Wy­ka­za­no, że eple­re­non rów­nież ko­rzyst­nie mo­dy­fi­ku­je wła­sno­ści elek­trycz­ne, pro­wa­dząc do nor­ma­li­za­cji po­ten­cja­łu czyn­no­ścio­we­go mio­cy­tu i syn­te­zy bia­łek re­cep­to­rów Ica i Ito.32 Dzię­ki tym wła­sno­ściom na­le­ży za­li­czyć go do le­ków naj­sku­tecz­niej wpły­wa­ją­cych na prze­bu­do­wę le­wej ko­mo­ry. Jest więc to lek na­le­żą­cy do pod­sta­wo­we­go ze­sta­wu środ­ków sto­so­wa­nych w le­cze­niu nie­wy­dol­no­ści ser­ca. W wy­żej cy­to­wa­nych ba­da­niach do­świad­czal­nych ko­rzyst­ne efek­ty po­da­wa­nia eple­re­no­nu by­ły wzmac­nia­ne sto­so­wa­niem do­dat­ko­wo in­hi­bi­to­rów ACE. Wy­ni­ki ba­dań eks­pe­ry­men­tal­nych uza­sad­nia­ją tę kom­bi­na­cję, oczy­wi­ście u cho­rych z wy­dol­ny­mi ner­ka­mi. Ob­ser­wa­cje kli­nicz­ne rów­nież po­twier­dza­ją sku­tecz­ność ta­kie­go le­cze­nia.33 Ich au­to­rzy wy­ka­za­li, że pro­ces prze­bu­do­wy le­wej ko­mo­ry u cho­rych po za­wa­le ser­ca prze­bie­gał znacz­nie ko­rzyst­niej (rocz­na ob­ser­wa­cja z okre­so­wym ba­da­niem ECHO) w przy­pad­ku sko­ja­rzo­ne­go le­cze­nia in­hi­bi­to­rem ACE i an­ta­go­ni­stą re­cep­to­rów dla al­do­ste­ro­nu w po­rów­na­niu z sa­mym in­hi­bi­to­rem ACE. Sko­ja­rzo­ne­mu le­cze­niu i więk­szej po­pra­wie wskaź­ni­ków echo­kar­dio­gra­ficz­nych to­wa­rzy­szył po­nad­to znacz­niej­szy spa­dek stę­że­nia PIIINP w su­ro­wi­cy.

Wy­mow­nym do­wo­dem na po­twier­dze­nie tej te­zy są wy­ni­ki ba­da­nia 4E.34 Wy­ka­za­no w nim, że po­łą­cze­nie eple­re­no­nu i ena­la­pry­lu w więk­szym stop­niu re­du­ku­je ma­sę le­wej ko­mo­ry niż każ­dy lek z osob­na. Obec­nie wy­da­je się, że po­łą­cze­nie tych le­ków cha­rak­te­ry­zu­je bar­dzo wy­so­ka sku­tecz­ność kli­nicz­na po­twier­dzo­na re­duk­cją twar­dych pa­ra­me­trów oce­ny koń­co­wej.

