Do dużej śmiertelności z powodu raka płuca przyczyniają się skąpoobjawowy przebieg wczesnych postaci klinicznych i niezadowalające efekty leczenia przyczynowego w zaawansowanych stadiach choroby. Dlatego nie wolno bagatelizować dyskretnych i nieswoistych objawów choroby, np. zmiany charakteru kaszlu bądź nawracających zakażeń dolnych dróg oddechowych.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• wymienić najczęstsze objawy mogące sugerować raka płuca we wczesnych stadiach

• zlecić diagnostykę w kierunku raka płuca

• rozpoznać związek pomiędzy objawami paraneoplastycznymi a rakiem płuca

• zlecić badania radiologiczne i biochemiczne w kierunku rozpoznania przerzutów raka płuca

• przedstawić strategię leczenia raka płuca

Rak płuca – złośliwy nowotwór pochodzenia nabłonkowego – jest przyczyną największej liczby zgonów z powodu chorób nowotworowych, zarówno na świecie, jak i w Polsce. Według danych z Krajowego Rejestru Nowotworów obecnie w Polsce notuje się ponad 20 tys. zachorowań rocznie (około 2,5-krotnie częściej u mężczyzn), a liczba zgonów jest bliska liczbie zachorowań.¹ Niepokojąca jest zarówno duża częstość występowania, jak i duża śmiertelność wynikająca z późnego rozpoznania i wciąż niezadowalających efektów leczenia.

Etiologia raka płuca jest złożona i nie w pełni poznana. Wiadomo jednak, że całkowita eliminacja narażenia na działanie dymu tytoniowego jest najistotniejsza w profilaktyce pierwotnej, a propagowanie niepalenia powinno być powszechne.^2,3

Wczesne rozpoznanie raka płuca dające szansę na całkowite wyleczenie jest znacznie utrudnione z powodu początkowo bezobjawowego lub skąpoobjawowego przebiegu choroby i braku badań przesiewowych o udowodnionej skuteczności. Największe nadzieje jako metoda skriningu budzi niskodawkowa tomografia komputerowa, choć pozycja tego badania nie jest jeszcze ugruntowana w profilaktyce wtórnej nowotworu płuca.⁴

Należy zatem podkreślić ogromną rolę zachowania czujności przez pacjentów i lekarzy w celu zwiększenia wczesnej wykrywalności raka płuca i poprawy rokowania. Szczególnie istotna jest rola lekarzy rodzinnych, którzy najczęściej jako pierwsi mają kontakt z chorym na nowotwór. Od ich czujności i postępowania zależy rokowanie oraz szansa pacjentów na przeżycie.

Postępowanie diagnostyczne

Nowotwory w późnych stadiach rozwoju (znaczne zaawansowanie miejscowe lub uogólnienie procesu – stadium IIIB-IV wg klasyfikacji TNM [T – guz pierwotny, N – regionalne węzły chłon­ne, M – przerzuty odległe]) najczęściej przebiegają z całą gamą obja...