Giardioza jest chorobą inwazyjną rozpowszechnioną na całym świecie. W krajach rozwijających się dotyczy przeciętnie 25% populacji ludzkiej. W rejonach tropikalnych o niskich standardach sanitarno-higienicznych wartość ta zbliża się do 100%.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• na podstawie obrazu klinicznego podejrzewać giardiozę
• prawidłowo zlecić badania diagnostyczne
• w przypadku potwierdzenia zarażenia zaordynować skuteczną terapię
• przedstawić osobie wyjeżdżającej w odmienne warunki klimatyczne i standardy sanitarno-higieniczne drogi szerzenia inwazji i zasady zapobiegania giardiozie

Wprowadzenie

Giardioza to choroba spowodowana inwazją pierwotniakową. Czynnikiem etiologicznym jest wiciowiec Giardia intestinalis (Giardia lamblia, Giardia duodenalis) – pasożyt przewodu pokarmowego ludzi i zwierząt (domowych, hodowlanych, dzikich). Dotychczas zidentyfikowano 6 genotypów Giardia intestinalis. Inwazyjne dla człowieka są dwa pierwsze (A i B). Tabela 1 przedstawia źródła bytowania (rezerwuar) określonych genotypów. Giardia intestinalis występuje w dwóch formach rozwojowych – wegetatywnego, szybko namnażającego się trofozoitu i przetrwalnikowej cysty. Postacią inwazyjną dla człowieka i zwierząt jest cysta. Minimalna dawka zarażająca (inoculum) zależna od zjadliwości pierwotniaka i innych czynników to 10-25 cyst.^1-4

Do infekcji przewodu pokarmowego dochodzi najczęściej po spożyciu wody, rzadziej pokarmów zanieczyszczonych odchodami osobnika wydalającego cysty. Inwazje bezpośrednie po kontakcie z osobą zarażoną zdarzają się u MSM (men who have sex with men), uprawiających seks oralno-analny, w domach opieki społecznej, żłobkach, przedszkolach, internatach i wszędzie tam, gdzie panują uwłaczające warunki sanitarne.^1,3,5 Możliwe są zarażenia w parku wodnym, jacuzzi, na basenie.^1,5,6 Ryzyko inwazji jest niewspółmiernie większe u dzieci, osób podróżujących z plecakiem, nocujących na polach namiotowych, w bungalowach, przemieszczających się transportem lokalnym, zwłaszcza w krajach o niskim standardzie sanitarno-higienicznym. Zagrożenie jest wprost proporcjonalne do czasu podróży.^4,5

Giardia intestinalis jest pasożytem dwunastnicy, górnego odcinka jelita cienkiego; może kolonizować drogi żółciowe, przewody trzustkowe, a u osób z achlorhydrią także żołądek. Występuje wtedy zazwyczaj w towarzystwie Helicobacter pylori. Kolonizacji żołądka sprzyja zarzucanie treści pokarmowej z dwunastnicy.^3,7,8

Cysty są oporne na działanie czynników środowiska zewnętrznego i zachowują żywotność (inwazyjność) przez wiele miesięcy w chłodnej wodzie i warunkach dużej wilgotności. Standardowe chlorowanie wody nie zabija form przetrwalnikowych, natomiast jej ...