W  związ­ku z roz­sze­rza­ją­cą się epi­de­mią oty­ło­ści, ze­spo­łu me­ta­bo­licz­ne­go i cu­krzy­cy ty­pu 2 u osób do­ro­słych, pra­gnę zwró­cić uwa­gę czy­tel­ni­ków na ar­ty­kuł J. F. Ca­ry i R. L. Cha­iken z „Cur­rent Dia­be­tes Re­ports” z czerw­ca ubiegłego ro­ku. Ar­ty­kuł ten zwra­ca uwa­gę na nie­po­ko­ją­cy pro­blem la­wi­no­wo zwięk­sza­ją­cej się czę­sto­ści wy­stę­po­wa­nia cu­krzy­cy ty­pu 2 u dzie­ci i mło­dzie­ży. Jesz­cze kil­ka­na­ście lat te­mu roz­po­zna­wa­no ją spo­ra­dycz­nie, dziś zaś we­dług naj­now­szych da­nych, zwłasz­cza w śro­do­wi­skach miej­skich, za­bu­rze­nia me­ta­bo­licz­ne do­ty­czą od jed­nej trze­ciej do po­ło­wy dzie­ci i mło­dzie­ży. Au­to­rzy oma­wia­ją przy­czy­ny te­go zja­wi­ska. Zwra­ca­ją uwa­gę na czyn­ni­ki śro­do­wi­sko­we – brak ru­chu i nad­mier­ny do­stęp do po­ży­wie­nia, ale tak­że na czyn­ni­ki ge­ne­tycz­ne. Po­da­ją cen­ne wska­zów­ki do­ty­czą­ce kla­sy­fi­ka­cji cu­krzy­cy u dzie­ci oraz kry­te­ria dia­gno­stycz­ne. Przed­sta­wia­ją za­trwa­ża­ją­ce da­ne epi­de­mio­lo­gicz­ne. Oma­wia­jąc pa­to­fi­zjo­lo­gię cu­krzy­cy ty­pu 2 u dzie­ci i mło­dzie­ży J. F. Ca­ra i R. L. Cha­iken zwra­ca­ją uwa­gę na zja­wi­sko in­su­li­no­opor­no­ści i kli­nicz­ne je­go na­stęp­stwa. Głów­ną przy­czy­ną tych pa­to­lo­gii jest na­ra­sta­ją­cy pro­blem oty­ło­ści i nad­wa­gi wśród dzie­ci i mło­dzie­ży. Au­to­rzy oma­wia­ją również hi­po­te­zę oszczęd­ne­go fe­no­ty­pu i pro­po­nu­ją moż­li­wości ba­da­ń prze­sie­wo­wych. Du­żo miej­sca po­świę­ca­ją bar­dzo istot­ne­mu pro­ble­mo­wi pre­wen­cji cu­krzy­cy oraz me­to­dom jej le­cze­nia. Za­chę­cam czy­tel­ni­ków do za­po­zna­nia się z tym ar­ty­ku­łem, gdyż oty­łość i roz­wi­ja­ją­cy się ze­spół me­ta­bo­licz­ny zmniej­sza­ją kom­fort ży­cia oraz sta­no­wią za­gro­że­nie dla zdro­wia i ży­cia nie tyl­ko w wie­ku do­ro­słym, ale i u pa­cjen­tów mło­do­cia­nych. Ta gru­pa pa­cjen­tów wy­ma­ga sto­so­wa­nia pre­wen­cji, agre­syw­ne­go le­cze­nia wszel­kich nie­pra­wi­dło­wo­ści me­ta­bo­licz­nych, a czę­sto rów­nież re­so­cja­li­za­cji. O ko­men­tarz do te­go ar­ty­ku­łu po­pro­si­łam prof. Mi­ro­sła­wę Urban, kie­row­ni­ka Kli­ni­ki Pe­dia­trii Aka­de­mii Me­dycz­nej w Bia­łym­sto­ku, któ­ra od lat zaj­mu­je się pro­ble­ma­mi ze­spo­łu me­ta­bo­licz­ne­go u dzie­ci i mło­dzie­ży.
Program koordynowany przez prof. dr hab. med. Idę Kinalską, Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych, Białystok

Cukrzyca typu 2 i zespół metaboliczny u dzieci i młodzieży

José F. Ca­ra, MD

Ro­chel­le L. Cha­iken, MD

Pfi­zer Glo­bal Phar­ma­ceu­ti­cals, New York
Ty­pe 2 Dia­be­tes and the Me­ta­bo­lic Syn­dro­me in Chil­dren and Ado­le­scents Cur­rent Dia­be­tes Re­ports 2006,6:241-250

Ad­res do ko­re­spon­den­cji: José F. Ca­ra, MD Pfi­zer Glo­bal Phar­ma­ceu­ti­cals, Pfi­zer, Inc., 235 East 42 Stre­et, 685/20/8, New York, NY 10017, USA. E­-ma­il: jo­se.ca­ra@pfi­zer.com.

