Choroby internistyczne u kobiet w ciąży
Leczenie zakażeń układu oddechowego w ciąży
prof. nadzw. dr hab. n. med. Adam Antczak1, lek. Agata Dutkowska1, lek. Tomasz Dutkowski2
Konsekwencje zakażenia dróg oddechowych w ciąży mogą być bardzo poważne zarówno dla matki, jak i płodu. W terapii tych chorób istotną kwestię stanowi właściwy dobór leków przeciwbakteryjnych z uwagi na ich możliwe właściwości teratogenne.
CELE ARTYKUŁU
Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:
•wymienić antybiotyki, których stosowanie jest bezpieczne w czasie ciąży
•omówić profil bezpieczeństwa leków stosowanych w terapii objawowej w zakażeniu dróg oddechowych
•przedstawić strategię leczenia zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych u kobiety w ciąży
Zakażenia układu oddechowego są jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza. Stanowią one niemały problem szczególnie wtedy, kiedy z podejrzeniem zakażenia zgłasza się kobieta ciężarna. Najbardziej problematyczną kwestię w leczeniu tych dolegliwości w ciąży stanowią wskazania do przepisania leku przeciwbakteryjnego oraz odpowiedni jego dobór. Leki przeciwbakteryjne to grupa leków najczęściej zalecana w okresie ciąży,1 dlatego znajomość zasad ich włączania u ciężarnych jest niezwykle istotna ze względu na ich potencjał teratogenny.
Fakty o antybiotykach w zakażeniu dróg oddechowych u ciężarnych
Penicyliny i cefalosporyny są zaliczane do kategorii B, a więc należą do leków, których stosowanie jest bezpieczne we wszystkich okresach ciąży.2
Aminoglikozydy, fluorochinolony, tetracykliny w przebiegu całej ciąży oraz kotrimoksazol w I i III trymestrze ciąży są bezwzględnie przeciwwskazane ze względu na właściwości teratogenne.2
Makrolidami o stosunkowo dobrym profilu bezpieczeństwa w ciąży są erytromycyna, spiramycyna i azytromycyna (kategoria B). Stosowanie klarytromycyny (kategoria C) jest w ciąży przeciwwskazane.2
Leki do terapii objawowej stosowane w zakażeniu dróg oddechowych
Spośród leków przeciwgorączkowych paracetamol wydaje się bezpieczny w II i III trymestrze ciąży (w I trymestrze kategoria C) i w okresie karmienia w krótkotrwałej terapii.
Stosowanie glikokortykosteroidów w postaci aerozolu donosowego – budezonidu (kategoria B/C) i flutykazonu (kategoria C) – jest dopuszczalne jedynie wtedy, gdy korzyści dla matki przewyższają ryzyko dla płodu.
Leki przeciwkaszlowe zawierające kodeinę są przeciwwskazane w ciąży i w okresie karmienia.
Acetylocysteina (kategoria B), lek mukolityczny, może być stosowana w razie konieczności w krótkotrwałej terapii.
Ksylometazolina (kategoria C) należąca do leków obkurczających naczynia błony śluzowej nosa jest przeciwwskazana w ciąży.
Leki przeciwhistaminowe oraz zawierające pseudoefedrynę są w ciąży przeciwwskazane.