BEZPŁATNY kongres online VMS Interna 2024 już 21-23 maja! 6 sesji - Ponad 25 wykładów - Sesje Q&A | Zapisz się >
Program edukacyjny: diabetologia
Pragnę zwrócić uwagę czytelników „Medycyny po Dyplomie” na interesujący artykuł W.H. Capella i R.H. Eckela dotyczący leczenia hipertriglicerydemii. Artykuł ukazał się w „Current Diabetes Reports” w 2006 r. Autorzy piszą, że hipertriglicerydemia jest patologią stwierdzaną często. U prawie jednej trzeciej osób dorosłych stężenie triglicerydów jest podwyższone, czasem nawet w trakcie leczenia hipolipemizującego. Konsekwencje hipertriglicerydemii zależą od stężenia triglicerydów. Wbrew przypuszczeniom najgroźniejsze zmiany występują przy stężeniu średnio wysokim, rzędu 150-400 mg%, ponieważ wskazują na insulinooporność i są następstwem niewyrównanej cukrzycy typu 2. Autorzy w sposób jasny i przystępny opisują metabolizm i patofizjologię hipertriglicerydemii. Omawiają triglicerydy pokarmowe, ich produkcję w wątrobie, proces powstawania lipoprotein, lipolizę i metabolizm. Przedstawiają przyczyny hipertriglicerydemii i omawiają udział frakcji lipidowych bogatych w triglicerydy w aterogenezie. Dużo miejsca poświęcają też leczeniu. W przypadkach średnio podwyższonych stężeń oprócz leków konieczne jest wprowadzenie zmiany stylu życia, diety i aktywności fizycznej, przy takich stężeniach zwiększone jest bowiem zagrożenie chorobą niedokrwienną serca. Autorzy zwracają też uwagę na interesujący fakt, że ciężka hipertriglicerydemia mniej zagraża sercu, jej groźnym powikłaniem jest natomiast ostre zapalenie trzustki. O napisanie komentarza do tego artykułu zwróciliśmy się do znawczyni tematu, wybitnej polskiej diabetolog prof. Anny Czech.
Program koordynowany przez prof. dr hab. med. Idę Kinalską, Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych, Białystok
Program koordynowany przez prof. dr hab. med. Idę Kinalską, Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych, Białystok
Leczenie hipertriglicerydemii
Warren H. Capell, MD
Robert H. Eckel, MD
W SKRÓCIE
Hipertriglicerydemia jest częstym zaburzeniem lipidowym. Leczenie ma na celu zapobieganie poważnym powikłaniom. Są one różne w zależności od tego, czy stężenie triglicerydów jest podwyższone umiarkowanie czy znacznie. W artykule omówiono patofizjologię i kliniczne następstwa hipertriglicerydemii oraz zarys postępowania przy różnym jej nasileniu. Szczególną uwagę poświęcono badaniom klinicznym nad zastosowaniem leków hipolipemizujących wpływających przede wszystkim na stężenie triglicerydów.
Hipertriglicerydemia jest bardzo częstym zaburzeniem. Ocenia się, że u blisko 1/3 dorosłych Amerykanów stężenie triglicerydów w surowicy jest podwyższone,1 a średnie wartości są coraz wyższe, mimo coraz częstszego stosowania leków hipolipemizujących.2 Dlatego niezwykle istotna jest prawidłowa ocena zjawiska i właściwe jego leczenie.
Według The National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III (ATP III) za nieprawidłowe stężenie triglicerydów w surowicy uważa się >150 mg/dl, za wysokie >200 mg/dl, zaś wartość >500 mg/dl uznaje się za bardzo wysoką.3 Przyjęta przez nas robocza definicja hipertriglicerydemii różni się nieznacznie od podanej w oficjalnych wytycznych. Uważamy, że lepiej podzielić hipertriglicerydemię na trzy szerokie kategorie: umiarkowaną (150-400 mg/dl), zagrażającą rozwojem postaci ciężkiej (400-1000 mg/dl) i ciężką (≥1000 mg/dl). Grupy te różnią się ryzykiem możliwych ostrych powikłań. Artykuł poświęcamy patofizjologii i leczeniu umiarkowanej hipertriglicerydemii i dwóch pozostałych jej postaci. Szczególną uwagę poświęcamy hipertriglicerydemii towarzyszącej insulinooporności, ze względu na ścisły związek obu tych zaburzeń z cukrzycą typu 2.
Metabolizm lipoprotein i patofizjologia hipertriglicerydemii
Na czczo za transport większości triglicerydów w surowicy odpowiedzialne są lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości (VLDL). Cząsteczki VLDL są metabolizowane przez enzymy lipolityczne, głównie lipazę lipoproteinową, w łożyskach naczyniowych różnych...
Do hipertriglicerydemii może prowadzić zwiększona ich produkcja lub upośledzone usuwanie (uwarunkowane genetycznie lub nabyte). Hipertriglicerydemia często towarzyszy insulinooporności i cukrzycy typu 2, zwłaszcza przy złej kontroli glikemii (ryc. 1B) – gdy sygnał z receptora insuliny nie jest przekazywany do tkanki tłuszczowej, zwiększa się uwalnianie wolnych kwasów tłuszczowych, wzmaga się ich napływ do wątroby i nasila wytwarzanie triglicerydów i VLDL. W cukrzycy typu 2 obniżona jest ponadto aktywność lipazy lipoproteinowej, co dodatkowo przyczynia się do gromadzenia VLDL, a w rezultacie hipertriglicerydemii.
