Ostre infekcje dolnych dróg oddechowych stanowią jedną z częstszych przyczyn zgłaszania się chorych w lecznictwie ambulatoryjnym. Zapalenie płuc jest nadal siódmą przyczyną wszystkich zgonów i najczęstszą przyczyną zgonów spowodowanych infekcjami.

Wprowadzenie

W dobie narastającej lekooporności bakterii na powszechnie stosowane antybiotyki bardzo istotne jest właściwe rozpoznanie choroby i jej leczenie. Większość zapaleń oskrzeli można leczyć objawowo. Zapalenie płuc jest najczęściej wskazaniem do antybiotykoterapii. Współwystępowanie chorób przewlekłych znacznie utrudnia rozpoznanie i leczenie. W diagnostyce różnicowej należy wykluczyć inne choroby, w tym nowotwory płuc, zatorowość płucną i inne.¹

Etiologia. Przebieg kliniczny ostrych zapaleń oskrzeli i zapaleń płuc

Ostre zapalenie oskrzeli

Zgodnie z obowiązującą definicją ostre zapalenie oskrzeli (OZO) jest zakażeniem układu oddechowego charakteryzującym się występowaniem kaszlu suchego lub z odkrztuszaniem wydzieliny (trwającego nie dłużej niż 3 tygodnie) po wykluczeniu zapalenia płuc.

Ostatnio coraz częściej kwestionowany jest czynnik czasowy niezbędny do rozpoznania OZO. W wielu badaniach stwierdzono, że średni okres występowania kaszlu w OZO wynosi 24 dni.

Uszkodzenie nabłonka dróg oddechowych może prowadzić do trwającej kilka miesięcy nadreaktywności oskrzeli, charakteryzującej się występowaniem napadowego suchego kaszlu w odpowiedzi na działanie nieswoistych czynników atmosferycznych, takich jak niskie lub wysokie temperatury, wilgotność oraz zanieczyszczenie powietrza.

Szczyt zachorowań na ostre zapalenia oskrzeli przypada na okres jesienno-zimowy. Grupą wiekową szczególnie predysponowaną do zachorowań są dzieci w wieku 5-15 lat. Roczna zachorowalność osób dorosłych wynosi 15%.

Do głównych czynników etiologicznych należą wirusy, zwłaszcza adenowirusy, ortomyksowirusy (wirusy grypy typu A, B), paramyksowirusy (wirus paragrypy, RSV – respiratory syncytial virus), koronawirusy, adenowirusy, rinowirusy, a u osób z obniżoną odpornością także wirusy Herpes i cytomegalowirusy. Etiologię bakteryjną (Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae, Bordetella pertussis) stwierdza się u <10% chorych.^1-3

Zakażenie wirusowe może torować drogę zakażeniom bakteryjnym wywołanym przez Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus.

Do najczęściej zgłaszanych objawów chorobowych należą: kaszel (zwykle produktywny z odkrztuszaniem śluzowej, rzadziej ropnej, plwociny), czasami świszczący oddech, podwyższenie temperatury ciała. W zakażeniach wywołanych wirusem grypy i paragrypy ...