Program edukacyjny: diabetologia
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby a ryzyko sercowo-naczyniowe
Roger K. Schindhelm, BSc, MD, MEpi
Michaela Diamant, MD, PhD
Robert J. Heine, MD, PhD, FRCP
W SKRÓCIE
Niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby stwierdza się przede wszystkim u osób z zespołem metabolicznym i cukrzycą typu 2. Coraz więcej jest dowodów, że ma ona związek z otyłością i cukrzycą, i można ją uważać za czynnik predykcyjny chorób sercowo-naczyniowych. Dziś zaleca się jeszcze zwalczanie poszczególnych czynników ryzyka, ale opracowywane są nowe metody leczenia, które oddziałując na stłuszczenie lub zapalenie, zmniejszać będą całkowite ryzyko sercowo-naczyniowe. Trzeba jednak długotrwałych badań klinicznych, żeby ocenić, które z nich najkorzystniej zmienią odległe rokowanie.
Wprowadzenie
Od jakichś dziesięciu lat znacznie wzrasta zainteresowanie niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby (NAFLD – nonalcoholic fatty liver disease). Termin ten mieści wiele patologii, od stłuszczenia wątroby aż po charakteryzujące się o wiele cięższym przebiegiem niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (NASH – nonalcoholic steatohepatitis). Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby przypomina obrazem alkoholową chorobę wątroby. Warunkiem rozpoznania niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby jest nienadużywanie alkoholu w wywiadzie oraz wykluczenie wirusowych i autoimmunologicznych chorób wątroby. Przebieg kliniczny jest zwykle łagodny, ale możliwa jest też progresja do niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby, zwłóknienia i marskości, a w rzadkich przypadkach rozwoju raka wątrobowokomórkowego.1,2 Pojęcie „niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby” wprowadzili w 1980 r. Ludwig i wsp.3 Opisali grupę 20 umiarkowanie otyłych pacjentów, u których obraz histologiczny bioptatu wątroby przypominał alkoholowe zapalenie wątroby, choć żaden z nich nie nadużywał alkoholu. W ostatnich latach niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby została uznana za czynnik patogenetyczny insulinooporności i cukrzycy typu 2. Poza tym w kilku wcześniejszych badaniach wykazano jej związek z takimi składowymi zespołu metabolicznego jak dyslipidemia i otyłość trzewna, co dodatkowo potwierdza związek z insulinoopornością. Niektórzy autorzy uważają więc niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby za wątrobową składową zespołu metabolicznego.4,5 Coraz więcej danych potwierdza, że u osób z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby zwiększone jest ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.
Epidemiologia niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby występuje często i jest być może najbardziej rozpowszechnioną patologią wątroby, nie ma jednak danych na temat rzeczywistej zapadalności ani rozpowszechnienia w populacji ogólnej. Oceniano je dotychczas...