Sympozjum: kardiodiabetologia

Postępowanie z chorym po zabiegu przezskórnej angioplastyki w warunkach ambulatoryjnych

dr hab. med. Hanna Bachórzewska-Gajewska

lek. med. Urszula Sudnik

dr hab. med. Sławomir Dobrzycki

Klinika Kardiologii Inwazyjnej SPSK Akademii Medycznej, Białystok
Medycyna po Dyplomie 2007;16/8:10-17

Adres do korespondencji: dr n. med. Hanna Bachórzewska-Gajewska, Klinika Kardiologii Inwazyjnej SPSK Akademii Medycznej, 15-276 Białystok, ul. M. Curie-Skłodowskiej 24a, tel. (085) 746 84 96, e-mail: hgajewska@op.pl.

W SKRÓCIE

Zabiegi przezskórnego poszerzania tętnic wieńcowych (PCI – percutaneous coronary interventions) na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat stały się jedną z głównych metod rewaskularyzacji mięśnia sercowego u pacjentów z chorobą wieńcową. W 2000 r. liczba zabiegów PCI na świecie przekroczyła milion. W Polsce pierwszy zabieg angioplastyki wykonano w 1981 r. w Instytucie Kardiologii w Warszawie, a już w 2004 r. łącznie przeprowadzono ich ponad 58 tys., zarówno planowych (u pacjentów ze stabilną chorobą wieńcową), jak i w trybie pilnym (u chorych z niestabilną dławicą piersiową lub zawałem serca).1 Z uwagi na szybki wzrost liczby zabiegów PCI powiększa się populacja pacjentów po skutecznej rewaskularyzacji przezskórnej, którzy w głównej mierze pozostają pod opieką lekarzy pierwszego kontaktu i internistów.

Głównym celem PCI jest przywrócenie prawidłowego ukrwienia mięśnia sercowego dzięki poszerzeniu zwężenia lub zwężeń tętnicy wieńcowej. Skuteczny zabieg angioplastyki wieńcowej przynosi ustąpienie dolegliwości dławicowych u chorych nieodpowiadających lub odpowiadających tylko częściowo na leczenie farmakologiczne i poprawia jakość życia. Sprzyja też poprawie tolerancji wysiłku, a u pacjentów asymptomatycznych zmniejsza liczbę epizodów niemego niedokrwienia. Chorzy z ostrym zawałem serca stanowią odmienną grupę, w której korzyści z leczenia interwencyjnego są jednoznaczne (znamienne obniżenie śmiertelności).2 Należy jednak podkreślić, że zabieg angioplastyki wieńcowej nie eliminuje toczącego się procesu chorobowego w naczyniach wieńcowych, bo nie ingeruje w istotę samej choroby, jaką jest miażdżyca tętnic wieńcowych. Po PCI wciąż pozostaje zagrożenie poważnymi incydentami sercowo-naczyniowymi. Dlatego tak ważnym elementem postępowania jest odpowiednia farmakoterapia w połączeniu z modyfikacją stylu życia i wiedza o możliwych odległych powikłaniach. Celem pracy jest omówienie zasad postępowania terapeutycznego w tej grupie chorych.

Przezskórne interwencje wieńcowe (PCI) należą do zabiegów wykonywanych rutynowo. Poszerza się populacja chorych, którzy korzystają z tego sposobu leczenia, przybywa również chorych po angioplastyce wieńcowej, którzy wymagają odpowiedniej opieki w warunkach ambulatoryjnych.

Postępowanie z pacjentem po zabiegu rewaskularyzacji przezskórnej jest dwukierunkowe:

  • związane z samym zabiegiem PCI i możliwymi powikłaniami w obserwacji odległej
  • związane z miażdżycą tętnic wieńcowych, wymagającą intensywnej prewencji wtórnej.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Prewencja wtórna choroby wieńcowej w Polsce

W odróżnieniu od dotychczas przeprowadzonych programów epidemiologicznych w Polsce, program POLKARD-SPOK (lata 2003-2005) był wyjątkowy. Jest jak dotąd największym polskim badaniem poświęconym ocenie zgodności postępowania [...]

Czynniki mające wpływ na skuteczność i odległe wyniki PCI

Na ostateczny wynik angioplastyki wieńcowej składają się skuteczność samego zabiegu i powikłania okołozabiegowe. Skuteczność zabiegu PCI rozpatruje się według trzech kryteriów:

Możliwe powikłania po zabiegu PCI wymagające diagnostki lub leczenia w opiece ambulatoryjnej

Najczęstsze powikłania miejscowe związane z kaniulacją dużej tętnicy podczas zabiegu angioplastyki to krwiak w miejscu wkłucia, tętniak rzekomy, przetoka tętniczo-żylna, krwiak zaotrzewnowy. Powikłania [...]

Powikłania i problemy kliniczne związane z zalecaną terapią antyagregacyjną

Kwas acetylosalicylowy (ASA) to podstawa farmakoterapii zapobiegającej zakrzepicy tętnic. Jego działanie polega na nieodwracalnym blokowaniu płytkowej cyklooksygenazy 1 (COX-1), a tym samym hamowaniu wytwarzania [...]

Zasady postępowania niefarmakologicznego i zmiana stylu życia

Jednym z najważniejszych zadań lekarza w ambulatoryjnej opiece nad chorym po przebytej angioplastyce wieńcowej jest właściwa edukacja. Należy uświadomić pacjentowi i jego rodzinie, że angioplastyce poddawane [...]

Leczenie farmakologiczne

Optymalna farmakoterapia to jeden z ważniejszych punktów w opiece ambulatoryjnej nad chorym po zabiegu angioplastyki. Oprócz wyżej wymienionych zaleceń dotyczących podwójnej terapii przeciwpłytkowej, leczenie opiera [...]

Podsumowanie

Postęp, jaki dokonał się w ostatnich latach w kardiologii interwencyjnej, istotnie wpłynął na wzrost liczby angioplastyk wieńcowych i poprawę wyników leczenia. Pacjenci z cukrzycą stanowią coraz [...]

Do góry