Artykuł jest napisany w oparciu o wytyczne National Institute for Health and Care Excellence (NICE) opublikowane w 2016 r. i dotyczy rekomendacji dla lekarzy rodzinnych oraz instytucji zajmujących się zdrowiem publicznym.

Grupy ryzyka

Osoby, u których powinno się wdrożyć szczególną ochronę przed uszkodzeniem posłonecznym skóry oraz rakiem skóry, to:

• dzieci (szczególnie niemowlęta) oraz młodzież
• osoby, których skóra słabo się opala i reaguje na słońce reakcją rumieniową
• osoby z jasną karnacją, włosami rudymi lub blond, oczami niebieskimi lub zielonymi, z licznymi piegami
• osoby z licznymi znamionami barwnikowymi
• osoby w immunosupresji (wynikającej ze specyficznych schorzeń lub stosowanych leków)
• osoby wcześniej chorujące na nowotwory skóry lub mające takie przypadki w rodzinie.

Do osób, wobec których powinno się wdrożyć odpowiednie postępowanie odnośnie do oddziaływania słońca na skórę, należą również:

• Osoby spędzające szczególnie dużo czasu na słońcu, np. wykonujące pracę zawodową na wolnym powietrzu lub uprawiające takie hobby.
• Osoby narażone na dużą, ale przerywaną dawkę promieniowania słonecznego. Dotyczy to także osób spędzających urlopy w krajach o dużym nasłonecznieniu.
• Osoby, które nie mają ekspozycji na słońce lub jest ona bardzo mała (niewychodzące z domów z powodów kulturowych lub innych). Są one obciążone szczególnym ryzykiem niedoboru witaminy D.

Informacje przydatne dla lekarzy ogólnych

Przy każdej okazji należy uświadamiać pacjentów, że choć słońce dobrze wpływa na zdrowie ogólne, to jednak istnieje ryzyko związane z nadmierną ekspozycją.

Czynniki środowiskowe

Stopień narażenia na promieniowanie słoneczne jest modyfikowany przez wiele czynników środowiskowych i biologicznych. Intensywność promieniowania słonecznego zależy od:

• położenia geograficznego: poziom promieniowania ultrafioletowego (UV) wzrasta blisko równika i na wyższych wysokościach
• pory roku: od marca do października promieniowanie UVB wspomaga produkcję witaminy D, ale nadmierne narażenie może powodować oparzenia słoneczne; najbardziej intensywne promieniowanie słoneczne ma miejsce pod koniec czerwca
• pory dnia: poziom promieniowania słonecznego jest najwyższy koło południa
• warunków pogodowych: promieniowanie słoneczne jest zmniejszone w pochmurne dni, jednak wciąż może być na tyle intensywne, żeby spowodować oparzenie, nawet gdy nie jest ciepło
• zjawiska odbicia: promienie słoneczne ulegają odbiciu od śniegu, piasku, wody, betonu, co może zwiększyć ryzyko oparzenia i uszkodzenia narządu wzroku, nawet w zacienionych miejscach.