No­wa ja­kość: ba­da­nie EPHES­SUS

W 2003 r. opu­bli­ko­wa­no wy­ni­ki ba­da­nia EPHES­SUS,35 w któ­rym cho­rym z dys­funk­cją le­wej ko­mo­ry po­da­wa­no eple­re­non w daw­ce 25-50 mg. Po 16 mie­sią­cach ob­ser­wa­cji lek re­du­ko­wał cał­ko­wi­tą umie­ral­ność o 15%, ser­co­wo­-na­czy­nio­wą o 17% oraz zgo­ny na­głe o 21%. U cho­rych z EF <30% wy­ni­ki by­ły jesz­cze lep­sze. Oprócz znacz­nej re­duk­cji umie­ral­no­ści ob­ser­wo­wa­no rów­nież istot­nie mniej­szą czę­stość ho­spi­ta­li­za­cji z po­wo­du za­ostrze­nia nie­wy­dol­no­ści ser­ca. U nie­mal 90% cho­rych sto­so­wa­no rów­no­cze­śnie in­hi­bi­to­ry ACE. W po­rów­na­niu z wy­ni­ka­mi ba­dań RA­LES eple­re­non był znacz­ne sku­tecz­niej­szy i le­piej to­le­ro­wa­ny niż spi­ro­no­lak­ton. Szcze­gól­nie za­ska­ku­ją­ca by­ła znacz­na re­duk­cja zgo­nów na­głych, któ­ra w pierw­szych 30 dniach po za­wa­le w po­rów­na­niu z gru­pą pla­ce­bo zmniej­szy­ła się o 37%.36 Eple­re­non w daw­ce 25 mg za­le­ca­no cho­rym z EF <40% śred­nio 7 dni po za­wa­le ser­ca. Wy­ni­ki te by­ły rów­nie ko­rzyst­ne u cho­rych ze współ­ist­nie­ją­cą cu­krzy­cą lub nad­ci­śnie­niem tęt­ni­czym.37 Do­wo­dzą one, że lek na­le­ży wpro­wa­dzić do le­cze­nia w trak­cie ho­spi­ta­li­za­cji u każ­de­go cho­re­go ze świe­żym za­wa­łem ser­ca i współ­ist­nie­ją­cy­mi ob­ja­wa­mi dys­funk­cji le­wej ko­mo­ry. Za­le­ce­nie to zo­sta­ło wy­raź­nie pod­kre­ślo­ne w ostat­nich ame­ry­kań­skich re­ko­men­da­cjach do­ty­czą­cych te­ra­pii za­wa­łu ser­ca.38

Pod­su­mo­wu­jąc, eple­re­non jest nie­zwy­kle sku­tecz­nym le­kiem: istot­nie re­du­ku­je umie­ral­ność w za­wa­le ser­ca, ko­rzyst­nie wpły­wa na po­za­wa­ło­wą prze­bu­do­wę le­wej ko­mo­ry i zmniej­sza ko­niecz­ność ho­spi­ta­li­za­cji z po­wo­du za­ostrze­nia nie­wy­dol­no­ści ser­ca. Wy­ni­ki ba­dań eks­pe­ry­men­tal­nych jed­no­znacz­nie do­wo­dzą, że sku­tecz­ność ta wy­ni­ka przede wszyst­kim z wie­lo­ra­kie­go głę­bo­kie­go wpły­wu le­ku na pro­ce­sy mo­le­ku­lar­ne re­gu­lu­ją­ce syn­te­zą tkan­ki łącz­nej, bia­łek kurcz­li­wych i bia­łek re­cep­to­ro­wych w mię­śniu ser­co­wym.

Pi­śmien­nic­two

1. We­ber K. Car­diac in­ter­sti­tium in he­alth and di­se­ase: The Fi­bril­lar col­la­gen ne­twork. J Am Coll Car­diol 1989;13:1637.

2. Ha­ra­da M, Itoh H, Na­ka­ga­wa O. Si­gni­fi­can­ce of ven­tri­cu­lar my­ocy­te­sa and non – my­ocy­tes in­te­rac­tion du­ring car­dio­cy­te hy­per­tro­phic fac­tor from car­diac non­my­ocy­tes. Cir­cu­la­tion 1997;96:3737.

3. Bo­oz GW, Do­stal DE, Ba­ker KM. Pa­ra­cri­ne ac­tions of car­diac fi­bro­bla­sts on car­dio­my­ocy­tes: im­pli­ca­tions for the car­diac ren­nin­-an­gio­ten­sin sys­tem. Am J Car­diol 1999;83:44H.

4. Ku­wa­ha­ra K, Sa­ito Y, Ha­ra­da M. In­vo­lve­ment of car­dio­tro­phin – 1 in car­diac my­ocy­te non­my­ocy­te in­te­rac­tions du­ring hy­per­tro­phy of rat car­diac my­ocy­tes in vi­vo. Cir­cu­la­tion 1999;100:1116.

5. Pa­tha M, Sar­kar S, Vel­la­icha­my E, et al. Ro­le of my­ocy­te in col­la­gen pro­duc­tion. Hy­per­ten­sion 2001;37:833.

