W czwartej części cyklu „Altruizm to za mało” omówimy wymagania profesjonalne dotyczące granicy pomiędzy życiem prywatnym i zawodowym lekarzy, a szczególnie tego, jaka część ich życia prywatnego powinna być widoczna dla pacjentów oraz jaki to ma wpływ na formowanie zaufania społeczeństwa do profesji. Szczególną uwagę zwrócimy na zasady profesjonalnego zachowania się lekarzy w internecie, w tym przede wszystkim związane z ich obecnością w mediach społecznościowych.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• rozpoznać przykłady niewłaściwego zachowania się lekarza poza środowiskiem pracy

• ocenić zagrożenia, jakie płyną z korzystania z portali społecznościowych

• omówić wpływ niewłaściwego zachowania się lekarza poza środowiskiem pracy na relacje lekarz-pacjent

• przedstawić swoim współpracownikom najważniejsze zasady związane z profesjonalnym zachowaniem się lekarza poza środowiskiem pracy

Z doświadczeń autora zdobytych dzięki prowadzeniu wykładów, seminariów i warsztatów na temat profesjonalizmu, w których biorą udział zarówno studenci, jak i lekarze o bardzo zróżnicowanym doświadczeniu zawodowym, wynika, że problematyka dotycząca granicy pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym należy do wyjątkowo trudnych, wzbudzających wiele kontrowersji i obaw przed nadmierną ingerencją społeczeństwa w funkcjonowanie profesji oraz profesji w życie prywatne lekarzy. Z drugiej strony emocje pojawiające się w czasie dyskusji na ten temat z pewnością wskazują na wagę problemu i na fakt, że wiele jego aspektów wymaga nie tylko przemyślenia, lecz także doprecyzowania w odpowiednim ustawodawstwie. Musimy zdawać sobie sprawę z tego, że nasi pacjenci mogą nie odróżniać naszego wizerunku prywatnego od profesjonalnego, i w związku z tym powinniśmy być świadomi tego, w jaki sposób nasze postępowanie w prywatnym życiu widoczne dla pacjentów wpływa na formowanie naszego wizerunku w ich oczach, przy czym analiza taka powinna mieć zawsze charakter pro-, a nie retroaktywny.¹

Aby zająć się bardziej szczegółowo problematyką styku życia prywatnego i profesjonalnego, przypomnijmy kilka kluczowych ustaleń z poprzednich artykułów z tego cyklu:

• profesjonalizm charakteryzuje się szeregiem uniwersalnych wartości, jednak jest bardzo silnie uwarunkowany kulturowo, a jego pojmowanie zmienia się wraz z upływem czasu, rozwojem gospodarczym i technicznym, przemianami społecznymi oraz postępującymi procesami globalizacyjnymi
• pojęcie profesjonalizmu ukierunkowanego na pacjenta (patient-centred professionalism) ściśle wiąże się z szacunkiem lekarza dla pacjenta i ustaleniem granic partnerstwa, których nigdy nie należy przekraczać
• definicja zaproponowana w 2005 r. przez Royal College of Physicians określa profesjonalizm jako „zespół wartości, zachowań i wzajemnych relacji, które stanowią podstawę zaufania, jakim społeczeństwo obdarza lekarzy”.²

Opisywaliśmy wcześniej przyczyny zwiększonego sceptycyzmu społecznego wobec prawa do autonomii i samoregulacji, tradycyjnie uznawanego za podstawę funkcjonowania profesji. Proces przemian zachodzących w tej dziedzinie, idący w kierunku uzyskania n...