W SKRÓCIE

Czę­stość wy­stę­po­wa­nia oty­ło­ści, ze­spo­łu me­ta­bo­licz­ne­go oraz cu­krzy­cy ty­pu 2 u dzie­ci i mło­dzie­ży ro­śnie w za­stra­sza­ją­cym tem­pie. Bar­dzo po­waż­ny jest po­ten­cjal­ny wpływ tych za­bu­rzeń na ży­cie sa­me­go pa­cjen­ta i je­go ro­dzi­ny, a także i na go­spo­dar­kę, zwłasz­cza w aspek­cie kosz­tów i wy­ko­rzy­stywa­nia za­so­bów opie­ki zdro­wot­nej. Że­by wal­czyć z ty­mi za­gro­że­nia­mi, trze­ba wcze­śnie wdra­żać intensywne stra­te­gie ukie­run­ko­wa­ne na ogra­ni­cze­nie po­da­ży ka­lo­rii, zwięk­sze­nie zu­ży­cia ener­gii przez re­gu­lar­ny wy­si­łek fi­zycz­ny i zwal­cza­nie czyn­ni­ków ry­zy­ka ser­co­wo­-na­czy­nio­we­go oraz le­cze­nie cu­krzy­cy ty­pu 2.

W  ubie­głym dzie­się­cio­le­ciu by­li­śmy świad­ka­mi wy­bu­chu epi­de­mii cu­krzy­cy ty­pu 2 wśród dzie­ci i mło­dzie­ży. Kie­dyś wy­stę­pu­ją­ca rzad­ko, dziś cu­krzy­ca ty­pu 2 sta­no­wi jed­ną trze­cią, a na­wet po­ło­wę wszyst­kich przy­pad­ków cu­krzy­cy u dzie­ci no­to­wa­nych w ośrod­kach me­dycz­nych du­żych aglo­me­ra­cji miej­skich. Wśród róż­no­ra­kich przy­czyn wzro­stu roz­po­wszech­nie­nia się cho­ro­by wy­mie­nia się za­rów­no czyn­ni­ki ge­ne­tycz­ne, jak i śro­do­wi­sko­we, ale naj­waż­niej­szym z nich jest szyb­ko zwięk­sza­ją­ca się czę­stość wy­stę­po­wa­nia nad­wa­gi wśród dzie­ci. Na­stęp­stwa epi­de­mii cu­krzy­cy ty­pu 2 u dzie­ci po­waż­nie ob­cią­ża­ją i tak ogra­ni­czo­ny bu­dżet opie­ki zdro­wot­nej. Le­piej niż fi­nan­so­we uprzy­wi­le­jo­wy­wa­nie do­raź­nych in­ter­wen­cji me­dycz­nych słu­żą wal­ce z ty­mi pro­ble­ma­mi ta­kie dłu­go­fa­lo­we dzia­ła­nia jak upo­wszech­nie­nie edu­ka­cji na te­mat ży­wie­nia i ak­tyw­no­ści fi­zycz­nej, za­po­bie­ga­nie zwięk­sza­niu ma­sy cia­ła i nad­wa­dze u dzie­ci, za­pew­nie­nie cią­gło­ści opie­ki zdro­wot­nej oraz zwięk­sze­nie na­kła­dów na re­fun­da­cję pro­ce­dur pro­fi­lak­tycz­nych.

Kry­te­ria dia­gno­stycz­ne i po­dział

Kry­te­ria roz­po­zna­wa­nia cu­krzy­cy u dzie­ci są w za­sa­dzie ta­kie sa­me jak u do­ro­słych. Je­dy­na róż­ni­ca to usta­la­nie daw­ki w do­ust­nym te­ście ob­cią­że­nia glu­ko­zą na pod­sta­wie ma­sy cia­ła. Po­da­je się 1,75 g glu­ko­zy na ki­lo­gram ma­sy cia­ła, przy czym daw­ka cał­ko­wi­ta nie mo­że prze­kro­czyć 75 g.1,2,3