6. Do­stal DE. Re­gu­la­tion of car­diac col­la­gen. An­gio­ten­sin and cros­stalk with lo­cal growth fac­tors. Hy­per­ten­sion 2001;37:841.

7. We­ber KT, Sun Y, Ka­twa LC, et al. Con­nec­ti­ve tis­sue and re­pa­ir in the he­art. Pot­ten­tial re­gu­la­to­ry me­cha­ni­sms. W: Car­diac Growth and Re­ge­ne­ra­tion. Ed. W.C. Clay­comb and P Di Nar­do. An­nals Of the New York Aca­de­my Scien­tes 1995;752:286.

8. Na­mba T, Tsut­sui H, Ta­ga­wa H, et al. Re­gu­la­tion of fi­bril­lar col­la­gen ge­ne expres­sion and pro­te­in ac­cu­mu­la­tion in vo­lu­me – over­lo­ad hy­per­tro­phy. Cir­cu­la­tion 1997;95:2448.

9. Gra­jek S, Le­siak M, Py­da M, et al. Hy­per­tro­phy or hy­per­pla­sia in car­diac mu­sc­le. Post­-mor­tem hu­man mor­pho­me­tric stu­dy. Eur He­art J 1993;14:40.

10. Fie­litz J, He­in S, Mi­tro­vic V, et al. Ac­ti­va­tion of the car­diac re­nin­- an­gio­ten­sin sys­tem and in­cre­ased my­ocar­dial col­la­gen expres­sion in hu­man aor­tic va­lve di­se­ase. J Am Coll Car­diol 2001;27:1443.

11. Egh­ba­li M. Mo­le­cu­lar and cel­lu­lar me­cha­ni­sms of in­duc­tion and re­gres­sion of car­diac fi­bro­sis in va­rio­us mo­dels of my­ocar­dial hy­per­tro­phy. Car­dio­vasc Pa­thol 1993;2:3.

12. Me­du­go­rac I. Cha­rac­te­ri­sa­tion of in­tra­mu­scu­lar col­la­gen in the mam­ma­lian left ven­tric­le. Bas Res Car­diol 1982;95:589.

13. Spi­na­le FG, Co­oker ML, Krom­bach SR, et al. Ma­trix me­tal­lo­pro­te­ina­se in­hi­bi­tion du­ring the de­ve­lop­ment of con­ge­sti­ve he­art fa­ilu­re. Ef­fect on left ven­tri­cu­lar di­men­sion and func­tion. Circ res 1999;85:364.

14. Bril­la CG, Mat­su­ba­ra LS, We­ber KT. An­ti­-al­do­ste­ro­ne tre­at­ment and the pre­ven­tion of my­ocar­dial fi­bro­sis in pri­ma­ry and se­con­da­ry hy­pe­ral­do­ste­ro­nism. J Moll Ce­kll Car­diol 1993;28:684.

15. Pitt B, Zan­nad F, Rem­me W, et al. The ef­fect of spi­ro­no­lac­to­ne on mor­bi­di­ty and mor­ta­li­ty in pa­tients with se­ve­re he­art fa­ilu­re. N Engl J Med 1999;341:709.

16. Tsu­ta­mo­to T, Wa­da A, Ma­eda K, et al. Spi­ro­no­lac­to­ne in­hi­bits the trans­car­diac extrac­tion of al­do­ste­ro­ne ina pa­tients with con­ge­sti­ve he­art fa­ilu­re. J Am Coll Car­diol 2000;36:838.

17. Mi­zu­no Y, Yoshi­mu­ra M, Yasue H, et al. Al­do­ste­ro­ne pro­duc­tion is ac­ti­va­ted in fa­iling ven­tric­le in hu­mas. Cir­cu­la­tion 2001;103:72.

18. Ha­ra­da E, Yoshi­mu­ra M, Yasue H, et al. Al­do­ste­ro­ne in­du­ces an­gio­ten­sin­-co­nver­ting en­zy­me ge­ne expres­sion in cul­tu­red neo­na­tal rat car­dio­cy­tes. Cir­cu­la­tion 2001;104:137.

