Alergiczne zapalenie spojówek (AZS) jest jedną z najczęstszych postaci alergii na świecie. Choroba ma zróżnicowany przebieg kliniczny – od stosunkowo łagodnego do zagrażającego funkcji oka.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• rozpoznać alergiczne zapalenie spojówek

• wdrożyć podstawowe leczenie alergicznego zapalenia spojówek

• rozpoznać działania niepożądane leków stosowanych w alergicznym zapaleniu spojówek

• rozpoznać sytuacje wymagające pilnego skierowania chorego z alergicznym zapaleniem spojówek do innych specjalistów – okulisty lub alergologa

W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost występowania chorób alergicznych. W Polsce szacuje się, że problem ten dotyczy 15,8% dorosłych i 19,2% dzieci. W grupie dorosłych częściej chorują kobiety, natomiast w grupie dzieci – chłopcy.¹ Alergia zwykle jest chorobą wielonarządową, a jej najczęstszy i pierwszy objaw stanowi alergiczne zapalenie spojówek. Wiadomo, że naturalny przebieg choroby alergicznej często cechuje marsz alergiczny, to znaczy stopniowe zajmowanie kolejnych narządów i układów oraz narastanie objawów alergicznych wraz z upływem czasu. W przypadku alergii narządu wzroku objawy oczne często na kilka lat wyprzedzają inne objawy, najczęściej ze strony układu oddechowego. W związku z powyższym skuteczna diagnostyka alergicznego zapalenia spojówek i rogówki jest bardzo ważna.

Rozpoznanie choroby oraz czynniki decydujące o wyborze techniki diagnostycznej

Rozpoznanie alergii narządu wzroku wymaga ścisłej współpracy okulisty i alergologa. W diagnostyce alergii ocznej szczególnie istotne są:

1. Wywiad alergologiczny pacjenta z wykazaniem rodzinnej predyspozycji do alergii. Badanie podmiotowe pozwala na ustalenie początku i przebiegu choroby, charakteru objawów zgłaszanych przez pacjenta, stopnia nasilenia i częstotliwości ich występowania (epizodyczne, sezonowe, całoroczne) oraz zależności od ekspozycji chorego na czynniki środowiskowe (np. okresy pylenia roślin).

2. Typowe objawy dotyczące narządu wzroku obserwowane w badaniu okulistycznym u chorych z alergią.

Z zasady stwierdza się obustronność objawów, choć czasem pacjent może skarżyć się na większe dolegliwości w jednym oku. Charakterystycznym objawem alergii jest świąd. Głównie lokalizuje się w przyśrodkowym kącie oka, gdzie w wyniku mrugania dochod...

W badaniu przedmiotowym zwracają uwagę obrzęk okołooczodołowy, cienie alergiczne powiek, stany zapalne powiek, fałdy powiek (fałd powieki dolnej Dennie-Morgana) oraz przerzedzona linia zewnętrznych części brwi (objaw Hertoghe’a) i rzęs (ryc. 1).