W skrócie

Artykuł poświęcony jest różnicom w składzie starszych i nowszych doustnych środków antykoncepcyjnych oraz zagrożeniom związanym z zawartością związków czynnych hormonalnie. Taka wiedza pozwala na rozważenie indywidualnych korzyści i zagrożeń oraz właściwy wybór środka. Omawiamy też potencjalną rolę estrogenów w rozwoju raka sutka i czynniki ryzyka. Określenie rzeczywistego wpływu doustnych środków antykoncepcyjnych na ryzyko rozwoju raka piersi jest niezwykle istotnym problemem, jeśli wziąć pod uwagę, że to dziś najpowszechniejsza metoda antykoncepcji i że u ponad ćwierci miliona kobiet co roku rozpoznaje się w USA raka sutka. W ciągu ostatnich 10 lat nastąpiły dość istotne zmiany w składzie doustnych środków antykoncepcyjnych. Artykuł poświęcony jest przede wszystkim najnowszym trendom w doustnej antykoncepcji hormonalnej pod kątem potencjalnych korzyści i zagrożeń. Wiemy dziś znacznie więcej o roli estrogenów w rozwoju raka sutka. Trwają badania nad coraz bezpieczniejszymi i mniej groźnymi preparatami.

Rak piersi

Zachorowalność i śmiertelność

Rak piersi jest dziś najczęściej rozpoznawanym rakiem o lokalizacji pozaskórnej u kobiet w USA, odpowiedzialnym za najwięcej zgonów z powodu choroby nowotworowej. Szacuje się, że w 2007 r. inwazyjnego raka sutka rozpoznano u prawie 178 tys., a raka przewodowego in situ u 60 tys.¹

Liczba nowych przypadków raka sutka osiągnęła apogeum w 2000 r., ale od kilku lat stopniowo maleje, podobnie jak liczba zgonów związanych z tym nowotworem. Ma na to wpływ wiele czynników. Jednym z nich może być rzadsze stosowanie złożonej hormonalnej terapii zastępczej po ukazaniu się w 2002 r. wyników Women’s Health Initiative Study.^2-4 Badanie to wykazało, że skojarzona estrogenowo-progesteronowa terapia zastępcza ma związek z 26% wzrostem zapadalności na inwazyjnego raka piersi u kobiet w wieku pomenopauzalnym.⁵ Inną przyczyną obniżającej się zachorowalności na raka piersi jest wczesne wykrywanie i leczenie nieinwazyjnych stanów przedrakowych w obrębie gruczołu piersiowego i coraz szersze stosowanie selektywnych modulatorów receptorów estrogenowych (SERM) w chemoprewencji. Nie wolno też zapominać o większym zwracaniu uwagi na zmiany trybu życia, takie jak regularne ćwiczenia fizyczne, zapobieganie otyłości pomenopauzalnej czy modyfikacja przyzwyczajeń żywieniowych, bo i one przyczyniają się do zmniejszenia zapadalności na raka piersi. W świetle wyników ostatnich badań przyczyną mniejszej wykrywalności tego nowotworu może być też spadek liczby wykonywanych mammografii.⁶ Nie wiadomo, czy zapadalność na raka sutka będzie w kolejnych latach dalej maleć, trzeba to więc bacznie obserwować.