Farmakoterapia

Cykl „Farmakoterapia” koordynowany przez prof. dr. hab. n. med. Marka Droździka, Kierownika Katedry Farmakologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie

Czy współcześnie stosowane preparaty potasu nadal są czynnikami drażniącymi przewód pokarmowy?

dr n. med. Katarzyna Wyskida1
lek. Magdalena Wyskida2
prof. dr hab. n. med. Jerzy Chudek2

1Zakład Promocji Zdrowia i Leczenia Otyłości Katedry Patofizjologii Wydziału Lekarskiego w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

2Zakład Patofizjologii Katedry Patofizjologii Wydziału Lekarskiego w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Jerzy Chudek, Zakład Patofizjologii, Katedra Patofizjologii, Wydział Lekarski, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Medyków 18, 40-752 Katowice; e-mail: chj@poczta.fm

Do najczęściej spotykanych działań niepożądanych preparatów potasu (K) należą mdłości, wymioty, dolegliwości bólowe ze strony jamy brzusznej oraz biegunka. Pacjenci z utrudnionym połykaniem, zwolnionym opróżnianiem żołądka lub stosujący leki o działaniu antycholinergicznym należą do grupy zwiększonego ryzyka powikłań, takich jak nadżerki i owrzodzenia błony śluzowej żołądka, zwężenie odźwiernika czy perforacje przewodu pokarmowego podczas długotrwałego przyjmowania preparatów potasu.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

  • identyfikować stany chorobowe i leki zwiększające ryzyko uszkodzenia śluzówki przewodu pokarmowego, związane ze stosowaniem preparatów potasu
  • oszacować ryzyko uszkodzenia śluzówki przewodu pokarmowego, związane ze stosowaniem preparatów potasu
  • stosować dostępne metody zmniejszające ryzyko uszkodzenia śluzówki przewodu pokarmowego, związane ze stosowaniem preparatów potasu

Wprowadzenie

Według najnowszych zaleceń World Health Organization (WHO) minimalna dzienna podaż potasu powinna wynosić co najmniej 3,51 g dziennie niezależnie od płci.1 Spożycie potasu w populacji polskiej jest wciąż zbyt małe – szacunkowo to średnio na 2,45 g/24 h u mężczyzn i 2,49 g/24 h u kobiet (Polish-Norwegian Study).2 Niższe niż rekomendowane spożycie potasu obserwuje się w szczególności u osób w wieku podeszłym oraz mieszkańców terenów wiejskich.3,4 Głównymi czynnikami zwiększającymi ryzyko niedoboru potasu u osób w wieku podeszłym są: zbyt małe spożycie, zwiększona utrata tego pierwiastka przez przewód pokarmowy oraz częste stosowanie diuretyków.

Suplementację potasu rozpoczyna się najczęściej w momencie podjęcia decyzji o włączeniu diuretyków tiazydowych, tiazydopodobnych lub pętlowych. Wielu pacjentów przyjmuje preparaty potasu nawet codziennie przez wiele lat. Postępowanie takie ma swoje uzasadnienie w celu zapobiegania hipokaliemii przy niedostatecznej podaży tego pierwiastka z dietą. Uzasadnioną wielkość suplementacji potasu szacuje się przeciętnie na 1 g potasu/24 h u osób bez hipokaliemii.5

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Współcześnie stosowane preparaty potasu

Obecnie najczęściej stosowaną postacią preparatów potasu (chlorku potasu) są tabletki lub kapsułki o zmodyfikowanym (przedłużonym) uwalnianiu. Te nowoczesne postaci farmaceutyczne mają na [...]

Działania preparatów potasu drażniące śluzówkę

Drażniące działanie chlorku potasu na błonę śluzową przewodu pokarmowego wynika z silnie żrących właściwości tej soli w wysokich stężeniach. Podczas bezpośredniej miejscowej ekspozycji [...]

Czynniki sprzyjające uszkodzeniu śluzówki

Wyższe ryzyko działań niepożądanych dotyczy pacjentów z utrudnionym pasażem żołądkowo-jelitowym, spowodowanym chorobami organicznymi i stosowaniem innych leków.12 Wykorzystując glikopirolan (lek antycholinergiczny z grupy antagonistów [...]

Stosowanie preparatów potasu u pacjentów z chorobą wrzodową i refluksową przełyku

Gdy istnieje konieczność podawania preparatów potasu u osób z nawrotową chorobą wrzodową czy chorobą refluksową przełyku, należy rozważyć równoczesne zastosowanie inhibitora pompy protonowej [...]

Podsumowanie

Stosowanie doustnych preparatów potasu jest korzystne u pacjentów przewlekle przyjmujących diuretyki nieoszczędzające potasu, u których dieta nie pokrywa zwiększonego zapotrzebowania na ten pierwiastek. [...]
Do góry