Szacuje się, że astma występuje u 8-9% ciężarnych. Inne choroby alergiczne, które mogą skomplikować ciążę, to zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, anafilaksja, alergia pokarmowa i alergie na leki. Astma i choroby alergiczne wpływają na przebieg i wynik ciąży.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• rozpoznać objawy wskazujące na choroby alergiczne u kobiety w ciąży
• zlecić podstawową diagnostykę różnicową chorób alergicznych u kobiet w ciąży
• przedstawić strategię postępowania terapeutycznego chorób alergicznych u kobiety w ciąży
• rozpoznać sytuacje wynikające z chorób alergicznych w ciąży wymagające pilnego skierowania chorej do innego specjalisty lub do szpitala

Wprowadzenie

Alergia to rodzaj nadwrażliwości, w której patomechanizmie zaangażowany jest układ immunologiczny. Nadwrażliwość definiujemy jako obiektywnie powtarzalne objawy, wywołane przez ekspozycję na określony bodziec (np. alergeny), tolerowany przez osoby zdrowe. Nadmierna odpowiedź układu immunologicznego powstała w wyniku kontaktu z alergenem powoduje uszkodzenie tkanek. Objawia się przejściowymi lub długotrwałymi zaburzeniami funkcji narządu objętego reakcją. Alergenami są substancje organiczne (pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego) i nieorganiczne, które zapoczątkowują i odpowiadają za ujawnienie się zależnej od IgE reakcji alergicznej typu I wg Gella i Coombsa. Termin alergen często używany jest do określenia źródła cząsteczek alergenowych, takich jak pyłek roślin, białka zwierząt, roztocza. W Polsce najczęstszymi alergenami wywołującymi reakcje alergiczne są: pyłki traw, zbóż i brzozy, roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt domowych, zarodniki pleśni, karaluchy, pokarmy (orzeszki ziemne, mleko, jajka, ryby, skorupiaki i mięczaki, pszenica) oraz leki, lateks i jad owadów błonkoskrzydłych.

Około 18-30% kobiet w wieku rozrodczym cierpi na chorobę alergiczną (zwłaszcza astmę i alergiczny nieżyt nosa). Szacuje się, że astma występuje u 8-9% ciężarnych. Inne choroby alergiczne, które mogą skomplikować ciążę, to zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, anafilaksja, alergia pokarmowa i alergie na leki. Astma i choroby alergiczne wpływają na przebieg i wynik ciąży. Również sama ciąża może mieć wpływ na przebieg astmy i innych chorób.^1,2 Metaanalizy poświęcone ocenie wielu ciąż wykazały, że ciężarne chore na astmę znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka powikłań ciąży i porodu (tab. 1).^3,4 Optymalne postępowanie i leczenie chorób alergicznych w tej grupie pacjentek jest więc niezbędne do zapewnienia dobrostanu matki i dziecka.