Po­stę­po­wa­nie w przy­pad­ku upo­śle­dzo­nej to­le­ran­cji glu­ko­zy wy­kry­tej po cią­ży

Po prze­pro­wa­dze­niu ba­dań prze­sie­wo­wych i wy­kry­ciu upo­śle­dzo­nej to­le­ran­cji glu­ko­zy za­czy­na­ją się żmud­ne pró­by wdra­ża­nia pro­fi­lak­ty­ki. Pod­sta­wą mo­ty­wa­cji i praw­do­po­dob­nie do­brej współ­pra­cy ze stro­ny pa­cjent­ki, a więc sku­tecz­nej pro­fi­lak­ty­ki, jest edu­ka­cja (tab. 1). Prze­strze­ga­nie za­le­ceń moż­na po­lep­szyć, pod­kre­śla­jąc przy każ­dej oka­zji – naj­le­piej przy każ­dej wi­zy­cie – waż­ne kwe­stie zdro­wot­ne. W au­stra­lij­skim ba­da­niu oce­nia­ją­cym go­to­wość do sto­so­wa­nia pro­fi­lak­ty­ki wy­ka­za­no jed­nak, że mi­mo wy­so­kiej mo­ty­wa­cji ko­bie­ty nie­ko­niecz­nie zmie­nia­ją styl ży­cia na zdrow­szy.²⁷ Naj­czę­ściej wszel­ka mo­ty­wa­cja prze­gry­wa wo­bec ko­niecz­no­ści opie­ki nad dziec­kiem i bra­ku cza­su, zwłasz­cza że pro­blem ewen­tu­al­ne­go roz­wo­ju cu­krzy­cy wy­da­je się od­le­gły. Naj­wię­cej ko­biet nie­chęt­nych ak­tyw­no­ści i re­duk­cji ma­sy cia­ła znaj­do­wa­ło się w gru­pie osób oty­łych i nie­pra­cu­ją­cych. Ist­nie­je więc trud­ne do prze­rwa­nia błęd­ne ko­ło. Przy wpro­wa­dza­niu zmian die­ty i ak­tyw­no­ści fi­zycz­nej na­le­ży pa­mię­tać, aby jed­no­cze­śnie zwal­czać am­bi­wa­lent­ny sto­su­nek do nich i sta­rać się zwięk­szać nie tyl­ko mo­ty­wa­cję, ale i go­to­wość do zmia­ny sty­lu ży­cia. Tu istot­ną ro­lę od­gry­wa kwe­stia płat­ne­go urlo­pu wy­cho­waw­cze­go, wspar­cie ze stro­ny part­ne­ra oraz re­gu­lar­ne pod­kre­śla­nie, że sys­te­ma­tycz­ne ćwi­cze­nia fi­zycz­ne nie tyl­ko po­wo­du­ją re­duk­cję ma­sy cia­ła, ale przede wszyst­kim są ko­rzyst­ne dla zdro­wia. W przy­pad­ku ko­biet nie­zde­cy­do­wa­nych ide­al­nym wy­bo­rem jest za­chę­ca­nie do kar­mie­nia wy­łącz­nie pier­sią oraz sto­so­wa­nie w okre­sie lak­ta­cji pre­zer­wa­tyw lub in­nych me­tod an­ty­kon­cep­cji nie­hor­mo­nal­nej.

