W SKRÓCIE

Zespół jelita drażliwego dotyczy 8-22% populacji ogólnej. Choroba może się rozwijać podstępnie i być przyczyną bólów brzucha ustępujących po wypróżnieniu, nadmiernej produkcji gazów jelitowych, zmiany charakteru wypróżnień oraz wzdęć, ale niektórzy pacjenci wiążą rozwój objawów z epizodem ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego. Mówimy wtedy o poinfekcyjnym zespole jelita drażliwego. Badania potwierdzają związek zespołu jelita drażliwego z zakażeniem. Czynnikami ryzyka rozwoju poinfekcyjnego zespołu jelita drażliwego są płeć żeńska i długotrwała choroba pierwotna. Choć mechanizm poinfekcyjnego zespołu jelita drażliwego wciąż jest niewyjaśniony, jednym z czynników patogenetycznych jest czynny proces zapalny. Powoduje wzrost liczby komórek srebrochłonnych jelita, limfocytów T, zwiększenie przepuszczalności ściany jelita, wydłużenie czasu pasażu okrężniczego oraz zaburzenia immunologiczne. Rokowanie w poinfekcyjnym zespole jelita drażliwego jest korzystniejsze niż w idiopatycznej postaci tej choroby, objawy ustępują w ciągu 5-6 lat. Leczenie jest w obu postaciach podobne.

Zespół jelita drażliwego jest wieloczynnikową chorobą przewodu pokarmowego stwierdzaną u 8-22% populacji. Charakteryzuje się bólami brzucha ustępującymi po wypróżnieniu, nadmierną produkcją gazów jelitowych, zmianami charakteru wypróżnień oraz wzdęciami przy braku znamion choroby organicznej. W zespole jelita drażliwego stwierdza się zaburzenia flory jelitowej, z podwyższoną liczbą mikroorganizmów fakultatywnych i obniżoną laktobakterii i bifidobakterii. W patogenezie choroby mają udział zaburzenia funkcji ruchowych i czuciowych przewodu pokarmowego oraz czynniki psychologiczne i środowiskowe, w tym zakażenia i nietolerancja pokarmów.¹ Znaczącą rolę odgrywa też lęk, depresja i somatyzacja. U 54-94% chorych stwierdza się współistnienie zaburzeń psychicznych.² U większości pacjentów początek zaburzeń jelitowych jest podstępny. Jeśli jednak pierwsze objawy pojawią się nagle u osoby z pierwotnie prawidłowymi wypróżnieniami, a stan zapalny przewodu pokarmowego spełnia kryteria rzymskie II³ (co najmniej dwa z następujących: gorączka, wymioty, biegunka, dodatni wynik posiewu kału),⁴ po wykluczeniu innych przyczyn i przy braku objawów alarmujących można rozpoznać poinfekcyjny zespół jelita drażliwego.⁵ Poinfekcyjny zespół jelita drażliwego po raz pierwszy opisał Steward w 1950 r.⁶ Stosowaną do dziś nazwę nadali mu Chaudhary i Truelove w 1962 r.⁷ Rokowanie w poinfekcyjnym zespole jelita drażliwego wydaje się korzystniejsze niż w innych postaciach choroby.⁸