Opis przypadku

22-letnia kobieta, bez zawodu, bezrobotna, zgłosiła się do punktu konsultacyjnego w sierpniu 2015 r. skierowana z izby przyjęć szpitala Olmedica w Olecku z rozpoznaniem: podejrzenie choroby wywołanej przez ludzki wirus niedoboru odporności (HIV – human immunodeficiency virus; D23.2), kandydoza jamy ustnej (B37); niedokrwistość normocytarna oraz pancytopenia (D71). Skarżyła się na znaczne ogólne osłabienie, upośledzenie tolerancji wysiłku fizycznego, nawracające naloty w jamie ustnej i przejściowe trudności w przełykaniu.

Choroba rozpoczęła się około roku wcześniej od zasłabnięcia w pracy. Z tego powodu pacjentka była konsultowana w izbie przyjęć szpitala Olmedica i wypisana z rozpoznaniem niedokrwistości nieokreślonej (D64.9) i stanu po zasłabnięciu (R55) oraz z zaleceniem dalszego leczenia w POZ i poradni ginekologicznej.

Chora pozostawała pod stałą opieką lekarza rodzinnego. Nie przeprowadzono diagnostyki niedokrwistości, kilka razy w ciągu ok. 6 miesięcy otrzymywała ona jednak leki przeciwgrzybicze z powodu nawracającej grzybicy jamy ustnej. W maju 2011 r. kobieta urodziła syna – przeprowadzono cięcie cesarskie. Pacjentka nie zgłaszała innych dolegliwości, chorób przewlekłych i operacji.

W badaniu przedmiotowym z istotnych odchyleń od normy stwierdzono: niedowagę (BMI 17,5), bladość powłok i spojówek, zajady, biały nalot grzybiczy na śluzówkach podniebienia twardego i języku. Badania laboratoryjne wykazały: cechy niedokrwistości normocytarnej, leuko- i trombocytopenię, podwyższoną aktywność aminotransferaz (AspAT 221 j.m./ml, AlAT 125 j.m./ml; tab. 1). Wykluczono zakażenie HBV i HCV. Wykonano oznaczenie liczby limfocytów T CD4 oraz wiremię HIV. Niezwłocznie zaproponowano pacjentce leczenie antyretrowirusowe (ARV), które rozpoczęto 10 dni po pierwszej wizycie w poradni. Włączono preparat jednotabletkowy zawierający 200 mg emtrycytabiny, 25 mg rylpiwiryny (w postaci chlorowodorku) oraz 245 mg dizoproksylu tenofowiru (w postaci fumaranu).

1. Jakie są najczęstsze objawy kandydozy jamy ustnej?

a. Kremowobiaławy lub żółtawy nalot na błonie śluzowej podniebienia lub języka, który daje się usunąć, pozostawiając jednak krwawiące nadżerki lub owrzodzenia

b. Zapalenie kątów ust

c. Szarobiaławy, niedający się usunąć nalot na śluzówce policzków, szczególnie w pobliżu korzeni lub zębów z próchnicą

d. Ogniska zanikowej, różowej lub żywoczerwonej błony śluzowej