Te­ra­pia ży­wie­nio­wa

Die­ta jest nie­od­łącz­nym ele­men­tem me­tod pre­wen­cji i le­cze­nia cu­krzy­cy. Ame­ri­can Dia­be­tes As­so­cia­tion za­le­ca, by po­rad­nic­two na te­mat ży­wie­nia pro­wa­dzi­li za­re­je­stro­wa­ni die­te­ty­cy; jest to usłu­ga re­fun­do­wa­na przez Me­di­ca­re i in­nych ubez­pie­czy­cie­li.²⁸ Plan ży­wie­nia po­wi­nien być do­sto­so­wa­ny do in­dy­wi­du­al­nych po­trzeb, moż­li­wo­ści i chę­ci pa­cjen­ta. Na­le­ży uwzględ­nić je­go na­wy­ki i styl ży­cia, nie re­zy­gnu­jąc z ce­lów sta­wia­nych przed te­ra­pią ży­wie­nio­wą. Za­le­ca­ne cał­ko­wi­te spo­ży­cie ka­lo­rii dla ko­bie­ty kar­mią­cej pier­sią wy­no­si 27-30 kcal/kg/24h, pod­czas gdy dla ko­bie­ty, któ­ra nie kar­mi pier­sią, 25 kcal/kg/24h. Na­le­ży za­chę­cać do ogra­ni­cze­nia ilo­ści tłusz­czów w die­cie i ogól­nej ilo­ści ka­lo­rii. In­su­li­now­raż­li­wość moż­na po­pra­wić, za­stę­pu­jąc tłusz­cze o du­żej za­war­to­ści na­sy­co­nych kwa­sów tłusz­czo­wych (np. mię­so i na­biał) tłusz­cza­mi o zwięk­szo­nej za­war­to­ści kwa­sów wie­lo­nie­na­sy­co­nych (wy­stę­pu­ją­cy­mi np. w ole­jach, mar­ga­ry­nach ubo­gich w kwa­sy tłusz­czo­we ty­pu trans, awo­ka­do, orze­chach, ro­śli­nach strącz­ko­wych, mlecz­ku so­jo­wym, tłu­stych lub chu­dych ry­bach). Pro­sta mo­dy­fi­ka­cja die­ty dzia­ła nie­za­leż­nie od zmian wskaź­ni­ka ma­sy cia­ła (BMI – bo­dy mass in­dex), ak­tyw­no­ści fi­zycz­nej i cał­ko­wi­tej po­da­ży ener­gii oraz mo­że przy­czy­nić się do po­pra­wy współ­pra­cy ze stro­ny pa­cjen­ta i zmniej­sze­nia ry­zy­ka roz­wo­ju cu­krzy­cy. Udo­wod­nio­no, że udzie­la­nie in­for­ma­cji na te­mat kon­kret­nych pro­duk­tów uła­twia uzy­ski­wa­nie wy­zna­czo­nych ce­lów te­ra­peu­tycz­nych.²⁹ Du­ża za­war­tość błon­ni­ka w die­cie i spo­ży­wa­nie pro­duk­tów peł­no­ziar­ni­stych po­pra­wia wraż­li­wość tka­nek na in­su­li­nę nie­za­leż­nie od stop­nia wy­dat­ko­wa­nia ener­gii, istot­nie zmniej­sza­jąc czę­stość no­wych przy­pad­ków cu­krzy­cy ty­pu 2. US De­part­ment of Agri­cul­tu­re za­le­ca, by przyj­mo­wać 14 g błon­ni­ka na każ­de 1000 kcal. Bo­ga­te w błon­nik są ro­śli­ny strącz­ko­we, nie­któ­re zbo­ża, owo­ce, wa­rzy­wa, pie­czy­wo peł­no­ziar­ni­ste. Sztucz­ne sło­dzi­ki umoż­li­wia­ją zmniej­sze­nie spo­ży­cia ka­lo­rii (o po­ło­wę w po­rów­na­niu z sa­cha­ro­zą) i wy­wo­łu­ją mniej­szy po­po­sił­ko­wy wzrost stę­że­nia glu­ko­zy, jed­nak ich ro­la w pro­fi­lak­ty­ce cu­krzy­cy lub re­duk­cji ma­sy cia­ła po­zo­sta­je nie­wy­ja­śnio­na. Sło­dzi­ki, ta­kie jak aspar­tam, su­kra­lo­za i ace­sul­fam K, uwa­ża się za bez­piecz­ne na­wet dla ko­biet w cią­ży. W cza­sie cią­ży naj­praw­do­po­dob­niej na­le­ży uni­kać sa­cha­ry­ny oraz cy­kla­mi­nia­nu z po­wo­du ich po­wol­nej eli­mi­na­cji przez płód.

