OPIS PRZYPADKU

Do endokrynologa zgłosiła się 72-letnia kobieta skarżąca się na utrzymujące się od kilku miesięcy uogólnione bóle kończyn, bóle kręgosłupa i męczliwość mięśni. Relacjonowała zwiększone wypadanie włosów oraz nadwrażliwość na zimno.

W wywiadzie chorobowym pacjentka podawała, że jest systematycznie leczona z powodu pierwotnego nadciśnienia tętniczego oraz że ma rozpoznaną mieszaną hiperlipidemię, którą stara się kontrolować dietą. Przed 2 miesiącami lekarz POZ oprócz podstawowych badań laboratoryjnych i obrazowych (RTG kręgosłupa piersiowego) zlecił chorej oznaczenie stężenia tyreotropiny. Ze względu na podwyższony wynik (TSH – 9,4 mj.m./l) rozpoznał niedoczynność tarczycy i wprowadził do terapii lewotyroksynę. Po 8 tygodniach leczenia lewotyroksyną w dawce 25 μg/24 h dolegliwości nie ustępowały (szczególnie bóle kończyn i pleców), dlatego lekarz zwiększył dawkę do 37,5 μg/24 h, a pacjentka została skierowana na konsultację endokrynologiczną.

Anamneza potwierdzała wstępnie ustaloną diagnozę. Chora opisywała wrażenie uogólnionego obrzęku i tendencję do przyrostu masy ciała (aktualne BMI 31). Przyznała, że w ostatnim czasie ze względu na zaparcia korzystała z preparatów przeczyszczających. Stwierdziła, że znacznie obniżył się jej nastrój i zmniejszyła codzienna aktywność. W wywiadzie podkreślała uciążliwość bólu, który obejmował praktycznie całe ciało. Skarżyła się na dolegliwości ze strony mięśni i trudności z chodzeniem.

W badaniu przedmiotowym uwagę zwracała suchość skóry (najwyraźniej w okolicach łokci) oraz kruchość paznokci. Obraz kliniczny oprócz niedoczynności tarczycy sugerował niedobór witaminy D.

1. Jakie objawy sugerują rozpoznanie niedoboru witaminy D?

a. Bóle mięśni

b. Przyrost masy ciała

c. Zwiększone wypadanie włosów i suchość skóry

d. Bóle kości

e. Prawidłowe odpowiedzi a i d

KOMENTARZ

Niedobór witaminy D jest bardzo rozpowszechniony na świecie. Do objawów często zgłaszanych przez osoby z niskim stężeniem witaminy D należą bóle kości, kręgosłupa, pleców i męczliwość mięśni, a także pogorszenie stanu skóry i włosów. Zdarzają się złamania trzonów kręgowych, kości długich i żeber. Badaniem potwierdzającym rozpoznanie jest ocena stężenia 25(OH)D. W oznaczeniach laboratoryjnych obserwuje się niskie stężenie wapnia całkowitego i fosforanów. Na niedobór witaminy D szczególnie narażona jest populacja powyżej 65 r.ż. Wykazano występowanie zależności między zmniejszonym stężeniem witaminy D a m.in. chorobami autoimmunizacyjnymi, cukrzycą, otyłością, chorobami układu krążenia, nowotworami i płodnością.¹