Celem niniejszej pracy jest określenie zasadności stosowania badania metodą tomografii komputerowej w praktyce klinicznej u chorych z rakiem krtani na podstawie własnych doświadczeń ilustrowanych serią przypadków.

W 2015 roku w Polsce zarejestrowano 2526 nowych zachorowań na raka krtani, przy czym znacznie częściej chorują mężczyźni niż kobiety.^1,2 Wśród podstawowych czynników etiologicznych odgrywających rolę w powstawaniu tego nowotworu znajdują się: dym tytoniowy, pył drzewny, farby, rozpuszczalniki, alkohol etylowy oraz zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – human papilloma virus).³ Ponad 90% wszystkich nowotworów złośliwych krtani to raki płaskonabłonkowe.⁴ Najczęstszą lokalizację raków stanowi okolica głośni (bierze tu początek 47,2% wszystkich zmian), następnie okolica nadgłośniowa – 40,3%, najrzadziej zmiany dotyczą lokalizacji podgłośniowej (jedynie 1,7% przypadków).⁵

Jak w przypadku większości nowotworów wczesne wykrycie i rozpoznanie choroby ma kluczowe znaczenie, by zwiększyć wskaźnik wyleczeń i zachować niezwykle istotne dla pacjentów funkcje głosowe.⁶ Proces diagnostyczny przy podejrzeniu raka krtani zawsze obejmuje szczegółowe badanie przedmiotowe – ogólne i laryngologiczne. Początkowo ocenia się zmiany, stosując laryngoskopię pośrednią, następnie wykonuje się badanie endoskopowe z użyciem fiberoskopu. Co jest szczególnie istotne, metoda ta pozwala na ocenę dynamicznej funkcji krtani.

Nowotwory krtani mają jednak tendencję do podśluzówkowego rozprzestrzeniania się, dlatego zajęcie głębiej położonych tkanek może być łatwo pominięte w badaniu endoskopowym.^7,8 Stanowi to impuls do ciągłego rozwoju coraz to doskonalszych i czulszych technik wziernikowania. Niewątpliwie należy do nich jedna z nowszych metod – endoskopia z użyciem wąskiej wiązki światła (NBI – narrow band imaging) umożliwiająca identyfikację przebiegu naczyń krwionośnych błony śluzowej i podśluzowej.⁹

W ostatnich latach badanie metodą tomografii komputerowej (TK) stało się standardem w ocenie diagnostycznej chorych z rakiem krtani, przede wszystkim ze względu na możliwość oceny miejscowej nowotworu. Swoistość badania TK jest jednak niska, możliwości różnicowania charakteru zmian patologicznych bardzo ograniczone, a ocena zajęcia regionalnych węzłów chłonnych nadal dyskusyjna.¹⁰ Pojawiają się więc wątpliwości, czy obecnie metoda tomografii komputerowej przy obiecujących nowych technikach endoskopowych pozostaje nieodzownym elementem diagnostyki raków krtani w codziennej praktyce lekarzy, zwłaszcza że TK obciążona jest przecież promieniowaniem jonizującym oraz skutkami niepożądanymi stosowania środków kontrastowych.