Migotanie przedsionków to najczęstsza forma arytmii występująca u osób w podeszłym wieku. Najgroźniejszym jego powikłaniem jest niedokrwienny udar mózgu, w związku z czym u każdego pacjenta z tej grupy wiekowej należy dokładnie ocenić wskazania do leczenia przeciwzakrzepowego. U osób w podeszłym wieku, szczególnie z towarzyszącą niewydolnością serca, częste są również złośliwe komorowe zaburzenia rytmu, a implantacja kardiowertera-defibrylatora znacząco poprawia rokowanie u tych chorych.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• wymienić czynniki ryzyka wystąpienia migotania przedsionków

• przedstawić strategię zapobiegania powikłaniom zakrzepowo-zatorowym u osoby z migotaniem przedsionków

• przedstawić metody zapobiegania nagłemu zgonowi u osoby z komorowymi zaburzeniami rytmu

Zaburzenia rytmu serca u osób w wieku podeszłym stwierdza się stosunkowo często. W tej populacji występują praktycznie wszystkie znane nam postacie arytmii, zarówno nadkomorowe, jak i komorowe, łagodne i złośliwe. Głównym problemem arytmicznym u tych chorych jest migotanie przedsionków oraz występowanie złożonych komorowych zaburzeń rytmu, zwiększające ryzyko nagłego zgonu sercowego.

Czynniki ryzyka

Migotanie przedsionków jest najczęstszą arytmią nadkomorową, występującą u 1-2% populacji ogólnej.¹ Wyniki badania Anticoagulation and Risk Factors in Atrial Fibrillation (ATRIA) przeprowadzonego w USA, którego celem było oszacowanie liczby osób z migotaniem przedsionków, wykazały, że arytmia ta w 1995 r. występowała u ok. 2,1 mln osób, w 2000 r. u 2,26 mln, a w 2010 r. u 2,66 mln. Oceniono, że do 2050 r. liczba chorych dotkniętych tą arytmią zwiększy się 2,5 razy i osiągnie 5,6 mln.¹ Dane te wskazują na stały wzrost liczby chorych z migotaniem przedsionków, a przez to na narastający problem epidemiologiczny i kliniczny.

Częstość występowania migotania przedsionków ściśle wiąże się z wiekiem. Według Go i wsp. w populacji osób <55. r.ż. migotanie przedsionków występuje u ok. 0,1% kobiet i 0,2% mężczyzn, wśród osób w wieku 65-69 lat u 1,7% kobiet i 3% mężczyzn, natomiast w populacji w wieku podeszłym (>85 lat) aż u >9% kobiet i >11% mężczyzn.¹ Wśród osób w zaawansowanym wieku migotanie przedsionków nie tylko występuje częściej, lecz także następstwa tej arytmii są u nich groźniejsze, głównie z powodu wysokiego odsetka powikłań udarowych.

Następstwa

Do najważniejszych następstw migotania przedsionków zaliczyć możemy upośledzenie jakości życia pacjentów, predyspozycję do występowania złośliwych komorowych zaburzeń rytmu u chorych z istotnie upośledzoną frakcją wyrzutową lewej komory, indukcję ...