Re­gu­lar­na ak­tyw­ność fi­zycz­na

Re­gu­lar­na ak­tyw­ność fi­zycz­na (do 150 min ty­go­dnio­wo) w po­łą­cze­niu z umiar­ko­wa­ną re­duk­cją ma­sy cia­ła (o 7%), uzy­ska­ną m.in. dzię­ki die­cie, mo­że zmniej­szyć ry­zy­ko roz­wo­ju cu­krzy­cy ty­pu 2 (za­le­ce­nie kla­sy A).³⁰ Ak­tyw­ność fi­zycz­na w okre­sie przed cią­żą wią­że się ze zmniej­szo­nym ry­zy­kiem cu­krzy­cy cią­żo­wej.³¹ Każ­da ak­tyw­ność fi­zycz­na – jaz­da na ro­we­rze, wcho­dze­nie po scho­dach, spa­ce­ry czy ćwi­cze­nie mię­śni koń­czyn gór­nych – przy­no­si ko­rzy­ści zdro­wot­ne. Ba­da­cze wy­ka­za­li, że ist­nie­je ko­re­la­cja mię­dzy ilo­ścią cza­su po­świę­co­ne­go na ćwi­cze­nia fi­zycz­ne a ry­zy­kiem cu­krzy­cy cią­żo­wej, przy czym więk­sze ko­rzy­ści wią­żą się z in­ten­syw­ną ak­tyw­no­ścią (szyb­ki chód w po­rów­na­niu ze spa­ce­rem wol­nym kro­kiem). Sko­ja­rze­nie ak­tyw­no­ści fi­zycz­nej z te­ra­pią ży­wie­nio­wą jest sku­tecz­niej­sze niż któ­ra­kol­wiek z tych me­tod z osob­na, co przy­ję­to w Ka­na­dzie za pod­sta­wę pro­gra­mu NE­LIP (Nu­tri­tion and Exer­ci­se Li­fe­sty­le In­te­rven­tion Pro­gram). Nie­zbyt szyb­kie spa­ce­ry (o in­ten­syw­no­ści od­po­wia­da­ją­cej ≤30% mak­sy­mal­ne­go zu­ży­cia tle­nu) w po­łą­cze­niu z te­ra­pią ży­wie­nio­wą (ok. 2000 kcal/24h, wę­glo­wo­da­ny w ilo­ści 200 g/24h) po­zwa­la­ją za­po­biec nad­mier­ne­mu przy­ro­sto­wi ma­sy cia­ła i utrzy­mać pra­wi­dło­wą to­le­ran­cję glu­ko­zy przez co naj­mniej 2 mie­sią­ce po po­ro­dzie.³²

