Polska należy do krajów wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego, dlatego podstawowe znaczenie ma rozpowszechnianie zasad profilaktyki. Kluczową rolą lekarzy jest identyfikacja osób z grupy podwyższonego ryzyka sercowo-naczyniowego bez rozpoznanej dotychczas choroby układu krążenia, regularna ocena ich ryzyka oraz odpowiednia interwencja. Szacowanie ryzyka można też rozważyć u wszystkich mężczyzn >40 r.ż. oraz u kobiet >50 r.ż. lub po menopauzie.

Wprowadzenie

Choroby układu sercowo-naczyniowego pozostają od lat jedną z najczęstszych przyczyn zgonów, chociaż w Europie umieralność z ich powodu w ostatnich 30 latach zmniejszyła się o ponad połowę. Wynika to z coraz skuteczniejszych metod leczenia i działań profilaktycznych, prowadzących do bardziej efektywnej kontroli czynników ryzyka. Z drugiej strony obserwuje się rozpowszechnienie otyłości, cukrzycy typu 2 oraz starzenie się społeczeństwa, co przeciwdziała tym pozytywnym trendom. W 2012 r. śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych w Polsce mieściła się w granicach 225-450/100 tys. mężczyzn oraz 175-350/100 tys. kobiet. Oznacza to, że należymy wciąż do krajów wysokiego ryzyka, dlatego zapobieganie zdarzeniom sercowo-naczyniowym ma kluczowe znaczenie. Konkretne wskazówki znajdziemy w najnowszych wytycznych dotyczących profilaktyki chorób układu sercowo-naczyniowego. Jest to aktualizacja zaleceń z 2012 r. Uwzględniono w nich specyfikę prewencji u osób młodych, podkreślono konieczność ostrożnego leczenia osób starszych, zwłaszcza >80 r.ż. i z zespołem słabości. Wskazano na zasadność profilaktyki u kobiet z powikłaniami położniczymi i zespołem policystycznych jajników. Sformułowano nowe zalecenia dla coraz liczniejszej grupy pacjentów z chorobami onkologicznymi i autoimmunologicznymi. Zwrócono także uwagę na mniejszości narodowe. Po raz kolejny podkreślono konieczność połączenia dwóch uzupełniających się strategii – populacyjnej oraz wysokiego ryzyka.¹

Kiedy szacować ryzyko sercowo-naczyniowe?

Rozwiązaniem pozornie idealnym, choć niemożliwym do przeprowadzenia w praktyce, byłaby przesiewowa ocena wszystkich dorosłych. Porównując jednak badanie EPIC-Norfolk (European Prospective Investigation of Cancer – Norfolk) oraz strategię NHS (Nati...

Jak szacować ryzyko sercowo-naczyniowe i co dalej?

Sposób szacowania całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego, wyrażonego jako prawdopodobieństwo pierwszego śmiertelnego incydentu o etiologii miażdżycowej w ciągu najbliższych 10 lat, nie uległ zmianie od 2003 r. Po raz pierwszy rekomendowano wówcza...