W SKRÓCIE

Ła­god­ny roz­rost gru­czo­łu kro­ko­we­go (be­nign pro­sta­tic hy­per­pla­sia – BPH) czę­sto wy­stę­pu­je u męż­czyzn w po­de­szłym wie­ku. Nie­le­czo­ny mo­że pro­wa­dzić do po­wi­kłań, ta­kich jak za­ka­że­nie dróg mo­czo­wych, ostre za­trzy­ma­nie mo­czu i ne­fro­pa­tia za­po­ro­wa. Roz­po­zna­wa­nie BPH nie jest pro­ste, po­nie­waż ob­ja­wy ze stro­ny dol­nych dróg mo­czo­wych wy­stę­pu­ją rów­nież w in­nych scho­rze­niach, a wiel­kość gru­czo­łu kro­ko­we­go nie ko­re­lu­je ze stop­niem utrud­nie­nia od­pły­wu mo­czu. Roz­po­zna­nia usta­la się w opar­ciu o do­kład­ne wy­wia­dy, ba­da­nie przed­mio­to­we oraz od­po­wied­nie ba­da­nia dia­gno­stycz­ne. W ar­ty­ku­le do­ko­na­no prze­glą­du za­sad oce­ny kli­nicz­nej męż­czyzn z po­dej­rze­niem BPH oraz wska­zań do kon­sul­ta­cji uro­lo­gicz­nej w ce­lu in­wa­zyj­ne­go le­cze­nia. Przed­sta­wio­no też do­wo­dy sku­tecz­no­ści le­cze­nia wy­cią­giem z owo­cu pal­my kar­ło­wa­tej, α₁­-ad­re­no­li­ty­ka­mi i in­hi­bi­to­ra­mi 5α­-re­duk­ta­zy.

Ła­god­ny roz­rost ster­cza jest u mężczyzn w po­de­szłym wie­ku po­wszech­ny. U męż­czyzn <30 r.ż. gru­czoł kro­ko­wy jest wiel­ko­ści orze­cha wło­skie­go (20 cm³), z cza­sem po­więk­sza się, pro­wa­dząc do roz­wo­ju BPH u więk­szo­ści osób >60 r.ż.^1,2 Roz­rost jest wy­ni­kiem po­więk­sza­nia się ko­mó­rek na­błon­ka i zrę­bu. Roz­po­czy­na się w stre­fie przej­ścio­wej gru­czo­łu,³ co utrud­nia od­pływ mo­czu. Pro­wa­dzi do za­bu­rzeń czyn­no­ści mię­śnia wy­pie­ra­cza mo­czu, be­lecz­ko­wa­nia ścia­ny pę­che­rza oraz nie­po­ha­mo­wa­nych skur­czów te­go na­rzą­du.⁴

Nie­le­czo­na cho­ro­ba po­stę­pu­je. Rho­des i wsp.⁵ wy­ka­za­li, że stercz po­więk­sza się rocz­nie o 1,6%. Sze­ścio­let­nie ob­ser­wa­cje 492 męż­czyzn >40 r.ż. pro­wa­dzo­ne przez Ro­bert­sa i wsp.⁶ wy­ka­za­ły, że war­tość mak­sy­mal­ne­go prze­pły­wu cew­ko­we­go zmniej­sza się o 2,1% w ska­li ro­ku. Ja­cob­sen i wsp.⁷ prze­ba­da­li 2115 męż­czyzn w wie­ku >40 lat, ze stop­nio­wo na­si­la­ją­cy­mi się do­le­gli­wo­ścia­mi ze stro­ny gru­czo­łu kro­ko­we­go. Czę­stość ostre­go za­trzy­ma­nia mo­czu w 5-let­niej ob­ser­wa­cji wa­ha­ła się od 1,6 do 10% u męż­czyzn w wie­ku od­po­wied­nio 40-49 i 70-79 lat.⁸ In­ny­mi po­wi­kła­nia­mi by­ły: zmniej­sze­nie na­pię­cia ścia­ny pę­che­rza, krwio­mocz spo­wo­do­wa­ny kru­cho­ścią na­czyń krwio­no­śnych ster­cza, ka­mi­ca pę­che­rza mo­czo­we­go, za­ka­że­nia dróg mo­czo­wych i ne­fro­pa­tia za­po­ro­wa.⁴

Roz­po­zna­wa­nie (i okre­śle­nie czę­sto­ści wy­stę­po­wa­nia ła­god­ne­go roz­ro­stu gru­czo­łu kro­ko­we­go) utrud­nia­ją ob­ja­wy ze stro­ny dol­nych dróg mo­czo­wych (lo­wer uri­na­ry tract symp­toms –LUTS). Ob­ja­wy te mo­gą po­ja­wiać się w...