Entezopatia to zaburzenie obejmujące przyczepy ścięgien, więzadeł, powięzi lub torebki stawowej do kości, które należy traktować jako proces patologiczny, a nie określoną chorobę. Jej najczęstszą przyczyną jest przeciążenie przyczepów w wyniku powtarzających się mikrourazów lub przebytego urazu. Entezopatia może być także objawem choroby uogólnionej, najczęściej spondyloartropatii zapalnej, oraz zaburzeń metabolicznych. Jej objawem jest ból wynikający z obciążania przyczepu podczas ruchu, promieniujący ku obwodowi, który zmniejsza się podczas wypoczynku. Leczenie obejmuje: odpowiednie dostosowanie aktywności fizycznej w celu eliminacji przeciążeń, fizjoterapię, miejscowe iniekcje glikokortykosteroidów oraz terapię modyfikującą przebieg chorób zapalnych.

Określenie „enthesis” pochodzi ze starożytnego języka greckiego i oznacza strukturę tworzącą przyczep ścięgna, więzadła, powięzi lub torebki stawowej do części kostnej, a więc obszar połączenia (spotkania się) tych tkanek. Pojęcie „entezopatia” opisuje różnorodne zaburzenia obejmujące przyczepy, które należy traktować jako proces patologiczny, a nie określoną chorobę. Entezopatia może stać się źródłem bólu, nawet o charakterze przewlekłym, i prowadzić do zwapnienia lub skostnienia przyczepu.^1,2 Może występować pod postacią zaburzenia miejscowego, zależnego najczęściej od przeciążenia lub urazu, albo być objawem choroby uogólnionej.³

Według Benjamina i McGonagle’a enthesis należy traktować jako narząd, nie zawężając jego znaczenia do roli prostego złącza ścięgno (więzadło) – kość.4 Według tej koncepcji przyczep jako narząd stanowi zespół powiązanych ze sobą, sąsiadujących, zależnych czynnościowo tkanek, którego podstawowym celem działania jest rozproszenie i zmniejszenie napięcia związanego z wykonywanym ruchem.^2,3 Hipoteza ta ma istotne znaczenie kliniczne, tłumaczy bowiem rozlany, a nie tylko miejscowy charakter objawów entezopatii, co wynika z oddziaływania czynników patologicznych na cały „narząd enthesis”, czyli zespół współdziałających tkanek.²

Epidemiologia

Ocenia się, że częstość występowania entezopatii jest bardzo duża, a obraz kliniczny niezwykle różnorodny, o czym przekonują się lekarze rodzinni, reumatolodzy, ortopedzi i specjaliści medycyny sportowej. Przyczepy są wszechobecne, występują w każdej okolicy układu mięśniowo-szkieletowego, zarówno osiowego, jak i obwodowego, i jest ich bardzo wiele. Na przykład w okolicy stawu kolanowego zidentyfikowano ok. 20 miejsc przyczepów, z których większość jest niedostępna prostemu badaniu klinicznemu.^1,2