Wprowadzenie

Choroba niedokrwienna serca (ChNS) i ostre zespoły wieńcowe (OZW), mimo obserwowanych w poprzednich dekadach tendencji spadkowych, pozostają główną przyczyną zgonów w Europie. Jednym z ważnych elementów wpływających na ryzyko zgonu w przebiegu OZW jest sprawność systemów opieki zdrowotnej, które odpowiadają za wczesne rozpoznanie, właściwe postępowanie przedszpitalne, skuteczną rewaskularyzację wieńcową i optymalną opiekę po wypisie ze szpitala. W ostatnich latach obserwuje się systematyczną redukcję śmiertelności wewnątrzszpitalnej, natomiast w dalszym ciągu wysokie pozostają śmiertelność przedszpitalna i śmiertelność w pierwszych miesiącach po OZW. W obowiązujących wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology) dużo uwagi poświęcono optymalizacji postępowania z pacjentem z bólem w klatce piersiowej już od momentu pierwszego kontaktu medycznego.

Rozpoznanie OZW

Wywiad

U każdego chorego, który zgłasza typowy ból wieńcowy (rozlany, gniotący, zlokalizowany w okolicy zamostkowej), utrzymujący się >20 minut, należy podejrzewać OZW. Prawdopodobieństwo takiego rozpoznania zwiększa wcześniejszy wywiad ChNS (w tym stan po przebytej angioplastyce wieńcowej lub pomostowaniu aortalno-wieńcowym). Należy jednak podkreślić, że u niektórych OZW może przebiegać nietypowo w postaci duszności, arytmii, wymiotów czy omdlenia. Takie sytuacje szczególnie często występują u pacjentów w starszym wieku oraz u chorych z cukrzycą. Atypowy przebieg OZW niejednokrotnie powoduje opóźnienie w ustaleniu rozpoznania i wdrożeniu optymalnej terapii.

12-odprowadzeniowy zapis EKG

Pierwszym elementem diagnostyki przy podejrzeniu OZW jest wykonanie 12-odprowadzeniowego zapisu EKG. Rekomenduje się, aby rejestrację wykonać najpóźniej w ciągu 10 minut od pierwszego kontaktu medycznego.

Typowe kryteria rozpoznawania STEMI w zapisie EKG nie zmieniły się od kilku lat i obejmują:

• uniesienie odcinka ST o co najmniej 1 mm w 2 sąsiadujących odprowadzeniach (dotyczy odprowadzeń I, II, III, AVL, AVF, V1, V4-V6)
• w przypadku odprowadzeń V2 i V3 uniesienie ST:
  • co najmniej 2,5 mm u mężczyzn do 40 r.ż.
  • co najmniej 2,0 mm u mężczyzn >40 r.ż.
  • co najmniej 1,5 mm u kobiet (niezależnie od wieku)
• powyższe kryteria mają zastosowanie w przypadku nieobecności cech przerostu mięśnia lewej komory i nieobecności bloku lewej odnogi pęczka Hisa (LBBB – left bundle branch block).

Nowością jest zmiana podejścia do schematu postępowania u pacjentów z blokiem odnogi pęczka Hisa. Dotychczas za ekwiwalent uniesienia ST w EKG przyjmowano stwierdzenie nowego lub prawdopodobnie nowego LBBB. Obecnie kryterium to rozszerzono również...