Re­duk­cja ma­sy cia­ła po­pra­wia in­su­li­now­raż­li­wość u ko­biet oty­łych i z nad­wa­gą.³³ Każ­da stra­te­gia re­duk­cji ma­sy po­win­na uwzględ­niać te­ra­pię ży­wie­nio­wą, ak­tyw­ność fi­zycz­ną i zmia­ny za­cho­wa­nia. Pierw­sze dwie me­to­dy mo­gą do­pro­wa­dzić do umiar­ko­wa­ne­go spad­ku ma­sy cia­ła, te­ra­pia be­ha­wio­ral­na zaś jest naj­przy­dat­niej­szą me­to­dą uzu­peł­nia­ją­cą. Ak­tyw­ność fi­zycz­na i ćwi­cze­nia po­pra­wia­ją in­su­li­now­raż­li­wość nie­za­leż­nie od stop­nia re­duk­cji ma­sy cia­ła. Sku­tecz­ne są tak­że die­ty re­stryk­cyj­ne – o ni­skiej za­war­to­ści wę­glo­wo­da­nów i tłusz­czów. Te pierw­sze, jak wy­ka­za­no, pro­wa­dzą do więk­sze­go spad­ku ma­sy cia­ła po 6 mie­sią­cach, jed­nak obie oka­za­ły się rów­nie sku­tecz­ne po 12 mie­sią­cach. Die­ty ni­sko­wę­glo­wo­da­no­we umoż­li­wia­ją znacz­niej­szą re­duk­cję stę­że­nia tri­gli­ce­ry­dów i zwięk­sze­nie stę­że­nia li­po­pro­te­in o du­żej gę­sto­ści (HDL), z ko­lei die­ty ni­sko­tłusz­czo­we po­wo­du­ją więk­szą re­duk­cję stę­że­nia li­po­pro­te­in o ni­skiej gę­sto­ści (LDL). Oso­by sto­su­ją­ce te die­ty bez sta­łe­go i dłu­go­trwa­łe­go wspar­cia zwy­kle po pew­nym cza­sie wra­ca­ją do wcze­śniej­szej ma­sy cia­ła. Sto­su­je się też die­ty opar­te na go­to­wych pre­pa­ra­tach (sta­łych lub płyn­nych) o okre­ślo­nej ka­lo­rycz­no­ści, któ­ry­mi za­stę­pu­je się 1-2 po­sił­ki w cią­gu dnia. Za ich po­mo­cą moż­na uzy­skać zna­czą­cą re­duk­cję ma­sy cia­ła, jed­nak by ją utrzy­mać, ta­ką die­tę na­le­ży sto­so­wać co­dzien­nie do koń­ca ży­cia. Le­ki zwal­cza­ją­ce oty­łość w sko­ja­rze­niu ze zmia­na­mi sty­lu ży­cia mo­gą pro­wa­dzić do po­żą­da­nej, 5-10% utra­ty ma­sy cia­ła, jed­nak moż­na je sto­so­wać wy­łącz­nie u ko­biet z du­żą nad­wa­gą lub oty­ło­ścią, tj. BMI >27 kg/m². Tak­że w tym przy­pad­ku tyl­ko przy dłuż­szym sto­so­wa­niu tych le­ków moż­na utrzy­mać zre­du­ko­wa­ną ma­sę cia­ła, przy czym dzia­ła­nia nie­po­żą­da­ne ogra­ni­cza­ją moż­li­wość dłu­go­trwa­łe­go sto­so­wa­nia te­ra­pii. Bar­dzo sku­tecz­ną me­to­dą re­duk­cji ma­sy cia­ła są chi­rur­gicz­ne za­bie­gi zmniej­sza­ją­ce ob­ję­tość żo­łąd­ka. Z uwa­gi jed­nak na ich in­wa­zyj­ność po­win­no się je sto­so­wać wy­łącz­nie w przy­pad­kach cięż­kiej oty­ło­ści (BMI ≥35 kg/m²).

