Grzybica skóry należy do chorób o charakterze zapalnym. Istnieje duże podobieństwo kliniczne grzybic do innych chorób skóry. Rozpoznanie grzybicy w każdym przypadku powinno być potwierdzone badaniem mikologicznym w celu ustalenia czynnika patogennego.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• rozpoznać objawy wskazujące na grzybicę skóry

• wymienić choroby predysponujące do grzybicy skóry

• rozpoznać sytuację pozwalającą na rozpoczęcie leczenia farmakologicznego grzybicy skóry bez wcześniejszej diagnostyki

• rozpoznać sytuacje wymagające rozszerzonej diagnostyki w kierunku grzybicy skóry przed wdrożeniem leczenia

• rozpoznać sytuacje wymagające skierowania chorego do dermatologa lub innych specjalistów

Grzybica skóry i błon śluzowych należy do chorób o charakterze zapalnym. Nasilenie stanu zapalnego zależne jest od właściwości grzyba i wydolności układu odpornościowego człowieka. Zakażenie wywołują głównie dermatofity i grzyby drożdżopodobne, rzadziej grzyby pleśniowe.

Zakażenia spowodowane są przez jeden z trzech rodzajów dermatofitów: Trichophyton, Microsporum i Epidermophyton. Są to grzyby o dużym powinowactwie do keratyny, dlatego zakażenie dotyczy naskórka oraz przydatków (włosów, paznokci). Trichophyton wywołuje grzybicę skóry, paznokci i włosów, Microsporum – grzybicę skóry i włosów, a Epidermophyton może być przyczyną zakażenia skóry i paznokci.¹

Stan zapalny wywołany jest produktami metabolizmu grzybów lub rozwija się w wyniku reakcji skórnej typu opóźnionego.² Do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt z chorą osobą lub materiałem zakaźnym obecnym w środowisku (w otoczeniu zwierząt lub w glebie). Grzyby zoofilne wywołują bardziej nasilony stan zapalny niż grzyby antropofilne.

Jedną z częstszych postaci klinicznych zakażenia dermatofitami jest grzybica stóp. W zależności od obrazu klinicznego wyróżnia się trzy odmiany: postać międzypalcową, potnicową i złuszczającą (rogowaciejącą).³

Ze względu na sprzyjające warunki, tj. ścisłe przyleganie palców, a także korzystanie z publicznych basenów, sauny, pryszniców, noszenie ciasnego, nieprzewiewnego obuwia, postać międzypalcowa zwykle rozpoczyna się w III lub IV przestrzeni międzypalcowej. Wzmożona potliwość uważana jest za czynnik sprzyjający rozwojowi zakażenia. W obrazie klinicznym w początkowym okresie widoczne jest zaczerwienienie, któremu towarzyszy świąd. W dalszej kolejności rozwija się maceracja, powstają pęknięcia skóry i nasila się złuszczanie. W przypadkach, które nie są leczone, proces chorobowy może szerzyć się na grzbiet i część podeszwową stopy.⁴