Profesjonalizm lekarski
Muzułmanie u lekarza
dr n. hum. Paweł Przyłęcki
Leczenie pacjentów muzułmańskich może stanowić pewne wyzwanie dla lekarza. Mimo że wszyscy wyznawcy tej religii uznają pięć głównych filarów wiary, poza tym występuje pomiędzy nimi wiele różnic wynikających z przynależności do różnych odłamów i szkół prawniczych, zamieszkania na odmiennych kulturowo terenach oraz edukacji, a czasami jej braku.
CELE ARTYKUŁU
Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien wiedzieć:
- kim są muzułmanie i jakie są filary ich wiary
- jakie znaczenie mają wewnętrzne podziały i różna interpretacja Koranu na zachowania muzułmanów, w tym zachowania pacjentów
- jaka jest pozycja społeczna kobiety w islamie
- jaki wpływ mają zakazy żywieniowe na kwestie medyczne
- jaki jest stosunek islamu do życia poczętego oraz nowoczesnych metod reprodukcyjnych
- jaki jest stosunek islamu do obrzezania mężczyzn oraz okaleczania kobiet
Wprowadzenie
Niniejszy artykuł jest już trzecim opracowaniem dotyczącym kontaktu lekarza z pacjentem wielokulturowym. Tym razem dotyczy on wyznawców islamu. Jego przygotowanie było istotnym wyzwaniem, biorąc pod uwagę sytuację polityczną na świecie i dość powszechne negatywne nastawienie do tej grupy osób. Podczas zajęć ze studentami kierunków medycznych zauważyłem, że omawianie kwestii związanych z kontaktem i leczeniem tej grupy mniejszościowej wywołuje najwięcej emocji (często sprzecznych w ramach danej grupy). Uzmysłowiło mi to, że w kontaktach z pacjentem muzułmańskim, bardziej nawet niż w przypadku pacjenta romskiego czy świadka Jehowy, ważna jest nie tylko wiedza dotycząca religijnych i kulturowych różnic związanych z podejściem do leczenia, ale również podstawowa wiedza na temat islamu i jego interpretacji prawa i stosunków społecznych. Inaczej w środowisku medycznym, podobnie jak w całym społeczeństwie, będą powielane stereotypy na temat muzułmanów. Z jednej strony mogą one rodzić lęk przed spotkaniem z takim pacjentem, z drugiej niechęć do tej grupy osób.
Obszar występowania islamu
Za początek islamu przyjmuje się rok 622. W ciągu następnych wieków religia ta rozprzestrzeniła się poza rodzimy teren Półwyspu Arabskiego i obecnie obejmuje obszar od Chin i Tajlandii po Afrykę Północną, Zachodnią i częściowo Bałkany. Liczba jej wyznawców to ponad 1,6 mld populacji światowej.1
Wyznawców islamu nazywa się muzułmanami. Często jednak można spotkać się z błędnym określeniem zrównującym muzułmanina z Arabem, mimo że to tylko jedna z grup wyznających tę religię. Nie wszyscy muzułmanie są Arabami i nie wszyscy Arabowie to muzu...
