Decyzję o rozpoczęciu wspomagania oddechowego podejmuje się na podstawie parametrów gazometrycznych, wykładników mechaniki oddychania i stanu klinicznego pacjenta. Głównym celem wentylacji mechanicznej jest zapewnienie prawidłowej wymiany gazowej w płucach i zmniejszenie wysiłku oddechowego.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• wymienić choroby, w których może pojawić się konieczność rozpoczęcia leczenia za pomocą respiratora

• rozpoznać sytuacje wymagające rozpoczęcia leczenia za pomocą respiratora

• zinterpretować wyniki badania gazometrycznego pod kątem konieczności rozpoczęcia leczenia za pomocą respiratora i wdrożyć taką terapię

• rozpoznać sytuacje wymagające kontynuacji leczenia za pomocą respiratora

• rozpoznać sytuacje pozwalające na zakończenie leczenia za pomocą respiratora

Za prawidłowe funkcjonowanie układu oddechowego, czyli zapewnienie odpowiedniego utlenowania tkanek oraz eliminację dwutlenku węgla, odpowiadają dwa główne elementy. Pierwszy z nich – mechaniczny, warunkujący sprawną wentylację – zależy od działania ośrodka oddechowego, układu nerwowego, mięśni oddechowych, elementów strukturalnych klatki piersiowej, a uszkodzenie któregoś z powyższych prowadzi do wystąpienia tzw. niewydolności wentylacyjnej. Jej przyczyny mogą być bardzo różne, np. uszkodzenie pnia mózgu, zatrucie lekami, choroby nerwowo-mięśniowe czy urazy klatki piersiowej. Natomiast drugim elementem układu oddechowego odpowiadającym za sprawną wymianę gazową są płuca, których choroby powodują tzw. miąższową niewydolność oddechową. Jej przyczynami są różne choroby miąższu płucnego, takie jak obrzęk, zapalenie płuc czy zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS – acute respiratory distress syndrome).

Niewydolność oddechowa jest stanem, w którym nie można utrzymać prawidłowej wymiany gazowej, czyli takiej, która pozwala na dostarczenie odpowiedniej ilości tlenu do tkanek i eliminację dwutlenku węgla. Niewydolność wentylacyjną charakteryzuje zaburzenie eliminacji dwutlenku węgla, natomiast głównym objawem miąższowej niewydolności oddechowej jest upośledzenie utlenowania. Zastosowanie wspomagania oddychania jest konieczne, gdy mamy do czynienia z retencją dwutlenku węgla, niewystarczającym utlenowaniem lub jednym i drugim.