W SKRÓCIE

Pacjenci z przemijającym niedokrwieniem mózgu (TIA – transient ischaemic attacks) i podejrzeniem ostrego udaru mózgu powinni być poddawani leczeniu szybciej niż dotychczas, tzn. ocena, rozpoznanie i wdrożenie leczenia powinno następować w ciągu godzin, a nie dni czy tygodni. W artykule omówiono wyniki badań z ostatnich dwóch lat potwierdzające zasadność tej istotnej zmiany postępowania klinicznego. Do tego konieczne jest jednak przeznaczenie większych nakładów pieniężnych nie tylko na leczenie ostrego udaru mózgu, ale także na badania dotyczące udaru. Do tej pory na leczenie i badania nad udarem mózgu przeznaczano znacznie mniejsze fundusze niż na leczenie i badania dotyczące chorób serca.^1,2

Ryzyko ostrego udaru mózgu

W ramach badania Oxford Vascular Study (OXVASC) wykazano, że częstość występowania udaru mózgu niezakończonego zgonem w poszczególnych grupach wiekowych jest wyższa niż częstość występowania zawału serca i nagłych incydentów wieńcowych.¹ Wyniki badania OXVASC potwierdziły także, że częstość występowania udarów mózgu i przemijającego niedokrwienia mózgu szybko wzrasta z wiekiem.

Wczesne ryzyko nawrotu choroby po niewielkim udarze i przemijającym niedokrwieniu mózgu

W badaniu OXVASC zastosowano bardzo precyzyjne metody epidemiologiczne do oceny rokowania po niewielkim udarze mózgu i przemijającym niedokrwieniu mózgu. W badaniu wyraźnie wykazano, że:³

• wczesne ryzyko udaru jest znacznie wyższe niż przypuszczano
• ryzyko udaru jest wyższe u pacjentów po niewielkim udarze mózgu niż u pacjentów z przemijającym niedokrwieniem mózgu (odpowiednio u 12% i 8 % pacjentów kolejny udar mózgu występuje w ciągu 7 dni).

Skuteczna zapobiegająca niepełnosprawności opieka medyczna nad chorymi z ostrymi udarami mózgu powinna opierac się na diagnostyce i wdrożeniu leczenia w momencie wystąpienia takiego zdarzenia. Do tego konieczna jest edukacja społeczeństwa, personelu ośrodków podstawowej opieki zdrowotnej i oddziałów ratunkowych.² W tym celu Stroke Association rozpoczęło kampanię pod hasłem „Udar to zagrożenie życia”. Poza tym lekarze podstawowej opieki zdrowotnej muszą mieć możliwość szybkiego kierowania pacjentów do miejscowych szpitali, oddziały ratunkowe muszą natomiast zmienić priorytety swego działania. Wypisywanie pacjentów do domu po pobieżnej ocenie stanu zdrowia naraża ich na poważne zagrożenie udarem, którego skutkiem może być niepełnosprawność, zanim uda im się dostać do lekarza specjalisty.⁴ Aby zminimalizować to ryzyko, należy rozważyć, czy po czterogodzinnej obserwacji na oddziale ratunkowym i pobieżnej ocenie można wypisać pacjenta do domu, czy konieczna jest szczegółowa diagnostyka naczyniowych chorób mózgu (obejmująca tomografię komputerową i badanie doplerowskie w dniu przyjęcia).