Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych obejmuje grupę chorób charakteryzujących się stanem zapalnym błony śluzowej jam nosa i zatok przynosowych, utrzymującym się co najmniej 12 tygodni.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• rozpoznać objawy wskazujące na przewlekłe zapalenie zatok przynosowych

• zlecić podstawowe badania diagnostyczne w kierunku przewlekłego zapalenia zatok przynosowych

• przedstawić strategię leczenia przewlekłego zapalenia zatok przynosowych

Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych jest jedną z częstszych przyczyn wizyt u lekarza rodzinnego i laryngologa. Zdanie to wielokrotnie powtarza się w piśmiennictwie, ale należy je zweryfikować. Ból głowy, często zgłaszany przez chorych, przez wielu lekarzy traktowany jest jako objaw zapalenia zatok przynosowych, ale nie jest on wyszczególniony wśród ogólnie przyjętych wytycznych ustalania rozpoznania przewlekłego zapalenia zatok przynosowych. Chorobę tę należy rozpoznawać na podstawie przejrzystych kryteriów przyjętych przez American Academy of Otolaryngology – Head and Neck Surgery, American Academy of Otolaryngologic Allergy oraz American Rhinologic Society w 2004 r.¹W tabeli 1 przedstawiono objawy niezbędne do rozpoznania przewlekłego zapalenia zatok przynosowych, poniżej natomiast kryteria diagnostyczne.

W przypadku przewlekłego zapalenia zatok przynosowych bez polipów nosa wymagane jest przeprowadzenie dwóch badań:

• badania endoskopowego w celu wykluczenia obecności polipów w przewodzie nosowym środkowym i stwierdzenia stanu zapalnego w tej okolicy
• badania metodą tomografii komputerowej (TK) w celu potwierdzenia cech zapalenia zatok przynosowych.

Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa można rozpoznać po wykonaniu dwóch poniższych badań:

• badania endoskopowego, które przeprowadza się w celu potwierdzenia obecności polipów w przewodzie nosowym środkowym
• badania metodą TK, za pomocą którego można potwierdzić obustronnie występujące zmiany polipowate błony śluzowej nosa.

Do rozpoznania grzybiczego alergicznego zapalenia zatok przynosowych wymagane jest wykonanie:

• badania endoskopowego w celu stwierdzenia zalegania alergicznej wydzieliny śluzowej i cech stanu zapalnego
• badania metodą TK lub MR (rezonansu magnetycznego) w celu potwierdzenia cech zapalenia zatok przynosowych
• testów skórnych lub badań krwi wykrywających obecność swoistych przeciwciał IgE
• badania histologicznego wykazującego brak cech naciekania tkanek przez grzybnie.