W SKRÓCIE

Zwężenie zastawki aortalnej to najczęstsza wada zastawkowa w populacji Stanów Zjednoczonych. Większość chorych z ciężkim, objawowym zwężeniem wymaga wszczepienia protezy aortalnej. W przeciwieństwie do pacjentów ze zmniejszoną frakcją wyrzutową u osób w prawidłową funkcją lewej komory ryzyko operacji jest niewielkie, a rokowanie długoterminowe doskonałe. W większości przypadków korzyści z wymiany zastawki są znaczące, ponieważ zmniejszenie obciążenia następczego poprawia czynność komory i łagodzi objawy. Istnieje pewna grupa chorych z dysfunkcją lewej komory obciążona jeszcze większym ryzykiem. Należą do niej pacjenci z niskim gradientem przezzastawkowym i małą powierzchnią zastawki, wśród których są jednak osoby bez ciężkiego zwężenia. Zastosowanie farmakoterapii umożliwia identyfikację stenozy aortalnej i pomaga wyłonić pacjentów, którym zabieg operacyjny przyniósłby wymierne korzyści.

Zwężenie zastawki aortalnej to najczęstsza zastawkowa wada serca w USA. Operacja polegająca na wszczepieniu protezy zastawki jest wskazana u większości objawowych pacjentów z ciężką stenozą. Symptomy pojawiają się zwykle, gdy powierzchnia zastawki jest <1 cm², a średni gradient skurczowy wzrasta >50 mmHg. Wystąpienie dolegliwości pogarsza rokowanie. Trzyletni okres przeżycia stwierdza się u 50% pacjentów zgłaszających incydenty utraty przytomności, dwa lata to średni okres przeżycia połowy chorych z niewydolnością serca. Jedyną skuteczną metodą leczenia ciężkiej objawowej stenozy aortalnej jest chirurgiczna wymiana zastawki.¹ Zabieg izolowanego wszczepienia protezy aortalnej u chorych z prawidłową czynnością lewej komory obarczony jest niewielką śmiertelnością. Udana wymiana zastawki znacząco łagodzi objawy, a oczekiwany czas przeżycia pacjentów jest porównywalny z okresem przeżycia osób zdrowych w tym samym wieku.

Chorzy ze zwężeniem zastawki aortalnej i upośledzoną czynnością lewej komory obciążeni są większym ryzykiem okołooperacyjnym i gorszym rokowaniem. Jeżeli jednak dysfunkcja lewej komory jest wynikiem dysproporcji obciążenia następczego, wymiana zastawki poprawia czynność mięśnia sercowego i łagodzi objawy. Wśród chorych z obniżoną frakcją wyrzutową i niskim gradientem przezzastawkowym istnieje podgrupa cechująca się najwyższą śmiertelnością okołooperacyjną i szczególnie niekorzystnym rokowaniem. I chociaż stanowią oni zaledwie 5% wszystkich chorych ze zwężeniem zastawki aortalnej, ich leczenie to ogromne wyzwanie, ponieważ nie zawsze zabieg operacyjny przynosi oczekiwany skutek. Wyłonienie pacjentów ze wskazaniami do chirurgicznej wymiany zastawki wymaga szczegółowej oceny hemodynamicznej.