Przypadek kliniczny
Rzadka przyczyna krwawienia u chorej w podeszłym wieku
Samantha Coulson, foundation year 1 Aruchuna Mohanaruban, core medical trainee Abdul Shlebak, haematology consultant Antoni Sergot, radiology registrar
OPIS PRZYPADKU
Kobieta, lat 84, pochodzenia afrokaraibskiego zgłosiła się na oddział pomocy doraźnej po upadku w domu. W wywiadzie podała utrzymujące się od miesiąca obniżenie łaknienia i niezamierzoną utratę masy ciała. Jej rodzina zauważyła ponadto ogólne zmniejszenie aktywności i pogorszenie samopoczucia. Pacjentka chorowała na chorobę Alzheimera i zapalenie stawów. Nie przyjmowała regularnie żadnych leków, w tym niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Przedmiotowo stwierdzono bladość powłok i cechy wyniszczenia. Kobieta skarżyła się na ból w okolicy lewego uda i pachwiny. Stwierdzono przyspieszenie akcji serca i znaczące niedociśnienie ortostatyczne, jednak bez podskórnych wylewów krwawych ani objawów krwawienia w obrębie układu pokarmowego.
Wyniki podstawowych badań laboratoryjnych wykazały m.in. stężenie hemoglobiny 34 g/l (wartości referencyjne 115-165), średnią objętość krwinek czerwonych (MCV – mean corpuscular volume) 74 fl (80-96), stężenie ferrytyny 9 ng/ml (13-150), przy prawidłowym stężeniu witaminy B12, wskaźnikach czynności tarczycy i stężeniu kwasu foliowego w erytrocytach. Czas protrombinowy (PT – prothrombin time) i trombinowy (TT – thrombin time) były prawidłowe, lecz czas częściowej tromboplastyny po aktywacji (APTT – activated partial thromboplastin time) był wydłużony do 92,8 s (30-40), a współczynnik APTT (APTR) wynosił 3,3 (0,8-1,2).
Co należy uwzględnić w rozpoznaniu różnicowym i jakie jest prawdopodobne rozpoznanie?
Najczęstszą przyczyną niedokrwistości z niedoboru żelaza u kobiet po menopauzie i dorosłych mężczyzn jest utrata krwi przez przewód pokarmowy, wywołana zwykle chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy związaną ze stosowaniem NLPZ lub chorobą nowotworową w obrębie układu pokarmowego. Kolejne ważne przyczyny to angiodysplazja i zespoły złego wchłaniania, przede wszystkim celiakia. U pacjentki, której przypadek jest omawiany, wyniki badań serologicznych w kierunku celiakii były prawidłowe, a wykonana podczas pobytu w szpitalu panendoskopia nie uwidoczniła źródła krwawienia.