Decydując się na jej wykonanie, należy pamiętać o dużym narażeniu pacjenta na promieniowanie jonizujące. Badaniem pozbawionym szkodliwego działania jest rezonans magnetyczny (MRI). Ma on jednak swoje ograniczenia i stosuje się go głównie do obrazowania narządów miąższowych, węzłów chłonnych i naczyń. Cholangiopankreatografia metodą rezonansu magnetycznego (MRCP – magnetic resonance cholangiopancreatography) może mieć znaczenie w poszukiwaniu kamicy przewodowej jako przyczyny bólów brzucha. Obecnie badanie to i endosonografia wyparły z badań diagnostycznych endoskopową wsteczną cholangiopankreatografię (ECPW – endoscopic retrograde cholangiopancreatography). Najlepszym rozwiązaniem jest łączenie procesu diagnostycznego z terapeutycznym i w takich sytuacjach ECPW jest nadal najlepszą metodą, np. w przypadku kamicy przewodowej.

Inne metody diagnostyczne

W diagnostyce przewlekłych bólów brzucha istotne miejsce zajmuje wciąż jeszcze niedoceniana laparoskopia. Jest ona szczególnie ważnym badaniem w diagnostyce chorób wątroby i otrzewnej, ale też nieocenionym narzędziem diagnostycznym w rozpoznawaniu i leczeniu zrostów w obrębie jamy brzusznej. Ważne doniesienia dotyczące zastosowania laparoskopii w diagnostyce ostrego i przewlekłego bólu brzucha pochodzą już z końca XX w. W pracy opublikowanej w 1998 r., oceniającej 265 dobrze dobranych pacjentów z przewlekłym bólem brzucha, tylko u 24% z nich stwierdzono prawidłowy obraz laparoskopowy. Wśród pozostałych u 64% uwolniono zrosty, a u 36% ustalono inne ostateczne rozpoznania.¹⁰ Zalety laparoskopii w diagnostyce i leczeniu przewlekłych bólów brzucha są podkreślane w wielu współczesnych publikacjach.^11-14

Zespół czynnościowego bólu brzucha

Wnikliwa i szczegółowa diagnostyka nie zawsze pozwala na ustalenie przyczyny przewlekłego bólu brzucha. Schorzeniem o niewyjaśnionej przyczynie jest np. zespół czynnościowego bólu brzucha (FAPS – functional abdominal pain syndrome). Jest to jednostka rzadka, ale częstość jej występowania prawdopodobnie rośnie z wiekiem. FABS należy odróżnić od innych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego, takich jak zespół jelita drażliwego czy też dyspepsja czynnościowa. Jest to choroba nie do końca zbadana, o bardzo różnorodnym obrazie klinicznym, w której objawem dominującym są napadowe bóle brzucha. Poza bólami brzucha występuje wiele zaburzeń psychologicznych i osobowościowych, co w konsekwencji powoduje częste wizyty u lekarza, wysoką absencję w pracy i narastające problemy socjoekonomiczne. Przyczyna bólu rzadko zostaje rozpoznana i w związku z tym pacjent poddawany jest różnorodnym inwazyjnym, kosztownym, często niepotrzebnym badaniom.^1,15 Zespół czynnościowych bólów brzucha jest jednostką rzadką, ale doskonale ilustrującą problemy, jakie czasem napotyka lekarz, diagnozując przewlekły ból brzucha.