Far­ma­ko­te­ra­pia

Le­cze­nie far­ma­ko­lo­gicz­ne jest wska­za­ne w przy­pad­ku utrzy­mu­ją­cej się upo­śle­dzo­nej to­le­ran­cji glu­ko­zy, po rze­tel­nej pró­bie zmia­ny sty­lu ży­cia w okre­sie 6-12 mie­się­cy. Cho­dzi o to, by zwięk­szyć in­su­li­now­raż­li­wość i „od­cią­żyć” prze­pra­co­wa­ne ko­mór­ki β trzust­ki, co wy­dłu­ży czas ich prze­ży­cia i opóź­ni roz­wój jaw­nej kli­nicz­nie cu­krzy­cy lub jej za­po­bie­gnie. W gru­pie ko­biet z cu­krzy­cą cią­żo­wą w wy­wia­dzie ba­da­no sku­tecz­ność tia­zo­li­dy­ne­dio­nów (gli­ta­zo­nów), tj. tro­gli­ta­zo­nu, pio­gli­ta­zo­nu, ro­si­gli­ta­zo­nu.^34,35 Tro­gli­ta­zon zo­stał jed­nak wy­co­fa­ny w mar­cu 2000 r. Tia­zo­li­dy­ne­dio­ny to le­ki bę­dą­ce ago­ni­sta­mi re­cep­to­rów γ ak­ty­wo­wa­nych pro­li­fe­ra­to­ra­mi pe­rok­sy­so­mów, dla­te­go zwięk­sza­ją wraż­li­wość na in­su­li­nę i po­pra­wia­ją go­spo­dar­kę li­pi­do­wą, czyn­ność ukła­du krą­że­nia i ne­rek. W ba­da­niu TRI­POD ob­ser­wo­wa­no 266 ko­biet po­cho­dze­nia la­ty­no­skie­go z prze­by­tą cu­krzy­cą cią­żo­wą. Ba­da­nie by­ło prze­pro­wa­dzo­ne me­to­dą po­dwój­nie śle­pej pró­by i kon­tro­lo­wa­ne pla­ce­bo. Pa­cjent­ki przy­dzie­la­no lo­so­wo do gru­py otrzy­mu­ją­cej tro­gli­ta­zon bądź pla­ce­bo. Ob­ser­wa­cja trwa­ła śred­nio 30 mie­się­cy. W gru­pie le­czo­nej tro­gli­ta­zo­nem od­no­to­wa­no po­pra­wę in­su­li­now­raż­li­wo­ści w do­żyl­nym te­ście to­le­ran­cji glu­ko­zy. Rocz­na za­cho­ro­wal­ność na cu­krzy­cę ty­pu 2 wy­nio­sła 5,4% w po­rów­na­niu z 12,1% w gru­pie pla­ce­bo (re­duk­cja względ­ne­go ry­zy­ka [RRR] pro­gre­sji do cu­krzy­cy 55%).³⁴ W póź­niej­szym ba­da­niu PI­POD ob­ser­wo­wa­no 89 ko­biet przez 3 la­ta i wy­ka­za­no, że pio­gli­ta­zon po­wstrzy­my­wał po­stę­pu­ją­ce upo­śle­dze­nie czyn­no­ści ko­mó­rek β stwier­dzo­ne w gru­pie pla­ce­bo ba­da­nia TRI­POD, za­pew­nia­jąc ich sta­bil­ne funk­cjo­no­wa­nie, do­pó­ki był przyj­mo­wa­ny.³⁵

