ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Dermatologia
Grzybica skóry – czy można rozpocząć leczenie farmakologiczne bez diagnostyki?
prof. dr hab. n. med. Anna Sysa-Jędrzejowska1
lek. Michał Rogowski-Tylman2
prof. zw. dr hab. n. med. Anna Woźniacka2
Grzybica skóry należy do chorób o charakterze zapalnym. Istnieje duże podobieństwo kliniczne grzybic do innych chorób skóry. Rozpoznanie grzybicy w każdym przypadku powinno być potwierdzone badaniem mikologicznym w celu ustalenia czynnika patogennego.
CELE ARTYKUŁU
Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:
• rozpoznać objawy wskazujące na grzybicę skóry
• wymienić choroby predysponujące do grzybicy skóry
• rozpoznać sytuację pozwalającą na rozpoczęcie leczenia farmakologicznego grzybicy skóry bez wcześniejszej diagnostyki
• rozpoznać sytuacje wymagające rozszerzonej diagnostyki w kierunku grzybicy skóry przed wdrożeniem leczenia
• rozpoznać sytuacje wymagające skierowania chorego do dermatologa lub innych specjalistów
Grzybica skóry i błon śluzowych należy do chorób o charakterze zapalnym. Nasilenie stanu zapalnego zależne jest od właściwości grzyba i wydolności układu odpornościowego człowieka. Zakażenie wywołują głównie dermatofity i grzyby drożdżopodobne, rzadziej grzyby pleśniowe.
Zakażenia spowodowane są przez jeden z trzech rodzajów dermatofitów: Trichophyton, Microsporum i Epidermophyton. Są to grzyby o dużym powinowactwie do keratyny, dlatego zakażenie dotyczy naskórka oraz przydatków (włosów, paznokci). Trichophyton wywołuje grzybicę skóry, paznokci i włosów, Microsporum – grzybicę skóry i włosów, a Epidermophyton może być przyczyną zakażenia skóry i paznokci.1
Stan zapalny wywołany jest produktami metabolizmu grzybów lub rozwija się w wyniku reakcji skórnej typu opóźnionego.2 Do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt z chorą osobą lub materiałem zakaźnym obecnym w środowisku (w otoczeniu zwierząt lub w glebie). Grzyby zoofilne wywołują bardziej nasilony stan zapalny niż grzyby antropofilne.
Jedną z częstszych postaci klinicznych zakażenia dermatofitami jest grzybica stóp. W zależności od obrazu klinicznego wyróżnia się trzy odmiany: postać międzypalcową, potnicową i złuszczającą (rogowaciejącą).3
Ze względu na sprzyjające warunki, tj. ścisłe przyleganie palców, a także korzystanie z publicznych basenów, sauny, pryszniców, noszenie ciasnego, nieprzewiewnego obuwia, postać międzypalcowa zwykle rozpoczyna się w III lub IV przestrzeni międzypalcowej. Wzmożona potliwość uważana jest za czynnik sprzyjający rozwojowi zakażenia. W obrazie klinicznym w początkowym okresie widoczne jest zaczerwienienie, któremu towarzyszy świąd. W dalszej kolejności rozwija się maceracja, powstają pęknięcia skóry i nasila się złuszczanie. W przypadkach, które nie są leczone, proces chorobowy może szerzyć się na grzbiet i część podeszwową stopy.4