Opis przypadku

54-letni mężczyzna prowadzący motocykl na trasie szybkiego ruchu Warszawa-Lublin został potrącony we wczesnych godzinach popołudniowych przez samochód osobowy jadący w tym samym co on kierunku. Zdarzyło się to w odległości ok. 15 km od najbliższego miasta powiatowego, w którym znajdował się szpital miejski. W placówce funkcjonuje SOR wyposażony m.in. w wielorzędowy tomograf komputerowy.

Bezpośrednio po wypadku pierwszej pomocy poszkodowanemu udzieliła grupa młodzieży z pobliskiego liceum, w którym regularnie prowadzone są szkolenia z udzielania pierwszej pomocy (sfinansowane początkowo przez Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy). Wezwana na miejsce wypadku karetka pogotowia przybyła w ciągu 15 min. W chwili przybycia pomocy medycznej mężczyzna był nieprzytomny, ale z zachowanym krążeniem i na własnym oddechu, ułożony w pozycji bocznej ustalonej. Po zapewnieniu dojścia dożylnego, intubacji i odpowiednim zaopatrzeniu otwartego złamania lewej goleni oraz unieruchomieniu na czas transportu przewieziono go w ciągu 10 min do szpitala miejskiego.

Natychmiast po pobraniu materiału na badania laboratoryjne u poszkodowanego wykonano TK całego ciała, według protokołu WBCT (trwającego 18 s). Badanie TK uwidoczniło:

• złamanie lewej kości jarzmowej
• płaszczowaty krwiak przymózgowy o grubości do 5 mm nad prawą półkulą mózgu
• niewielkie obszary hipodensyjne w obu płatach czołowych
• złamanie żeber po stronie lewej (ryc. 1)
• odmę opłucnową po stronie lewej
• zwichnięcie prawego stawu ramiennego
• pęknięcie lewej nerki z wolnym płynem (krwią) w jamie otrzewnej (ryc. 2a, b, c)  
• wieloodłamowe otwarte złamanie lewej kości piszczelowej oraz złamanie lewej kości strzałkowej.

Na podstawie badania TK odbarczono odmę, zastosowano drenaż opłucnej, tymczasowo zabezpieczono lewą kończynę dolną oraz podjęto decyzję o przeprowadzeniu laparotomii. Pacjent znalazł się na stole operacyjnym ok. 90 min od chwili zdarzenia.

Wprowadzenie

Uraz wielonarządowy z definicji to uszkodzenie przynajmniej dwóch narządów wewnętrznych, potencjalnie zagrażające życiu.¹ Jednym z najistotniejszych czynników mających wpływ na przeżycie poszkodowanego jest czas upływający od wystąpienia urazu do pierwszego kontaktu poszkodowanego z personelem medycznym. Koncepcja tzw. złotej godziny zakłada, że szanse na przeżycie maleją o 50% po upływie godziny od momentu zdarzenia.² 

Kluczem do skutecznej terapii jest szybkie rozpoznanie obrażeń wewnętrznych. Badaniem wykorzystywanym najczęściej w przypadku urazów jest tomografia komputerowa z zastosowaniem protokołu Whole Body Computed Tomography (WBCT). Polega ona na jednocz...