Sympozjum na temat opieki paliatywnej jest moim zdaniem bardzo potrzebne. Problem opieki paliatywnej jest ważny, a niestety w Polsce wciąż niedoceniany. Zaoferowanie wymagającym tego pacjentom skuteczniejszej opieki w terminalnej fazie choroby nie wymaga szczególnych nakładów finansowych ani zmian organizacyjnych, wymaga natomiast zrozumienia wagi tego problemu przez pryzmat potrzeb chorych.

Opieka paliatywna jest omówiona w artykułach koncentrujących się na najczęstszych problemach:

• duszności w przebiegu zaburzeń oddychania
• podstawach leczenia bólu nowotworowego
• problemie wyniszczenia nowotworowego
• mdłości i wymiotach u chorych na nowotwory
• psychologicznych problemach pacjentów z zaawansowanym nowotworem.

W Polsce rocznie z powodu nowotworów umiera ponad osiemdziesiąt tysięcy osób. Trzy czwarte chorych umierających z powodu nowotworów wymaga według danych WHO leczenia opioidami (pochodnymi morfiny). Z analizy takich danych w Polsce wynika, że prawie połowa chorych cierpi z powodu bólu i z pewnością nie jest leczona tak skutecznie jak mogłaby być. Przyczyny tego stanu są złożone, ale niestety najczęściej to skutek niewystarczająco efektywnych działań lekarzy odpowiedzialnych bezpośrednio za leczenie w tej fazie choroby. Oczywiście nie bez znaczenia jest też przekonanie społeczne, że terminalna faza choroby nowotworowej wiązać się musi z cierpieniem.

Powszechnie dostępne są opracowania standardów postępowania przeciwbólowego i nie można się już tłumaczyć niewiedzą. Ważna jest natomiast umiejętność spojrzenia na terminalnie chorego jako na człowieka, który zwykle nie tylko cierpi z powodu bólu, ale często jest wyniszczony, ma mdłości, wymiotuje, może odczuwać duszność, a z pewnością ma problemy psychologiczne z akceptacją swojego stanu.