Opis przypadku

Do kliniki dermatologii i wenerologii z powodu rozległych zmian rumieniowych i rumieniowo-grudkowych obejmujących skórę tułowia, kończyn górnych i dolnych oraz szyi został przyjęty 77-letni pacjent. Na wyprostnej powierzchni podudzi zaobserwowano liczne zlewne ogniska rumieniowe z powierzchownymi pęknięciami o romboidalnym kształcie, poprzedzielanymi szczelinami (ryc. 1). Wykwitom skórnym towarzyszył świąd. Choć czynnik etiologiczny nie był uchwytny, to jednak widoczne było znaczne wyniszczenie i zaniedbanie chorego. Był to okres zimowy, a mężczyzna był narażony na oddziaływanie niskich temperatur. W wywiadzie pacjent zgłosił cukrzycę typu 2. W badaniach laboratoryjnych z istotnych odchyleń od normy stwierdzono znacznie podwyższone stężenie glukozy (13,46 mmol/l), glukozurię (133,7 mmol/l), zwiększone stężenie białka C-reaktywnego (CRP – C-reactive protein) (21,0 mg/l) oraz nieznaczną leukocytozę (10 600/μl) z przesunięciem w obrazie białokrwinkowym.

W rozpoznaniu różnicowym zmian na podudziach należy wziąć pod uwagę:

1. Eczema craquelé

2. Łuszczycę

3. Rybią łuskę nabytą

4. Wyprysk podudzi

Eczema craquelé

Eczema craquelé (asteatotic eczema) to odmiana wyprysku zimowego. Nazwa pochodzi z języka francuskiego i oznacza spękane szkło. Skóra jest bardzo sucha, co prowadzi do powstania bolesnych pęknięć naskórka. U osób predysponowanych genetycznie na skutek uszkodzenia bariery naskórkowej dochodzi do nadmiernej utraty wody z warstwy rogowej naskórka. Zwykle zmiany rozwijają się po zadziałaniu szkodliwych czynników środowiskowych. Do bodźców uszkadzających należą:

• niska temperatura
• niska wilgotność (w okresie zimowym lub w zimnym klimacie, w sezonie grzewczym lub w gorących strefach klimatycznych)
• odwodnienie oraz nadmierne kąpiele w ciepłej wodzie z użyciem wysuszających detergentów i/lub mydeł.

Na skutek działania tych czynników dochodzi do kurczenia się objętości komórki, a przez to do zmniejszenia elastyczności skóry i formowania się charakterystycznych powierzchownych, wielokątnych pęknięć (ryc. 1). Widoczne są fragmenty skóry w kszta...