U dzie­ci cu­krzy­cę dzie­li się na kil­ka od­dziel­nych ty­pów w za­leż­no­ści od od­po­wie­dzial­nych pa­to­me­cha­ni­zmów.1,2,3 Cu­krzy­ca ty­pu 1 ce­chu­je się znacz­nym nie­do­bo­rem lub bra­kiem wy­twa­rza­nia in­su­li­ny wsku­tek znisz­cze­...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Roz­po­wszech­nie­nie cu­krzy­cy ty­pu 2 u dzie­ci

We­dług Na­tio­nal He­alth and Nu­tri­tion Exa­mi­na­tion Su­rvey (NHA­NES) III roz­po­wszech­nie­nie cu­krzy­cy ty­pu 1 i 2 u dzie­ci bia­łych i czar­no­skó­rych wy­no­si oko­ło 4,1/1000.1-3 Ozna­cza to, że cu­krzy­ca wy­stę­pu­je [...]

Pa­to­fi­zjo­lo­gia cu­krzy­cy ty­pu 2 u dzie­ci

Jest kil­ka ro­dza­jów do­wo­dów, że do głów­nych czyn­ni­ków pa­to­fi­zjo­lo­gicz­nych cu­krzy­cy ty­pu 2 u dzie­ci na­le­żą, po­dob­nie jak u do­ro­słych, in­su­li­no­opor­ność i upo­śle­dze­nie wy­dzie­la­nia in­su­li­ny w od­po­wie­dzi na wzrost [...]

Epi­de­mia nad­wa­gi (oty­ło­ści)

Jed­nym z naj­istot­niej­szych czyn­ni­ków sprzy­ja­ją­cych roz­wo­jo­wi in­su­li­no­opor­no­ści – za­rów­no u do­ro­słych, jak i u dzie­ci – jest nad­mier­ne zwięk­sze­nie ma­sy cia­ła. Ob­ser­wo­wa­ne­mu w cią­gu mi­nio­ne­go dzie­się­cio­le­cia [...]

Hi­po­te­za „go­spo­dar­ne­go” fe­no­ty­pu

Ist­nie­ją do­wo­dy, że nad­mier­ne zwięk­sze­nie ma­sy cia­ła w dzie­ciń­stwie i ry­zy­ko cu­krzy­cy, hi­per­li­pi­de­mii, nad­ci­śnie­nia tęt­ni­cze­go i cho­rób ser­co­wo­-na­czy­nio­wych mo­że zo­stać czę­ścio­wo uwa­run­ko­wa­ne już w okre­sie [...]

Ba­da­nia prze­sie­wo­we w kie­run­ku cu­krzy­cy ty­pu 2 u dzie­ci

Za­le­ca­ne jest pro­wa­dze­nie ba­dań prze­sie­wo­wych po­le­ga­ją­cych na ozna­cza­niu stę­że­nia glu­ko­zy w oso­czu na czczo u dzie­ci i na­sto­lat­ków z nad­wa­gą (BMI>85 per­cen­ty­la w od­nie­sie­niu do wie­ku i płci, ma­sa cia­ła [...]

Za­po­bie­ga­nie cu­krzy­cy ty­pu 2

Wie­le jest dys­ku­sji na te­mat przy­czyn nad­wa­gi, ze­spo­łu me­ta­bo­licz­ne­go, cho­rób ser­co­wo­-na­czy­nio­wych i cu­krzy­cy ty­pu 2, ale po­wszech­nie i bez­spor­nie uzna­wa­na jest pre­wen­cyj­na ro­la mo­dy­fi­ka­cji sty­lu [...]

Le­cze­nie cu­krzy­cy ty­pu 2 u dzie­ci i na­sto­lat­ków

Po­stę­po­wa­nie w cu­krzy­cy ty­pu 2 u dzie­ci i na­sto­lat­ków po­le­ga na wstęp­nej sta­bi­li­za­cji, a na­stęp­nie dłu­go­trwa­łej edu­ka­cji, le­cze­niu i mo­ni­to­ro­wa­niu. Na­wet u 1/3 mło­dych pa­cjen­tów z cu­krzy­cą ty­pu 2 stwier­dza się [...]

Pod­su­mo­wa­nie

U dzie­ci cu­krzy­ca ty­pu 2 jest cho­ro­bą nie­bez­piecz­ną dla ży­cia i we wcze­snym okre­sie, kie­dy gro­zi cu­krzy­co­wą kwa­si­cą ke­to­no­wą (DKA) al­bo nie­ke­to­no­wą śpiącz­ką hi­per­gli­ke­micz­ną, [...]

Do góry