Rak tarczycy stanowi 1,5% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce.

W ostatnich latach dzięki lepszej dostępności badań diagnostycznych zwiększa się wykrywalność raka tarczycy jeszcze w stadium bezobjawowym.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• rozpoznać objawy wymagające diagnostyki w kierunku raka tarczycy
• zlecić podstawowe badania potwierdzające lub wykluczające raka tarczycy i zinterpretować ich wynik
• przedstawić strategię leczenia raka tarczycy
• rozpoznać osoby zagrożone rodzinną formą raka tarczycy
• wytłumaczyć osobom zagrożonym rodzinną formą raka tarczycy zasady postępowania diagnostycznego, prewencyjnego i terapeutycznego
  
  

Guz tarczycy to zmiana wyczuwalna w obrębie gruczołu tarczowego podczas badania palpacyjnego. Zmianę uwidocznioną w badaniu ultrasonograficznym tarczycy nazywamy zmianą ogniskową, a znalezioną w badaniach obrazowych szyi wykonywanych z innych przyczyn, np. podczas USG tętnic szyjnych lub ślinianek, tomografii klatki piersiowej – incydentaloma. W każdym przypadku stwierdzenia guza w obrębie tarczycy należy ocenić czynność hormonalną oraz ryzyko onkologiczne.

Rak tarczycy jest najczęściej spotykanym nowotworem złośliwym gruczołów wydzielania wewnętrznego. Ze względu na pochodzenie możemy go podzielić na dwie grupy. Do pierwszej zaliczymy raki wywodzące się z komórek tarczycy – zróżnicowane, stanowiące łącznie 90% przypadków (brodawkowaty i pęcherzykowy), oraz raka anaplastycznego i niezróżnicowanego (2-5%). Do drugiej grupy należy rak rdzeniasty wywodzący się z komórek okołopęcherzykowych wytwarzających kalcytoninę (5%). Innymi rzadkimi nowotworami złośliwymi tarczycy są chłoniak (typu MALT – mucosa associated lymphoid tissue) oraz przerzuty raka z innych narządów do tarczycy.¹

EPIDEMIOLOGIA

W badaniu przedmiotowym guzki tarczycy stwierdza się u 5-9% populacji.² Najczęściej wyczuwalne są zmiany o średnicy >1 cm, natomiast w USG możliwe jest uwidocznienie zmian mniejszych, 2-3 mm. Zdecydowana większość guzków stwierdzanych w tarczycy ma charakter łagodny i tylko niewielki ich odsetek (4-6%) to przypadki raka tarczycy.³ Rak tarczycy stanowi 1,5% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce. Polska należy do krajów o stosunkowo niskiej zapadalności na raka tarczycy (40-50/mln). Częściej chorują kobiety niż mężczyźni (2,8 vs 0,8/100 000). Szczyt zachorowań przypada na 40-50 r.ż., choć choroba może wystąpić w każdym wieku. W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost rozpoznawalności raka tarczycy, co związane jest z lepszą dostępnością badań diagnostycznych. Częstsze wykonywanie USG oraz biopsji tarczycy czy operacji z powodu wola guzkowego zwiększa wykrywalność raka jeszcze w stadium bezobjawowym.