19. Kil­lip T, Kim­ball JT. Tre­at­ment of my­ocar­dial in­farc­tion in co­ro­na­ry ca­re unit: a two year expe­rien­ce with 250 pa­tients. Am J Car­diol 1967;20:457.

20. Sved­berg K, Ene­roth P, Kjek­shus J, et al. Horm­mo­nes re­gu­la­ting car­dio­va­scu­lar func­tion in pa­tients with se­ve­re con­ge­sti­ve fa­ilu­re and the­ir re­la­tion to mor­ta­li­ty. CON­SEN­SUS Trial Stu­dy Gro­up. Cir­cu­la­tion 1990;82:1730.

21. Bey­gui F, Col­let JP, Be­no­liel JB et al. High pla­sma al­do­ste­ro­ne le­vels on ad­mis­sion are as­so­cia­ted with de­ath in pa­tients with acu­te ST­-ele­va­tion my­ocar­dial in­farc­tion. Cir­cu­la­tion 2006;114:2604.

22. Hay­ashi M, Tsu­ta­mo­to T, Wa­da A, et al. Im­me­dia­te ad­mi­ni­stra­tion of mi­ne­ra­lo­cor­ti­co­id re­cep­tor an­ta­go­nist spi­ro­no­lac­to­ne pre­vents pos­-in­farct left ven­tri­cu­lar re­mo­de­ling as­so­cia­ted with sup­pres­sion of a mar­ker of my­ocar­dial col­la­gen syn­the­sis in pa­tients with first an­te­rior acu­te my­ocar­dial in­farc­tion. Cir­cu­la­tion 2003;107:2559.

23. Schwartz­kopff B, Bo­er­rig­ter G, Ko­este­ring M, et al. Re­gres­sion of in­ter­sti­tial fi­bro­sis by chro­nic tre­at­ment with ACE – in­hi­bi­tors in pa­tients with hy­per­ten­si­ve he­art di­se­ase. Cir­cu­la­tion 1998, Abs­tracts 71 scien­ti­fic Ses­sions AHA, Dal­las, 4154.

24. Bril­la CG, Funck R, Rupp H. Li­si­no­pril – me­dia­ted re­gres­sion of my­ocar­dial fi­bro­sis in pa­tients with hy­per­ten­si­ve he­art si­se­ase. Cir­cu­la­tion 2000;102:1388.

25. Ci­co­ira M, Za­nol­la L, Ros­si A, et al. Fa­ilu­re of al­do­ste­ro­ne su­pres­sion de­spi­te an­gio­ten­sin – co­nver­ting en­zy­me in­hi­bi­tor ad­mi­ni­stra­tion in chro­nic he­art fa­ilu­re is as­so­cia­ted with ACE DD ge­no­ty­pe. J Am Coll Car­diol 2001;37:1808.

26. Lo­pez B, Qu­ere­je­ta R, Va­ro N, et al. Use­ful­ness of se­rum car­bo­xy – ter­mi­nal pro­pep­ti­de of pro­col­la­gen ty­pe I in as­ses­sment of the car­dio­re­pe­ra­ti­ve abi­li­ty of an­ti­hy­per­ten­si­ve tre­at­nent in hy­per­ten­si­ve pa­tients. Cir­cu­la­tion 2001;104:286.

27. Opie LH. My­ocar­dial pro­tec­tion by cal­cium an­ta­go­ni­sts. John Wi­ley &Sons Inc. New York, 1994.

28. Tsu­ta­mo­to T, Wa­da A, Ma­eda K, et al. Ef­fect of spi­ro­no­lac­to­ne on pla­sma bra­in na­triu­re­tic pep­ti­de and left ven­tri­cu­lar re­mo­de­ling in pa­tients with con­ge­sti­ve he­art fa­ilu­re. J Am Coll Car­diol 2001;37:1228.

