W skrócie

Fibromialgia jest częstą chorobą charakteryzującą się rozlanymi bólami kostno-mięśniowymi. Podobne objawy daje wiele chorób reumatycznych, a odległym następstwem ich niewykrycia i nieleczenia jest postępujące uszkodzenie stawów i groźne dla życia uszkodzenia wielu narządów. Omawiamy typowe objawy takich chorób reumatycznych, jak toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów, polimialgia reumatyczna i choroba zwyrodnieniowa stawów, a także najważniejsze dane z wywiadów oraz badań laboratoryjnych i radiologicznych, które pozwalają odróżnić je od fibromialgii.

Wprowadzenie

23-letnia kobieta zgłasza się do lekarza ze skargami na rozlane bóle stawów i uczucie zmęczenia. Zgłasza, że objawy zaostrzyły się po ekspozycji na słońce i że łatwo dochodzi u niej do poparzeń słonecznych na twarzy i klatce piersiowej. Pacjentka ma też problemy ze snem, zmaga się z depresją i cierpi na przewlekłą nawrotową biegunkę. W badaniu przedmiotowym sprawia wrażenie zmęczonej, a podczas badania palpacyjnego zgłasza rozlaną bolesność w miejscach połączeń mięśniowo-ścięgnistych i w okolicy stawów. Jakie badania należy przeprowadzić i jakie leczenie zastosować?

Fibromialgia jest częstym zespołem chorobowym charakteryzującym się rozlanymi bólami mięśniowo-kostnymi o niejasnej etiologii.¹ Jednym z utrudnień diagnostycznych jest częste nakładanie się objawów fibromialgii na objawy chorób reumatycznych. Nie wolno przeoczyć choroby reumatoidalnej, ponieważ nieleczona oznacza niepomyślne rokowanie z powodu postępującego uszkodzenia stawów i poważnych, groźnych dla życia powikłań narządowych. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że fibromialgia może towarzyszyć chorobom reumatoidalnym, a częstość jej występowania u chorych jest większa niż w populacji ogólnej.²

Artykuł poświęcony jest częstym chorobom reumatycznym, które mogą imitować fibromialgię, i istotnym w diagnostyce różnicowej danym z wywiadów, objawom przedmiotowym oraz wynikom badań laboratoryjnych i obrazowych.

Fibromialgia

Warunkiem odróżnienia fibromialgii od chorób reumatycznych jest wnikliwa znajomość objawów klinicznych. Wyczerpujący ich przegląd wykracza poza ramy tej pracy, opisane są szczegółowo gdzie indziej.^1,3-5 Najistotniejsza jest znajomość definicji bólu rozlanego i praktyczna umiejętność oceny 18 punktów spustowych. Trzeba też umieć rozpoznać stany często współistniejące z fibromialgią, w tym zespół przewlekłego zmęczenia, zaburzenia snu, choroby psychiczne, zespół jelita drażliwego, zaburzenia poznawcze i nadwrażliwość wielolekową.¹