W SKRÓCIE

W 2004 r. podkomisja American Academy of Pediatrics i American Academy of Family Physicians Postępowania w Ostrym Zapaleniu Ucha Środkowego opublikowała dokument „Diagnostyka i leczenie ostrego zapalenia ucha środkowego”. Znalazły się w nim zalecenia dotyczące postępowania w praktyce klinicznej, sformułowane zgodnie z zasadami medycyny opartej na wynikach badań naukowych (evidence-based medicine). W podanej tam definicji ostrego zapalenia ucha środkowego uwzględniono trzy elementy: 1) nagłe pojawienie się objawów podmiotowych i przedmiotowych, 2) obecność wysięku w jamie bębenkowej, 3) podmiotowe i przedmiotowe objawy zapalenia ucha środkowego. Zaproponowano, aby wybrane dzieci z ostrym zapaleniem ucha środkowego obserwować przez 48-72 godziny bez rozpoczynania antybiotykoterapii. Na wybór wpływać miały: wiek, ciężkość choroby i pewność rozpoznania. Antybiotykiem pierwszego rzutu w leczeniu ostrego zapalenia ucha środkowego wciąż pozostaje amoksycylina, i to mimo narastającej oporności Streptococcus pneumoniae oraz zmieniającej się roli poszczególnych szczepów bakteryjnych w etiologii choroby. Zalecenia dotyczą również bólu ucha, doboru leku przeciwbakteryjnego po stwierdzeniu nieskuteczności leczenia wstępnego, a także metod zapobiegania nawrotom.

Wprowadzenie

Zapalenie ucha środkowego jest w Stanach Zjednoczonych najczęstszą przyczyną przepisywania dzieciom leków przeciwbakteryjnych. Szacuje się, że w 1995 r. bezpośrednie koszty leczenia tego schorzenia wyniosły prawie 2 miliardy dolarów, a pośrednie kolejny miliard.¹ W 2000 r. udzielono 16 milionów porad lekarskich dotyczących zapalenia ucha i zapisano 13 milionów recept na leki przeciwbakteryjne (802 recepty na każde 1000 wizyt, podczas których rozpoznano zapalenia ucha środkowego).²

W 2004 r. American Academy of Pediatrics oraz American Academy of Physicians (AAP/AAFP) opublikowały zalecenia dotyczące postępowania w praktyce klinicznej, zatytułowane „Diagnostyka i leczenie ostrego zapalenia ucha środkowego”.³ Były to zalecenia zgodne z zasadami evidence-based medicine, bedące rezultatem trzyletniej pracy komitetu ekspertów różnych specjalności: pediatrów, lekarzy rodzinnych, specjalistów chorób zakaźnych, otolaryngologów i jednego informatyka. Zalecenia dotyczyły (z wyjątkiem procedur diagnostycznych) wyłącznie niepowikłanego świeżego ostrego zapalenia ucha środkowego u dzieci w wieku od 2 miesięcy do 12 roku życia. Rekomendacjami nie objęto wysiękowego ostrego zapalenia ucha środkowego (któremu poświęcono towarzyszący dokument) ani ostrego zapalenia ucha środkowego u dzieci z anatomicznymi wadami wrodzonymi (np. rozszczepem podniebienia), chorobami genetycznymi (np. zespołem Downa), zaburzeniami odporności, implantami ślimakowymi, a także przypadków nawrotu ostrego zapalenia ucha środkowego w okresie 30 dni od rozpoznania.¹