Diuretykami pierwszego wyboru w leczeniu nadciśnienia tętniczego są diuretyki tiazydowe lub tiazydopodobne. Zalicza się je do leków hipotensyjnych pierwszego rzutu ze względu na udokumentowane w próbach klinicznych zmniejszanie chorobowości i umieralności z przyczyn sercowo-naczyniowych u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• omówić korzyści i wady najczęściej stosowanych diuretyków w leczeniu nadciśnienia tętniczego
• wybrać najbardziej optymalny diuretyk w leczeniu nadciśnienia tętniczego w poszczególnych sytuacjach klinicznych
• rozpoznać sytuacje wymagające odstawienia, zmniejszenia dawki lub zmiany diuretyku w leczeniu nadciśnienia tętniczego

Wprowadzenie

Diuretyki, które zostały wprowadzone do praktyki klinicznej w latach 50. XX w., były pierwszą klasą leków hipotensyjnych o możliwym do zaakceptowania profilu działań niepożądanych. Diuretyki są niejednorodną klasą leków, do której zalicza się diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne, diuretyki pętlowe oraz antagonistów receptora mineralokortykosteroidowego i inne diuretyki oszczędzające potas (amiloryd, triamteren). Niektóre inne leki o działaniu diuretycznym, np. inhibitory anhydrazy węglanowej i związki osmotycznie czynne, nie odgrywają roli w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Podstawowymi diuretykami w leczeniu nadciśnienia tętniczego są diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne. Zalicza się je do leków hipotensyjnych pierwszego rzutu ze względu na udokumentowane w próbach klinicznych zmniejszanie chorobowości i umieralności z przyczyn sercowo-naczyniowych u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Inne diuretyki odgrywają rolę przede wszystkim w szczególnych grupach pacjentów, takich jak chorzy z niewydolnością serca lub nerek, pacjenci z nadciśnieniem opornym oraz pacjenci z pierwotnym hiperaldosteronizmem. Ze względu na działanie poszczególnych diuretyków w różnych częściach nefronu w pewnych sytuacjach uzasadnione może być łączenie różnych diuretyków, co odróżnia tę grupę leków od innych klas leków hipotensyjnych.

Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne

Mechanizm działania

Mechanizm działania diuretyków tiazydowych i tiazydopodobnych polega głównie na hamowaniu kotransportera sodowo-chlorkowego w kanalikach krętych II rzędu, co powoduje zwiększenie wydalania sodu oraz wody przez nerki. Zwiększenie ładunku sodu przec...

Działania niepożądane

W obecnie stosowanych, małych dawkach diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne są dość dobrze tolerowanymi lekami hipotensyjnymi. Wśród działań niepożądanych tej klasy leków należy wymienić zaburzenia elektrolitowe (hipokaliemię, hipomagnezemię, hipon...