W SKRÓCIE

Alergię i wysiękowe zapalenie ucha środkowego często rozpatruje się jako choroby współistniejące. Potwierdzono zwiększoną częstość występowania alergii u pacjentów z wysiękowym zapaleniem ucha środkowego, a także mediatorów zapalnych późnej fazy reakcji alergicznej i cytokin w płynie wysiękowym z ucha środkowego u pacjentów alergicznych. Wskazuje to na rolę alergii w patogenezie wysiękowego zapalenia ucha środkowego. Dokładny mechanizm pozostaje jednak nieznany. Jest wiele spekulacji na ten temat, ale brakuje rzetelnych badań klinicznych, które potwierdzałyby skuteczność leków przeciwalergicznych w leczeniu wysiękowego zapalenia ucha środkowego. Dlatego też nie zalecamy stosowania glikokortykosteroidów u pacjentów alergicznych z wysiękowym zapaleniem ucha środkowego.

Alergiczny nieżyt nosa i zapalenie ucha środkowego to dwa najczęstsze problemy zdrowotne zarówno w praktyce lekarzy pierwszego kontaktu, jak i laryngologów. Mimo że na ogół przebiegają łagodnie, pogarszają jakość życia i wiążą się ze znacznymi kosztami. Alergiczny nieżyt nosa i zapalenie ucha środkowego często współwystępują. Wiąże się z nimi proces zapalny błony śluzowej górnych dróg oddechowych. Powstaje pytanie o rolę glikokortykosteroidów w leczeniu tych chorób, z uwagi na ich powszechnie znane działanie przeciwzapalne. Celem artykułu jest dyskusja na temat korzyści wynikających z zastosowania glikokortykosteroidów w leczeniu pacjentów alergicznych z wysiękowym zapaleniem ucha środkowego.

Wysiękowe zapalenie ucha środkowego

Wysiękowe zapalenie ucha środkowego to stan zapalny błony śluzowej ucha środkowego charakteryzujący się obecnością płynu w uchu środkowym. U pacjentów z wysiękowym zapaleniem ucha środkowego nie obserwuje się żadnych objawów klinicznych ani podmiotowych ostrego zakażenia ucha. Na wysiękowe zapalenie ucha środkowego choruje blisko 80% dzieci w wieku przedszkolnym,^1-3 najczęściej między 2 a 5 r.ż. Mimo że choroba często ustępuje samoistnie w ciągu 3 miesięcy, u 30-40% dzieci zapalenie ma charakter nawracający.² Wysiękowe zapalenie ucha środkowego jest główną przyczyną utraty słuchu u dzieci i najczęstszą przyczyną interwencji chirurgicznych. Wykazano, że jednym z czynników odpowiedzialnych za przewlekły przebieg choroby jest alergia.

Rola alergii w wysiękowym zapaleniu ucha środkowego

W jaki sposób zapalenie alergiczne wpływa na ucho środkowe?

Za patogenezę wysiękowego zapalenia ucha środkowego odpowiadają dwa mechanizmy – albo następujące po sobie, albo wpływające na siebie – upośledzenie funkcji trąbki słuchowej (Eustachiusza) i stan zapalny ucha środkowego.4 Na współwystępowanie aler...