Wy­ka­za­no, że w za­po­bie­ga­niu pro­gre­sji upo­śle­dzo­nej to­le­ran­cji glu­ko­zy do cu­krzy­cy sku­tecz­ne są też in­ne le­ki. W ba­da­niu Dia­be­tes Pre­ven­tion Pro­gram uczest­ni­czy­ło 3234 męż­czyzn i ko­biet z róż­nych grup et­nicz­nych, któ­rych lo­so­wo przy­dzie­lo­no do gru­py mo­dy­fi­ka­cji sty­lu ży­cia, le­cze­nia met­for­mi­ną w daw­ce 2 × 850 mg/24h lub sto­so­wa­nia pla­ce­bo. Ob­ser­wa­cja trwa­ła śred­nio 2,8 ro­ku.³⁰ Sku­mu­lo­wa­na czę­stość wy­stę­po­wa­nia cu­krzy­cy na ko­niec ob­ser­wa­cji wy­nio­sła od­po­wied­nio 14,4%, 21,7% i 28,9% (RRR pro­gre­sji za­bu­rzeń do jaw­nej cu­krzy­cy wy­no­si­ła 58% dla die­ty i ćwi­czeń fi­zycz­nych i 31% dla met­for­mi­ny). Met­for­mi­na zmniej­sza­ła wą­tro­bo­wą pro­duk­cję glu­ko­zy, oksy­da­cję li­pi­dów oraz ab­sorp­cję glu­ko­zy z je­lit, po­pra­wia­ła wraż­li­wość tka­nek ob­wo­do­wych na in­su­li­nę i uła­twia­ła zmniej­sze­nie ma­sy cia­ła. Akar­bo­zę, in­hi­bi­tor α­-glu­ko­zy­da­zy, oce­nia­no w trwa­ją­cym po­nad 3 la­ta ba­da­niu STOP­-NIDDM, w któ­rym uczest­ni­czy­ło 1429 osób.³⁶ Czę­stość cu­krzy­cy w gru­pie pla­ce­bo wy­nio­sła 41,5%, na­to­miast w gru­pie otrzy­mu­ją­cej akar­bo­zę – 32,4% (RRR 25%). Akar­bo­za za­po­bie­ga­ła przy­ro­sto­wi ma­sy cia­ła, czę­ściej przy­wra­ca­ła upo­śle­dzo­ną to­le­ran­cję glu­ko­zy do sta­nu pra­wi­dło­we­go i zmniej­sza­ła ry­zy­ko roz­wo­ju nad­ci­śnie­nia tęt­ni­cze­go oraz po­wi­kłań ze stro­ny ukła­du krą­że­nia.³⁷ Lek ha­mo­wał wchła­nia­nie wę­glo­wo­da­nów i uła­twiał kon­tro­lę po­po­sił­ko­we­go stę­że­nia glu­ko­zy we krwi. Był jed­nak źle to­le­ro­wa­ny z uwa­gi na istot­ne dzia­ła­nia nie­po­żą­da­ne ze stro­ny prze­wo­du po­kar­mo­we­go (bie­gun­ki, wzdę­cia) – ok. 20% osób re­zy­gno­wa­ło z le­cze­nia. Sku­tecz­ny oka­zał się tak­że or­li­stat, lek wspo­ma­ga­ją­cy od­chu­dza­nie, bę­dą­cy in­hi­bi­to­rem li­paz żo­łąd­ko­wo­-je­li­to­wych, któ­ry re­du­ko­wał czę­stość pro­gre­sji upo­śle­dzo­nej to­le­ran­cji glu­ko­zy do cu­krzy­cy u oty­łych pa­cjen­tów. W trwa­ją­cym 4 la­ta ba­da­niu XEN­DOS lek ten zmniej­szył czę­stość wy­stę­po­wa­nia cu­krzy­cy z 9% w gru­pie pla­ce­bo do 6,2% w gru­pie le­czo­nej or­li­sta­tem.³⁸ Re­duk­cja ry­zy­ka względ­ne­go wy­nio­sła 45% i by­ła istot­na sta­ty­stycz­nie je­dy­nie w gru­pie oty­łych pa­cjen­tów z upo­śle­dzo­ną to­le­ran­cją glu­ko­zy.

Ze­spół me­ta­bo­licz­ny i oce­na ry­zy­ka po­wi­kłań ser­co­wo­-na­czy­nio­wych

U ko­biet, któ­re prze­by­ły cu­krzy­cę cią­żo­wą, wy­stę­pu­ją licz­ne do­dat­ko­we czyn­ni­ki ry­zy­ka roz­wo­ju ze­spo­łu me­ta­bo­licz­ne­go. Pa­cjent­ki te są bar­dziej oty­łe, czę­ściej roz­po­zna­je się u nich in­su­li­no­opor­ność, prze­wle­kłe nad­ci­śnie­nie tęt­ni­cze, hi­per­tri­gli­ce­ry­de­mię, ni­skie stę­że­nie cho­le­ste­ro­lu HDL i wyż­sze stę­że­nia mar­ke­rów sta­nu za­pal­ne­go (np. biał­ka C­-re­ak­tyw­ne­go i in­ter­leu­ki­ny 6).^16,19 Wy­ni­ki ma­łe­go pro­spek­tyw­ne­go ba­da­nia wska­zu­ją, że ry­zy­ko ze­spo­łu me­ta­bo­licz­ne­go jest 2-4-krot­nie zwięk­szo­ne u tych ko­biet, któ­re uzy­ska­ły przy­naj­mniej je­den nie­pra­wi­dło­wy wy­nik w do­ust­nym te­ście ob­cią­że­nia glu­ko­zą (zwłasz­cza je­śli w pierw­szej cią­ży z cu­krzy­cą cią­żo­wą nie­pra­wi­dło­wa by­ła gli­ke­mia na czczo), w po­rów­na­niu z ko­bie­ta­mi z pra­wi­dło­wym wy­ni­kiem te­stu. Ry­zy­ko to zwięk­sza­ło się 10-krot­nie, je­śli pa­cjent­ka w cią­ży by­ła oty­ła.³⁹ Nie jest jed­nak ja­sne, czy prze­by­ta cu­krzy­ca cią­żo­wa jest nie­za­leż­nym czyn­ni­kiem ry­zy­ka po­wi­kłań ser­co­wo­-na­czy­nio­wych (tj. za­wa­łu mię­śnia ser­co­we­go lub uda­ru mó­zgu). W ra­mach pre­wen­cji cho­rób ukła­du krą­że­nia na­le­ży za­tem sto­so­wać za­le­ce­nia jak dla po­pu­la­cji ogól­nej.

