Domowe leczenie tlenem (DLT) stanowi istotny element postępowania u pacjentów z przewlekłą niewydolnością oddechową, u których zaawansowana i często postępująca patologia układu oddechowego wymaga suplementacji tego życiodajnego gazu. Tlen jest lekiem, którego stosowanie w warunkach domowych jest wymogiem współczesnego leczenia.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• rozstrzygnąć, jakich pacjentów kierować do domowego leczenia tlenem
• zakwalifikować chorego do domowej tlenoterapii

Wprowadzenie

Domowe leczenie tlenem jest elementem całościowej opieki nad pacjentem z przewlekłą niewydolnością oddechową. Domowej tlenoterapii wymagają osoby leczone z powodu takich zaawansowanych chorób, jak: przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), włóknienie płuc, kifoskolioza, mukowiscydoza, zmiany pogruźlicze, rozstrzenia oskrzeli, pylica. Do leczenia kwalifikuje się więc pacjentów z nienowotworową chorobą płuc, którzy nie palą tytoniu.

Domowe leczenie tlenem polega na przewlekłym dostarczaniu tlenu o niskim przepływie (1-3 l/min) w domu chorego z przewlekłą hipoksemią.¹ Postępowanie takie zmienia korzystnie przebieg zaawansowanych chorób płuc i klatki piersiowej prowadzących do niewydolności oddechowej.² W Polsce zostało wdrożone przez zespół profesora Jana Zielińskiego z Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie i prowadzone jest od ponad 30 lat. Główną, stanowiącą około 70%, grupą pacjentów stosujących domową tlenoterapię są chorzy z POChP.³

Ograniczeniem tej metody terapii, wymagającym zachowania szczególnej czujności, jest hiperkapnia będąca następstwem hipowentylacji pęcherzykowej. Hiperkapniczna niewydolność oddechowa w wielu przypadkach stanowi wskazanie do rozważenia nieinwazyjnej wentylacji będącej bądź alternatywą dla domowej tlenoterapii, bądź jej uzupełnieniem (np. u chorych z kifoskoliozą). U wielu pacjentów z nasilającą się niewydolnością oddechową ta metoda to kolejny etap leczenia.