OPIS PRZYPADKU

Pacjenta, 42 lata, skierowano do kliniki w celu diagnostyki białkomoczu. W wywiadzie nawracająca (od około 2 lat), drobnoplamista, uniesiona wysypka na podudziach (ryc. 1 i 2), okresowe bóle stawów (głównie kolanowych) oraz bóle brzucha.

Mężczyzna uprzednio nie był diagnozowany, od kilku lat leczył się w placówce POZ z powodu nadciśnienia tętniczego, którego kontrola w ostatnim czasie się pogorszyła. Przyjmował diuretyk pętlowy (furosemid w dawce 1 × 40 mg), antagonistę wapnia (lacydypina 1 × 8 mg), inhibitor ACE (chinapryl 1 × 20 mg) i β-adrenolityk (bisoprolol 1 × 5 mg).

Przy przyjęciu chory w stanie ogólnym dobrym, w badaniu przedmiotowym stwierdzono wysokie ciśnienie tętnicze (160/90 mmHg) i drobnoplamisto-grudkową wysypkę zlokalizowaną na podudziach. W wynikach badań laboratoryjnych stwierdzono (z odchyleń od normy) stężenie kreatyniny 2,78 mg/dl (uprzednio niesprawdzane), cholesterolu całkowitego 238 mg/dl, w badaniu ogólnym moczu obecne było białko 356,6 mg/dl, w osadzie moczu erytrocyty świeże i wyługowane luźno pokrywały pole widzenia. Białkomocz dobowy wynosił 3,3 g. W badaniu USG jamy brzusznej nie stwierdzono odchyleń od normy, obie nerki o długości 11 cm, o prawidłowym zróżnicowaniu miąższowo-zatokowym, bez cech zastoju moczu.

Na podstawie badania podmiotowego oraz przedmiotowego wysunięto podejrzenie plamicy Schönleina-Henocha (HSP – Henoch-Schönlein purpura).

1. Jakie objawy są charakterystyczne dla plamicy Schönleina-Henocha?

a. Drobnoplamista, nieco wypukła wysypka u pacjentów bez małopłytkowości i zaburzeń krzepnięcia

b. Zapalenie/bóle stawów

c. Bóle brzucha

d. Choroba nerek o typie glomerulopatii

e. Wszystkie powyższe

Plamica Schönleina-Henocha jest układowym zapaleniem drobnych naczyń, charakteryzującym się wymienioną powyżej tetradą objawów, z których wszystkie występowały u pacjenta, którego przypadek opisano. Objawy te rozwijają się w ciągu dni do tygodni i mogą być niejednoczasowe, ujawniać się w postaci poronnej lub nie występować (dotyczy to szczególnie objawów brzusznych). Zazwyczaj jako pierwsze pojawiają się wysypka i bóle stawów. Choroba występuje głównie u dzieci (od 3 do 15 r.ż.), częściej u chłopców; najczęściej jest poprzedzona zakażeniem górnych dróg oddechowych.

Początkowo zmiany skórne przyjmują obraz wykwitów o charakterze plam, niewielkiej pokrzywki, rzadko pęcherzykowej lub petocji (punkcikowate wybroczyny o średnicy 1-3 mm, nieblednące pod wpływem ucisku). Mają tendencję do zlewania się ze sobą i tworzenia typowej wysypki plamisto-grudkowej, czasem krwotocznej. Zmiany są symetryczne, lokalizują się na najniżej położonych częściach ciała, najczęściej na wyprostnej części podudzi.