Opie­ka nad nie­mow­lę­ciem i dal­sza ob­ser­wa­cja

No­wo­rod­ki ma­tek z cu­krzy­cą cią­żo­wą ma­ją wię­cej tkan­ki tłusz­czo­wej i na­le­żą do gru­py zwięk­szo­ne­go ry­zy­ka roz­wo­ju oty­ło­ści, cu­krzy­cy czy też pod­wyż­szo­nych war­to­ści ci­śnie­nia tęt­ni­cze­go w póź­niej­szym okre­sie ży­cia.¹⁰ Nie wia­do­mo jed­nak, jak du­że jest to ry­zy­ko. Ma­my na­dzie­ję, że wię­cej in­for­ma­cji na ten te­mat przy­nie­sie za­koń­czo­ne nie­daw­no ba­da­nie ob­ser­wa­cyj­ne HA­PO z udzia­łem dzie­ci.⁴⁰ Aby zmniej­szyć ry­zy­ko, na­le­ży za­chę­cać ko­bie­ty do kar­mie­nia pier­sią. War­to też po­in­for­mo­wać le­ka­rza ro­dzin­ne­go o na­ra­że­niu dziec­ka w okre­sie pło­do­wym na zwięk­szo­ne war­to­ści gli­ke­mii we krwi mat­ki, co spra­wi, że zwró­ci bacz­niej­szą uwa­gę na ewen­tu­al­ną oty­łość i ry­zy­ko roz­wo­ju cu­krzy­cy, bę­dzie uważ­niej mo­ni­to­ro­wał stan zdro­wia dziec­ka, a w razie konieczności, za­pro­po­nu­je zmia­ny sty­lu ży­cia, prze­pro­wa­dzi wcze­śnie dia­gno­sty­kę i zaj­mie się le­cze­niem ewen­tu­al­nych za­bu­rzeń.

Wnio­ski

Roz­po­zna­nie cu­krzy­cy cią­żo­wej jest rów­no­znacz­ne z iden­ty­fi­ka­cją dwóch po­pu­la­cji zwięk­szo­ne­go ry­zy­ka, tj. ma­tek i dzie­ci. Stwa­rza moż­li­wość pod­ję­cia in­ter­wen­cji te­ra­peu­tycz­nej, aby za­po­biec lub opóź­nić roz­wój jaw­nej cu­krzy­cy u oso­by ob­cią­żo­nej czyn­ni­ka­mi ry­zy­ka. Opie­ka przed­- i po­po­ro­do­wa mu­si obej­mo­wać edu­ka­cję ma­tek i sta­łe mo­ni­to­ro­wa­nie sta­nu zdro­wia po po­ro­dzie. Die­ta, ćwi­cze­nia fi­zycz­ne oraz far­ma­ko­te­ra­pia za­po­bie­ga­ją „wy­pa­le­niu się” prze­wle­kle ob­cią­ża­nych ko­mó­rek β trzust­ki u oso­by z upo­śle­dzo­ną to­le­ran­cją glu­ko­zy.