Dodanie leku przeciwleukotrienowego może zmniejszyć potrzebną dawkę glikokortykosteroidu wziewnego u chorego z astmą umiarkowaną lub ciężką i poprawić kontrolę astmy u chorych, u których glikokortykosteroidy wziewne w małych lub dużych dawkach nie są wystarczająco skuteczne. Poza jednym badaniem, które wykazało równoważność w zapobieganiu zaostrzeniom, kilka badań wykazało, że leki przeciwleukotrienowe są mniej skuteczne od długodziałających β₂-mimetyków wziewnych w terapii skojarzonej.

Dodanie długodziałającego β₂-mimetyku wziewnego do glikokortykosteroidu wziewnego powoduje poprawę w zakresie objawów, zmniejszenie objawów nocnych, poprawę czynności płuc, zmniejszenie zużycia szybkodziałających β₂-mimetyków wziewnych oraz zmniejszenie częstości zaostrzeń, a także zapewnia uzyskanie klinicznej kontroli astmy u większej liczby chorych i szybciej oraz przy mniejszej dawce glikokortykosteroidu wziewnego niż sam glikokortykosteroid wziewny.

Większa skuteczność leczenia skojarzonego pociągnęła za sobą opracowanie inhalatorów zawierających dwa leki: glikokortykosteroid i długodziałający β₂-mimetyk (flutykazon z salmeterolem albo budezonid z formoterolem). Badania z grupą kontrolną wykazały, że stosowanie tych leków z jednego inhalatora jest co najmniej równie skuteczne jak ich stosowanie z oddzielnych inhalatorów. Stosowanie inhalatorów zawierających oba te leki jest wygodniejsze dla chorych, może sprzyjać przestrzeganiu zaleceń i zapewnia, że chory otrzymuje zawsze długodziałający β₂-mimetyk z glikokortykosteroidem. Ponadto inhalatory zawierające formoterol i budezonid można stosować zarówno w leczeniu przewlekłym, jak i doraźnie. Oba leki przyjmowane w razie potrzeby przyczyniają się do większej ochrony przed ciężkimi zaostrzeniami u chorych otrzymujących leczenie skojarzone w celu podtrzymania kontroli astmy i zapewniają poprawę kontroli astmy przy stosowaniu względnie małych dawek. Do ich wad należy za to trudność z dostosowaniem dawki glikokortykosteroidu w poszczególnych przypadkach, co może prowadzić na przykład do niepotrzebnego zwiększania dawki β₂-mimetyku lub konieczności dołączenia kolejnego inhalatora z dodatkową dawką glikokortykosteroidu.

Prezentowana metaanaliza stanowi potwierdzenie naszej wiedzy dotyczącej skojarzonego leczenia przeciwastmatycznego. Wnioski z niej płynące są zgodne z dotychczasowym stanem wiedzy i ugruntowują zalecenia leczenia astmy, opublikowane w aktualnych wytycznych, w tym w ostatniej aktualizacji dokumentu GINA.

Przedruk z „Nowości w medycynie – POChP i pulmonologia” 12.04.2012 (88/430).