Nowości w praktyce
Wytyczne NICE w diagnostyce i leczeniu kamicy żółciowej
dr n. med. Piotr Remiszewski
Pod koniec ubiegłego roku NICE opublikował nowe wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia kamicy żółciowej. Ich celem jest usystematyzowanie i ujednolicenie postępowania w przypadku tego zaburzenia.
Wstęp
The National Institute for Health and Care Excellence (NICE) jest angielską publiczną organizacją pozarządową – niezależną, ale działającą przy brytyjskim ministerstwie zdrowia. Powstała w 1999 r. Do jej zadań należy tworzenie standardów medycznych oraz wytycznych stosowanych w publicznym systemie opieki zdrowia w Wielkiej Brytanii (NHS – National Health System). Dzięki temu możliwe jest zniesienie różnic w dostępności i jakości opieki zdrowotnej. Dodatkowo organizacja ta zajmuje się promocją zdrowia i opieką społeczną. Wszelkiego rodzaju rekomendacje i wytyczne są tworzone przez niezależne komitety złożone z ekspertów.
Kamica żółciowa występuje u około 15% dorosłych osób. W większości przypadków nie wywołuje objawów. U niektórych osób mogą występować napady kolki wątrobowej o różnym nasileniu i częstości, może także dojść do zapalenia pęcherzyka żółciowego. Kamica przewodowa może być przyczyną żółtaczki mechanicznej lub ostrego zapalenia trzustki. Przewlekła kamica żółciowa jest też jednym z głównych czynników odpowiedzialnych za rozwój choroby nowotworowej pęcherzyka żółciowego. Czynnikami predysponującymi do rozwoju kamicy żółciowej są: płeć żeńska, płodność, wiek >40 r.ż. oraz otyłość (tzw. 4F – female, fertility, forty, fatty).
Nie ma jednoznacznej opinii na temat tego, jak i kiedy należy leczyć kamicę żółciową. Niektórzy chorzy, mimo braku objawów klinicznych, są operowani planowo w celu uniknięcia tych objawów w przyszłości, innym proponuje się jedynie obserwację i leczenie operacyjne dopiero w przypadku wystąpienia dolegliwości. Jednocześnie dyskutuje się na temat momentu wkroczenia z leczeniem operacyjnym: tak szybko, jak tylko się da po wystąpieniu objawów, czy też po ustąpieniu infekcji i stanu zapalnego.
W październiku 2014 r. NICE opublikował nowe wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia kamicy żółciowej. Przedstawione wytyczne mają za zadanie uporządkowanie i ujednolicenie postępowania w przypadku tego zaburzenia.
Główne cele do realizacji
W dokumencie przedstawiono następujące główne cele do realizacji:
- chorych z bezobjawową kamicą żółciową, prawidłowym pęcherzykiem i drogami żółciowymi należy zapewnić o braku wskazań do leczenia aż do czasu wystąpienia objawów
- u pacjentów z ostrym zapaleniem pęcherzyka żółciowego cholecystektomię laparoskopową należy wykonać w ciągu tygodnia od rozpoznania
- u chorych z uprzednio wykonaną przezskórną cholecystostomią w przypadku ustąpienia stanu zapalnego należy ponownie rozważyć cholecystektomię laparoskopową
- usunięcie złogów z dróg żółciowych można przeprowadzić:
– chirurgicznie w trakcie cholecystektomii laparoskopowej lub
– endoskopowo (ECPW – endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna) przed cholecystektomią laparoskopową lub w jej trakcie - jeżeli w trakcie ECPW nie można usunąć złogów z dróg żółciowych, należy wykonać protezowanie dróg żółciowych w celu zapewnienia ich drożności do czasu ponownej próby endoskopowego lub chirurgicznego usunięcia złogów z dróg żółciowych.