BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Temat numeru
Leczenie grypy
lek. Andrzej Załęski
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Wczesne leczenie przeciwwirusowe zmniejsza ryzyko ciężkiego przebiegu i śmierci z powodu grypy. Podanie leków przeciwwirusowych zaleca się pacjentom z potwierdzonym lub prawdopodobnym zakażeniem wirusem grypy i ciężkim przebiegiem choroby lub powikłaniami, chorym wymagającym hospitalizacji, a także tym z czynnikami ryzyka ciężkiego przebiegu choroby niezależnie od zastosowanych wcześniej szczepień przeciwko grypie.
Wprowadzenie
W Polsce trwa właśnie nowy sezon grypowy, który na półkuli północnej przypada na okres od października do kwietnia i zwykle osiąga szczyt zachorowań pod koniec lutego. Ze względu na zmienną i trudną do przewidzenia cyrkulację wirusów grypy, jak też związane z tym trudności w corocznym dopasowaniu składu szczepionki, sezony te znacznie różnią się od siebie. Ubiegły – 2016/17 – należał do względnie łagodnych.
W krajach UE rocznie zgłasza się do 71 000 zgonów z powodu grypy. Największe ryzyko dotyczy najmłodszych dzieci, chorych przewlekle oraz osób >65 r.ż. Zgodnie z danymi European Centre of Disease Prevention and Control (ECDC) roczną zachorowalność na grypę w krajach Unii Europejskiej szacuje się na 10-30% populacji, z przewagą zakażeń u dzieci.1 Metaanalizy badań z randomizacją wykazują, że w każdym sezonie epidemicznym choruje średnio ok. 2,5% dorosłych, do 10,5% dzieci w wieku szkolnym oraz aż do 32% dzieci <6 r.ż.2,3
Czynnikiem etiologicznym grypy sezonowej jest wirus z rodziny Orthomyxoviridae, złożony z białkowego kapsydu i pojedynczej nici RNA. Za zachorowania wśród ludzi odpowiedzialne są głównie typy A i B, rzadko typ C. Wirusy typu A dzieli się na podtypy na podstawie swoistości dwóch antygenów powierzchniowych – neuraminidazy (N) i hemaglutyniny (H). Wirusy typu B mają wspólne antygeny neuraminidazy i hemaglutyniny, natomiast dzielą się na 2 linie genetyczne Yamagata i Victoria. Za epidemie sezonowe odpowiedzialne są najczęściej wirusy A/H1N1, A/H3N2 oraz wirusy typu B – zarówno linii Yamagata, jak i Victoria. Choroba przenosi się drogą kropelkową i przez skażone powierzchnie. Źródłem zakażenia jest najczęściej człowiek, rzadziej niektóre zwierzęta (świnie, ptaki). Okres wylęgania grypy wynosi od 20 do 72 godzin. W wydzielinie dróg oddechowych wirus pojawia się na 24 godz. przed wystąpieniem objawów. Wydalanie wirusów utrzymuje się przez ok. 10 dni u dorosłych, a nawet do 20 dni u dzieci.4,5
Ostatnie badania epidemiologiczne przeprowadzone w USA wskazują, że za zachorowania w sezonie 2016/17 odpowiadał głównie typ A grypy (92,6%), w znacznie mniejszym stopniu typ B (7,4%). Wśród wirusów typu A we wszystkich grupach wiekowych dominował...