Nowości w praktyce

Wytyczne ACC/AHA 2013: ocena ryzyka sercowo-naczyniowego

prof. dr hab. med. Tomasz Zieliński

Klinika Niewydolności Serca i Transplantologii Instytutu Kardiologii w Warszawie

Opracowano na podstawie: Goff DC, Lloyd-Jones M, Bennett G, et al. 2013 ACC/AHA Guideline on the Assessment of Cardiovascular Risk: A r of the American College of Cardiology/ American Heart Association Task Force on Practice Guidelines. Circulation 2013. online: http://circ.ahajournals.org/content/early/2013/11/11/01.cir.0000437741.48606.98.citation

„Wytyczne są próbą zdefiniowania działań korzystnych dla pacjentów w większości sytuacji, ale nie zastępują myślenia klinicznego. Ostateczną decyzję o sposobie postępowania w konkretnej sytuacji musi podjąć lekarz wspólnie z pacjentem na podstawie uzyskanych informacji”

Z wstępu do wytycznych

Zmniejszenie częstości występowania chorób sercowo-naczyniowych w nowoczesnym społeczeństwie opiera się przede wszystkim na działaniach profilaktycznych. Podstawą dla tych działań jest właściwa i zindywidualizowana ocena ryzyka na podstawie łatwo dostępnych informacji.


W połowie listopada 2013 roku opublikowano nowe wytyczne ACC/AHA z poparciem 7 innych organizacji skupiających fachowych pracowników ochrony zdrowia. Zostały one opracowane przez zespół ekspertów i dotyczą sposobów oceny ryzyka sercowo-naczyniowego.

Zadaniem zespołu autorów wytycznych była ocena dowodów naukowych potwierdzających wartość stosowanych metod oceny ryzyka pierwszego incydentu sercowo-naczyniowego i stworzenie możliwie najlepszego dającego się zastosować w praktyce modelu uwzględniającego łatwo dostępne elementy oceny ryzyka.

Za najważniejszą perspektywę czasową przyjęto 10 lat. Oceniano ryzyko wystąpienia pierwszego spowodowanego miażdżycą incydentu sercowo-naczyniowego (ASCVD) zdefiniowanego jako zawał serca niezakończony zgonem, zgon z powodu choroby wieńcowej lub udar mózgu o etiologii miażdżycowej zakończony lub niezakończony zgonem u osób bez choroby sercowo-naczyniowej na początku obserwacji.

Opracowany model ryzyka dotyczy kobiet i mężczyzn w wieku 40-79 lat, białych o pochodzeniu niehiszpańskim oraz Afroamerykanów. Opiera się on na danych obserwacyjnych pochodzących z następujących dużych badań: Atherosclerosis Risk in the Communities (ARIC), Cardiovascular Heart Study (CHS), Coronary Artery Risk Development in Young Adults (CARDIA) oraz kohort z badania Framingham Original Study i Framingham Offspring Study.

Ponadto autorzy wytycznych, analizując dane z badań, poszukiwali odpowiedzi na pytania, które ich zdaniem mają duże znaczenie kliniczne:

  • jakie znaczenie w globalnej ocenie ryzyka ma uwzględnienie innych czynników – oznaczanego metodą wysokiej czułości białka C-reaktywnego (hsCRP), apolipoproteiny B (ApoB), wskaźnika przesączania kłębuszkowego (GFR), mikroalbuminurii, wywiadu rodzinnego, kondycji fizycznej, wskaźnika kostka-ramię (ABI) i wskaźnika uwapnienia tętnic wieńcowych (CAC)?
  • czy model obejmujący dłuższy okres (np. >15 lat) do pierwszego zdarzenia sercowo-naczyniowego ma znaczenie w ocenie zmiany ryzyka długoterminowego u osób dorosłych z grupy niskiego lub średniego ryzyka ocenianego w okresie 10-letnim?

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Nowy a stary model oceny ryzyka

Autorzy wytycznych zalecają wykorzystanie nowego modelu oceny ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych w populacji osób w wieku 40-79 lat bez wcześniejszych zdarzeń sercowo-naczyniowych lub bez [...]

Wyłączenia

Autorzy wytycznych podkreślają, że nowy model nie powinien być stosowany w następujących sytuacjach klinicznych:

Wnioski

Model ryzyka uwzględnia płeć i pochodzenie etniczne badanych osób – autorzy wytycznych proponują, aby stosować go w odniesieniu do osób pochodzenia afroamerykańskiego oraz [...]

Komentarz

Przedstawione informacje są zawarte w jednym z  cyklu opublikowanych w 2013 roku artykułów prezentujących wytyczne ACC/AHA dotyczące profilaktyki schorzeń sercowo-naczyniowych. Pozostałe 3 artykuły [...]
Do góry