Kardiologia

Wytyczne ESH/ESC dotyczące nadciśnienia tętniczego

dr n. med. Agnieszka Olszanecka

I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego

Adres do korespondencji: dr n. med. Agnieszka Olszanecka, I Klinika Kardiologii, Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego, Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński, ul. Kopernika 17, 31-501 Kraków. Tel. 12 424 73 00, faks 12 424 73 20, e-mail: olszanec@su.krakow.pl

Zasadniczą zmianą w formule rekomendacji jest ustrukturalizowanie według klasy zaleceń oraz siły dowodów zgodnie ze schematem od lat obowiązującym w wytycznych kardiologicznych.

Klasyfikacja wartości ciśnienia tętniczego i definicja nadciśnienia

Między wartościami ciśnienia tętniczego (BP – blood pressure) a chorobowością i śmiertelnością z przyczyn sercowo-naczyniowych istnieje zależność liniowa, a ryzyko zwiększa się już od skurczowego ciśnienia tętniczego 110-115 mmHg i rozkurczowego 70-75 mmHg.

W klasyfikacji wartości ciśnienia wyróżniono kategorie optymalnych i prawidłowych wartości ciśnienia, podkreślając ciągłą zależność ryzyka sercowo-naczyniowego i ciśnienia tętniczego. W praktyce do rozpoznania nadciśnienia tętniczego wykorzystuje się wartości progowe dla skurczowego ciśnienia ≥140 mmHg, a dla rozkurczowego ≥90 mmHg. Zaleca się, aby rozpoznanie nadciśnienia opierało się na pomiarze ciśnienia podczas co najmniej 2 oddzielnych wizyt, przy czym należy wykonać co najmniej 2 pomiary podczas każdej wizyty (zalecenie klasy I, poziom dowodów C). Na podstawie danych z randomizowanych badań klinicznych postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne w tych grupach pacjentów przynosi wymierne korzyści (tab. 1).

Epidemiologia nadciśnienia tętniczego

Łączna częstość występowania nadciśnienia tętniczego w populacji szacowana jest na 30-45% i istotnie zwiększa się z wiekiem.

Globalne ryzyko sercowo-naczyniowe

Od roku 1994 Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC – European Society of Cardiology) oraz Europejskie Towarzystwo Miażdżycy (EAS – European Atherosclerosis Society), a od 2003 roku Europejskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego (ESH – European Society of Hypertension) posługują się pojęciem globalnego ryzyka sercowo-naczyniowego. Koncepcja globalnego ryzyka sercowo-naczyniowego opiera się na tym, że tylko u niewielkiej grupy pacjentów z nadciśnieniem współistnieje zaledwie jeden czynnik ryzyka, jakim jest podwyższone ciśnienie tętnicze. U większości osób z nadciśnieniem współistnieją inne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, które wzajemnie nasilają swój negatywny wpływ, co prowadzi do łącznego ryzyka większego, niż wynika z sumy poszczególnych składowych. Kalkulacja całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego jest pomocna w decyzjach dotyczących farmakoterapii, jej intensywności i trybu wprowadzania.

Czynniki wpływające na rokowanie pacjenta z nadciśnieniem tętniczym obejmują, poza wartościami ciśnienia, klasyczne czynniki ryzyka miażdżycy, bezobjawowe powikłania narządowe, współistnienie cukrzycy oraz jawnej choroby sercowo-naczyniowej lub choroby nerek (tab. 2).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ocena globalnego ryzyka sercowo-naczyniowego

U bezobjawowych pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, bez współistniejącej choroby wieńcowej, cukrzycy i choroby nerek zaleca się, jako minimalny wymóg, stratyfikację ryzyka sercowo-naczyniowego wg modelu [...]

Postępowanie diagnostyczne u pacjenta z nadciśnieniem

Ocena każdego chorego z podwyższonym ciśnieniem tętniczym obejmuje:

Nadciśnienie białego fartucha i nadciśnienie maskowane

Określenie „nadciśnienie białego fartucha” (lub izolowane nadciśnienie gabinetowe) odnosi się do sytuacji, w której wielokrotne pomiary ciśnienia w gabinecie lekarskim są podwyższone, podczas [...]

Ocena ciśnienia centralnego

Pomiary ciśnienia centralnego budzą w ostatnich latach coraz większe zainteresowanie ze względu na ich wartość rokowniczą, a także w związku ze stwierdzeniem odmiennego wpływu [...]

Leczenie

U pacjentów z nadciśnieniem 1 stopnia oraz małym lub umiarkowanym ryzykiem sercowo-naczyniowym należy rozważyć farmakoterapię, jeśli ciśnienie mieści się w tym samym zakresie podczas [...]

Nadciśnienie oporne

Brak kontroli ciśnienia <140/90 mmHg pomimo stosowania trzech leków hipotensyjnych w odpowiednich dawkach, w tym diuretyku, pozwala na rozpoznanie opornego nadciśnienia. Szacuje się, [...]

Komentarz

Wytyczne postępowania w nadciśnieniu tętniczym opublikowane przez ESH i ESC są dokumentem stanowiącym aktualizację zaleceń z 2007 roku i ich suplementu z 2009 roku.
Do góry