29. Zan­nad F, Al­la F, do­us­set B. Li­mi­ta­tion of exces­si­ve extra­cel­lu­lar ma­trix tur­no­ver may con­tri­bu­te to su­rvi­val be­ne­fit of spi­ro­no­lac­to­ne the­ra­py in­pa­tients with con­ge­sti­ve he­art fa­ilu­re. In­si­ght from the ran­do­mi­zed al­dac­to­ne eva­lu­ation stu­dy (RA­LES) Cir­cu­la­tion 2000;102:2700.

30. Ku­ster G, Ko­tly­ar E, Ru­de M, et al. Mi­ne­ra­lo­cor­ti­co­id re­cep­tor in­hi­bi­tion ame­lio­ra­tes the trans­i­tion to my­ocar­dial fa­il­rue and de­cre­ases oxi­da­ti­ve stress and in­flam­ma­tion in mi­ce witch chro­nic pres­su­re over­lo­ad. Cir­cu­la­tion 2005;111:420.

31. Frac­ca­rol­lo D, Ga­lup­po P, Hil­dem­man S, et al. Ad­di­ti­ve im­pro­ve­ment of left ven­tri­cu­lar re­mo­de­ling and neu­ro­hor­mo­nal ac­ti­va­tion by al­do­ste­ro­ne re­cep­tor bloc­ka­de with el­pre­no­ne and ACE in­hi­bi­tion in rats with my­ocar­dial in­farc­tion J Am Coll Car­diol 2003;42:1666.

32. Per­rier E, Ker­fan G, La­le­vee N, et al Mi­ne­ra­lo­cor­ti­co­id re­cep­tor an­ta­go­nism pre­vents the elec­tri­cal re­mo­de­ling that pre­ce­des cel­lu­lar hy­per­tro­phy after my­ocar­dial in­farc­tion Cir­cu­la­tion 2004;110:776.

33. Mo­de­na MG, Ave­ta P, Me­noz­zi A, et al. Al­do­ste­ro­ne in­hi­bi­tion li­mits syn­the­sis and pro­gres­si­ve left ven­tri­cu­lar en­lar­ge­ment after my­ocar­dial in­farc­tion. Am He­art J 2001;141:41.

34. Pitt B, Re­ichek N, Wil­len­brod R, et al. Ef­fect­sof epl­re­no­ne, ena­la­pril, eple­re­no­ne/ena­la­pril in pa­tients with es­sen­tial hy­per­ten­sion and left ven­tri­cu­lar hy­per­tro­phy. 4E­-left ven­tri­cu­lar hy­per­tro­phy stu­dy. Cir­cu­la­tion 2003;108:1831.

35. Pitt B, Rem­me W, Za­nad F, et al. Eple­re­no­ne, a se­lec­ti­ve bloc­ker, in pa­tients with left ven­tri­cu­lar dys­func­tion after my­ocar­dial in­farc­tion. N Eng J Med, 2003;348:1309.

36. Pitt B, Whi­te H, Ni­co­lau J, et al. Eple­re­no­ne re­du­ces mor­ta­li­ty 30 days after ran­do­mi­za­tion fol­lo­wing acu­te my­ocar­dial in­farc­tion in pa­tients with left ven­tri­cu­lar sy­sto­lic dys­func­tion and he­art fa­ilu­re. J Am Coll Car­diol 2005;46:425.

37. Pitt B, Fo­na­row G, Ghe­or­ghia­de M, et al. Im­pro­ving out­co­mes in post­-acu­te­my­ocar­dial in­farc­tion he­art fa­ilu­re: in­cor­po­ra­tion of al­do­ste­ro­ne bloc­ka­de in­to com­bi­na­tion the­ra­py to opti­mi­ze neu­ro­hor­mo­nal bloc­ka­de. Am J Car­diol 2006;97(suppl )26F.

38. Ant­man E, Hand M, Arm­strong P, et al. 2007 fo­cu­sed upda­te of the ACC/AHA 2004 gu­ide­li­nes for the ma­na­ge­ment of pa­tients with ST­-ele­va­tion my­ocar­dial in­farc­tion. Cir­cu­la­tion 2008;117:296.

Do góry