W skrócie

Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, ale w nie mniejszym stopniu chorobą naczyniową. Do związanych z nią nieprawidłowości metabolicznych należą hiperglikemia i zaburzenia gospodarki węglowodanowej, tłuszczowej i białkowej. Nasilają one stres oksydacyjny i aktywują układ renina-angiotensyna-aldosteron (RAA), a to przyczynia się do upośledzenia czynności śródbłonka i rozwoju miażdżycy. Rozpowszechnienie cukrzycy typu 2 osiągnęło w USA rozmiary epidemii, a ponieważ ma ona bezpośredni związek z chorobą wieńcową, obserwuje się wzrost powikłań i zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych. Przyjrzymy się tu niektórym danym uzasadniających konieczność wszechstronnego ograniczenia ryzyka w celu zapobiegania rozwojowi i leczenia choroby wieńcowej u chorych na cukrzycę. Taka wszechstronna strategia polega na modyfikacji stylu życia, kontroli glikemii oraz leczeniu dyslipidemii i nadciśnienia tętniczego. Omówimy też postępy w metodach leczenia rewaskularyzacyjnego i coraz korzystniejsze wyniki pomostowania aortalno-wieńcowego w porównaniu z przezskórnymi interwencjami wieńcowymi. Wspomnimy też o kontrowersjach i problemach dotychczas niewyjaśnionych.

Wprowadzenie

Cukrzyca jest chorobą naczyniową. Wiadomo, że główną przyczyną zgonów chorych na cukrzycę są powikłania sercowo-naczyniowe. Wyjściowe ryzyko sercowo-naczyniowe u chorych na cukrzycę jest 2-4-krotnie większe niż u osób bez cukrzycy. W populacji tej większa jest też śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych.^1,2 Rozpowszechnienie choroby wieńcowej wśród chorych na cukrzycę typu 1 szacuje się według dostępnych danych na 9% u mężczyzn i 10% u kobiet. W cukrzycy typu 1 ryzyko choroby wieńcowej rośnie wraz z pojawieniem się mikroalbuminurii. Choroby układu sercowo-naczyniowego odpowiadają za 65% zgonów chorych na cukrzycę typu 2. Najczęstszą ich przyczyną są powikłania choroby wieńcowej, zastoinowa niewydolność serca i nagły zgon sercowy. Cukrzyca uważana jest za równoważnik choroby wieńcowej, ponieważ istotnie zwiększa 10-letnie ryzyko jej rozwoju i powikłań.³ Postępy w farmakoterapii i leczeniu zabiegowym tylko w niewielkim stopniu zmniejszają śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych w populacji chorych płci męskiej z cukrzycą, zanotowano także w ostatnim dziesięcioleciu wzrost częstości zgonów z tych powodów w populacji kobiet z cukrzycą.⁴

Przewiduje się, że do 2025 r. liczba ludzi chorujących na cukrzycę przekroczy 300 mln, a rozpowszechnienie cukrzycy sięgnie 5,4%. Według danych National Health and Nutrition Examination Survey 1999-2000 w USA wśród osób po 20 r.ż. odsetek chorych ...