Zastosowanie ablacji u chorych ze wskazaniami istotnie poprawia jakość życia, a w wybranych grupach (np. zespół preekscytacji przy współistnieniu migotania przedsionków) je ratuje. Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego do zabiegu kwalifikowani są pacjenci z objawową arytmią, oporną na leczenie farmakologiczne.

Wprowadzenie

Ablacja jest coraz częściej stosowaną metodą leczenia arytmii. Ablacja prądem o częstotliwości radiowej (RF – radiofrequency catheter ablation) to zabieg bezpieczny i skuteczny. Polega na odnalezieniu miejsca w sercu, które w wyniku uwarunkowań genetycznych lub przebytego procesu chorobowego generuje zaburzenia rytmu. Po zlokalizowaniu takiego fragmentu tkanek wykonuje się w tym miejscu aplikację prądu (RF) lub niskiej temperatury (krioablację). Unieczynniony w ten sposób obszar przestaje indukować zaburzenia rytmu. W przypadku prostszych arytmii do prawidłowej identyfikacji źródła zaburzeń rytmu wystarcza analiza zapisów aktywności elektrycznej serca uzyskiwanych z elektrod umieszczonych w różnych miejscach serca.

Przy arytmiach bardziej złożonych, o mniej przewidywalnym miejscu pochodzenia, konieczne jest wykorzystanie tzw. systemów 3D. Pozwalają one na stworzenie trójwymiarowej mapy jamy serca, odwzorowującej anatomię i mechanizm powstawania arytmii. Zabiegi z wykorzystaniem systemów 3D (ablacje 3D) wymagają użycia specjalnych systemów komputerowych.

Technika zabiegu

Ablację RF wykonuje się przy użyciu precyzyjnie podawanego prądu o częstotliwości radiowej, który rozgrzewa tkankę, usuwając ogniska wywołujące arytmię. Krioablacja polega natomiast na unieczynnieniu tkanki arytmogennej za pomocą niskiej temperatury.

Zwykle stosowane są 3 koszulki wprowadzane przez żyły udowe, czasami dodatkowo przez żyłę szyjną wewnętrzną (ryc. 1). Następnie przez koszulki wsuwa się w określone miejsca serca elektrody pod kontrolą obrazu RTG. Cewniki łączy się z komputerem, co umożliwia ocenę elektrycznej czynności serca i dokładne zlokalizowanie miejsc, które są źródłem arytmii. I tak u chorych z migotaniem przedsionków źródło lub kilka z nich znajduje się zwykle w żyłach płucnych lub lewym przedsionku. Prawy i lewy przedsionek oddziela przegroda międzyprzedsionkowa, w związku z tym najczęściej konieczne jest wykonanie niewielkiego otworu w przegrodzie dzielącej przedsionki serca (nakłucie igłą osłoniętą długą koszulką, ryc. 2).

W czasie tzw. badania elektrofizjologicznego serce może być pobudzane do szybszej pracy, co pacjenci odczuwają zazwyczaj jako kołatanie lub szybkie bicie serca. Często w czasie badania podawane są różne leki w celu sprawdzenia ich wpływu na jego p...